Mỹ và Trung Quốc bước vào ngày đàm phán thứ hai nhằm xoa dịu căng thẳng thương mại liên quan đến công nghệ và đất hiếm. Washington ngỏ ý dỡ bỏ một số hạn chế xuất khẩu để đổi lấy cam kết từ Bắc Kinh. Dù đã có thỏa thuận tạm thời tại Geneva, kim ngạch thương mại song phương vẫn sụt giảm mạnh trong tháng 5.
Đàm phán thương mại Mỹ - Trung sẽ tiếp tục ngày thứ hai
Theo một quan chức Mỹ, cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục sang ngày thứ hai, khi hai bên tìm cách giảm căng thẳng liên quan đến các lô hàng công nghệ và nguyên tố đất hiếm.
Các đại diện của hai quốc gia đã kết thúc ngày đàm phán đầu tiên tại London sau hơn sáu giờ làm việc tại Lancaster House. Cuộc thảo luận kết thúc vào khoảng 8 giờ tối theo giờ London (khoảng 2 giờ sáng ngày thứ ba theo giờ Việt Nam). Vị quan chức cho biết, các cố vấn sẽ gặp lại vào lúc 10 giờ sáng thứ Ba (khoảng 16h theo giờ Việt Nam) tại thủ đô nước Anh.
Phái đoàn Mỹ do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent dẫn đầu, cùng với Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer. Sự có mặt của Lutnick — cựu CEO của Cantor Fitzgerald — cho thấy tầm quan trọng của vấn đề kiểm soát xuất khẩu trong các cuộc đàm phán này.
Bessent nói với các phóng viên tại London rằng họ đã có một “cuộc họp tốt,” còn Lutnick gọi các cuộc thảo luận là “hiệu quả.”
Phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng Hà Lập Phong dẫn đầu, người đã rời đi mà không đưa ra bình luận với truyền thông. Đi cùng ông là Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào và Thứ trưởng Lý Thành Cương, đại diện thương mại của Trung Quốc.
Kể từ khi được bổ nhiệm vào năm 2020, ông Vương đã trở thành nhân vật quen thuộc trong đoàn tháp tùng Chủ tịch Tập Cận Bình trong các chuyến công du nước ngoài, trong khi ông Lý là một quan chức thương mại kỳ cựu và từng là đại sứ tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Bộ Thương mại Trung Quốc có thể được xem là đối tác tương ứng với cả Bộ Thương mại Mỹ và Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ.
Tín hiệu nhượng bộ từ phía Mỹ
Mỹ sẵn sàng gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu công nghệ để đổi lấy đất hiếm?
Phía Mỹ đã phát tín hiệu sẵn sàng gỡ bỏ một số hạn chế đối với xuất khẩu công nghệ, để đổi lấy cam kết từ phía Trung Quốc rằng nước này sẽ nới lỏng các giới hạn đối với việc xuất khẩu đất hiếm — các nguyên liệu đóng vai trò then chốt trong nhiều sản phẩm thuộc lĩnh vực năng lượng, quốc phòng và công nghệ như điện thoại thông minh, máy bay chiến đấu và thanh nhiên liệu cho lò phản ứng hạt nhân. Trung Quốc hiện chiếm gần 70% sản lượng đất hiếm toàn cầu.
Cụ thể, chính quyền Trump sẵn sàng dỡ bỏ một loạt biện pháp gần đây nhắm vào phần mềm thiết kế chip, linh kiện động cơ phản lực, hóa chất và vật liệu hạt nhân. Nhiều biện pháp trong số này đã được ban hành trong vài tuần qua khi căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang.
Trump không cam kết chắc chắn về việc dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu, chỉ trả lời phóng viên rằng “chúng ta sẽ xem xét” khi được hỏi về khả năng thực hiện động thái này.
Kỳ vọng sau cuộc gặp tại London: Đất hiếm đổi lấy công nghệ
Chính quyền Trump kỳ vọng rằng “sau cái bắt tay” tại London, “mọi biện pháp kiểm soát xuất khẩu từ phía Mỹ sẽ được nới lỏng và Trung Quốc sẽ xuất khẩu đất hiếm với khối lượng lớn,” ông Kevin Hassett, người đứng đầu Hội đồng Kinh tế Quốc gia Nhà Trắng, cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNBC vào sáng thứ Hai (giờ Washington).
Những phát biểu của Hassett là tín hiệu rõ ràng nhất cho đến nay cho thấy Mỹ sẵn sàng đưa ra nhượng bộ như vậy, dù ông cũng nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không bao gồm các loại chip tiên tiến nhất do Tập đoàn Nvidia sản xuất — vốn được sử dụng để vận hành trí tuệ nhân tạo — trong bất kỳ thỏa thuận nào.
Ông Hassett nói: “Những con chip Nvidia cao cấp nhất thì không nằm trong diện mà tôi đang đề cập,” và cho biết thêm rằng các hạn chế sẽ không được dỡ bỏ đối với dòng chip Nvidia H2O — loại chip được sử dụng để huấn luyện các dịch vụ trí tuệ nhân tạo (AI). “Tôi đang nói về khả năng nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đối với các loại chip bán dẫn khác, vốn cũng rất quan trọng đối với họ.”
Thị trường chứng khoán Trung Quốc tại Hồng Kông đã bước vào thị trường giá lên (bull market), khi một số nhà đầu tư bày tỏ hy vọng rằng các cuộc đàm phán cho thấy căng thẳng thương mại đang hạ nhiệt. Tại Mỹ, các nhà giao dịch đẩy giá cổ phiếu lên cao, với chỉ số S&P 500 chỉ còn cách đỉnh tháng 2 khoảng 2%.
Vòng đàm phán đầu tiên: Lời hứa nhiều, kết quả ít?
Vòng đàm phán đầu tiên kể từ khi các phái đoàn hai nước gặp nhau cách đây một tháng nhằm khôi phục niềm tin rằng cả hai bên đang thực hiện đúng những cam kết đã thống nhất tại Geneva. Trong cuộc gặp đó, Washington và Bắc Kinh đã đồng ý hạ mức thuế quan nghiêm ngặt trong 90 ngày để tạo điều kiện xử lý vấn đề mất cân bằng thương mại mà chính quyền Trump cho là xuất phát từ sự thiếu công bằng.
Tuy nhiên, bất chấp lệnh “đình chiến” này, thương mại không phục hồi trong tháng 5. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh nhất kể từ đầu đại dịch, trong khi nhập khẩu từ Mỹ cũng giảm gần 20% trong cùng tháng.
Một cuộc điện đàm hồi tuần trước giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình dường như đã tạo thêm động lực cho tiến trình đạt được một thỏa thuận. Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang trong năm nay khi ông Trump tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc, khiến Bắc Kinh trả đũa. Điều này đã gây ra tổn thất cho cả hai nền kinh tế, trong đó có sự bất ổn đối với các doanh nghiệp đang phải đối mặt với các thay đổi đột ngột trong chính sách thương mại.
>> Xem thêm: Mỹ và Trung Quốc sẽ nối lại đàm phán thương mại, tập trung vào xuất khẩu đất hiếm
