Chính sách tiền tệ tác động trực tiếp đến lãi suất, tỷ giá, lạm phát và tăng trưởng của mỗi quốc gia. Nếu bạn từng nghe đến những khái niệm như “bơm tiền”, “siết tín dụng” hay “hạ - tăng lãi suất điều hành”, thì đó chính là biểu hiện cụ thể của chính sách tiền tệ trong thực tế.
Vậy thực chất chính sách tiền tệ là gì, có vai trò gì trong điều hành kinh tế Việt Nam hiện nay? Hãy cùng golden Fund tìm hiểu chi tiết về khái niệm, phân loại nới lỏng và thắt chặt, mục tiêu hướng tới và đặc biệt là tác động của chính sách tiền tệ đến giá vàng tại Việt Nam – một mối quan tâm lớn của nhiều nhà đầu tư trong thời gian gần đây.
Chính sách tiền tệ là gì?
Chính sách tiền tệ (Monetary Policy hay còn được viết tắt bằng CSTT) là một trong những chính sách kinh tế quan trọng nhất mà Ngân hàng Trung ương sử dụng để điều tiết lượng cung tiền, kiểm soát lãi suất và hướng dẫn nền kinh tế phát triển ổn định. Nói một cách đơn giản hơn thì đây là công cụ giúp kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm.
Nếu bạn đang thắc mắc "chính sách tiền tệ là gì" hay "CSTT là gì", thì đây chính là chính sách do Nhà nước (thông qua Ngân hàng Trung ương) đưa ra nhằm điều tiết lượng tiền trong lưu thông. Thông qua các công cụ chính sách tiền tệ như: lãi suất, tỷ giá hối đoái, dự trữ bắt buộc, thị trường mở...
Mục tiêu của chính sách tiền tệ
CSTT hướng đến các mục tiêu sau:
-
Kiểm soát lạm phát
-
Ổn định giá trị đồng tiền quốc gia
-
Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững
-
Ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối
-
Tạo việc làm cho người lao động
Tùy vào từng giai đoạn phát triển và bối cảnh kinh tế, Việt Nam có thể ưu tiên một hay nhiều mục tiêu cụ thể hơn.
Chính sách tiền tệ nới lỏng và thắt chặt là gì?
Chính sách tiền tệ nới lỏng
CSTT nới lỏng, còn được gọi là chính sách tiền tệ mở rộng, là biện pháp mà Ngân hàng Nhà nước thực hiện nhằm giảm lãi suất và tăng lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế. Điều này thường được thực hiện thông qua các công cụ như mua vào trái phiếu chính phủ hoặc hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng thương mại.
-
Mục tiêu: kích thích đầu tư, tiêu dùng, hỗ trợ tăng trưởng.
-
Ví dụ: Trong giai đoạn Covid-19, Việt Nam thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.
Chính sách tiền tệ thắt chặt
Chính sách tiền tệ thắt chặt là biện pháp mà Ngân hàng Nhà nước áp dụng bằng cách tăng lãi suất và giảm lượng tiền trong lưu thông, nhằm kiểm soát lạm phát và giữ ổn định nền kinh tế. Việc rút tiền ra khỏi hệ thống ngân hàng giúp hạn chế nhu cầu vay vốn, qua đó làm giảm áp lực tăng giá trong nền kinh tế.
-
Mục tiêu: ổn định giá cả, hạn chế bong bóng tài sản.
-
Ví dụ: Vào cuối năm 2022 và đầu 2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã liên tiếp tăng lãi suất điều hành nhằm ổn định tỷ giá và hệ thống tài chính.
Chính sách tiền tệ có ảnh hưởng đến giá vàng không?
Câu trả lời là có. Đặc biệt là việc điều chỉnh lãi suất và lượng tiền cung ứng, có ảnh hưởng trực tiếp đến giá vàng:
Chính sách tiền tệ và lãi suất
-
Khi Ngân hàng Trung ương nới lỏng chính sách tiền tệ, giảm lãi suất, người dân có xu hướng mang tiền đi đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc các sản phẩm rủi ro cao (chứng khoán,...). Vàng trở lên kém hấp dẫn hơn.
-
Ngược lại, khi tăng lãi suất, ngân hàng trung ương thắt chặt do lạm phát cao hoặc rủi ro hệ thống, vàng trở lên hấp dẫn hơn, khiến giá vàng tăng.
Chính sách tiền tệ và lạm phát
-
Chính sách nới lỏng quá mức có thể gây ra lạm phát tăng cao, người dân thường sẽ tìm đến vàng như một công cụ giữ giá trị tài sản.
-
Vì vậy, vàng thường được coi là tài sản trú ẩn khi lạm phát tăng mạnh.
Tác động đến tỷ giá và đồng USD
-
Các quyết định của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) ảnh hưởng lớn đến đồng USD.
-
Khi USD yếu, giá vàng thường tăng do vàng rẻ hơn với các nhà đầu tư quốc tế. Khi USD mạnh lên, giá vàng có xu hướng giảm.
Do đó, nhà đầu tư vàng thường xuyên theo dõi chính sách tiền tệ Việt Nam và thế giới để có thể đưa ra quyết định mua bán phù hợp.
Ví dụ về chính sách tiền tệ tại Việt Nam ảnh hưởng đến giá vàng
-
Giai đoạn 2020 - 2021: Việt Nam thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng để chống lại ảnh hưởng của dịch COVID-19. Lãi suất giảm, cung tiền tăng mạnh → giá vàng dao động nhẹ.
-
Từ 2022 trở đi: chính sách, do rủi ro lạm phát trên toàn thế giới, giá vàng tăng mạnh lập đỉnh.
Chính sách tiền tệ có vai trò gì trong nền kinh tế?
Chính sách tiền tệ không thể tách rời với các chính sách kinh tế khác như chính sách tài khóa,... Đây là trụ cột then chốt để đảm bảo tăng trưởng kinh tế ổn định và phát triển bền vững.
Tóm lại, việc hiểu rõ chính sách tiền tệ là gì và tác động của nó đến các tài sản như vàng là điều rất cần thiết cho các nhà đầu tư. CSTT không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng, lạm phát hay tỷ giá mà còn tác động trực tiếp đến giá vàng – một kênh đầu tư phổ biến và an toàn.
Để đầu tư hiệu quả, bạn nên thường xuyên theo dõi thực trạng chính sách tiền tệ Việt Nam hiện nay, cũng như diễn biến từ các nước lớn như Mỹ – nơi có ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá vàng toàn cầu.
