- Ông Trump viện dẫn lý do an ninh quốc gia để áp đợt thuế mới.
- Phòng Thương mại Mỹ phản đối thuế xe tải, nhấn mạnh các nguồn nhập khẩu chính là đồng minh.
- Mexico và Nhật Bản cũng phản đối, cảnh báo tác động tới sản xuất và xuất khẩu của Mỹ.
- Thuế 100% với dược phẩm có thương hiệu chỉ được miễn nếu công ty khởi công xây nhà máy tại Mỹ.
Đợt thuế quan mới của tổng thống Trump
Tổng thống Donald Trump đã công bố một đợt thuế quan trừng phạt mới nhằm vào hàng loạt mặt hàng nhập khẩu, trong đó thuế đánh vào dược phẩm thương hiệu sẽ tăng lên 100% và thuế xe tải hạng nặng là 25%, có hiệu lực từ tuần tới.
Trong nhiệm kỳ thứ hai, thuế quan đã trở thành một công cụ đặc trưng trong chính sách của ông, với mức thuế áp lên các đối tác thương mại dao động từ 10% đến 50% cùng nhiều mức thuế mục tiêu khác trên đa dạng sản phẩm.
Những động thái này phủ bóng đen lên triển vọng kinh tế toàn cầu và gây tê liệt hoạt động ra quyết định kinh doanh. Các thông báo được đăng tải trên Truth Social không nêu rõ liệu các mức thuế mới sẽ được áp dụng bổ sung lên thuế suất hiện hành hay các nền kinh tế có hiệp định thương mại sẽ được miễn trừ.
Ông Trump cũng cho biết sẽ áp thuế 50% với tủ bếp và bàn trang điểm nhà tắm, cùng thuế 30% với đồ nội thất bọc đệm, tất cả có hiệu lực từ ngày 1/10.
Cơ sở pháp lý và phản ứng của ngành dược
Lý do được ông đưa ra là tình trạng các sản phẩm này đang bị "tràn ngập" quy mô lớn vào thị trường Mỹ từ các quốc gia khác.
Các biện pháp mới được xem là một phần trong chuyển dịch của chính quyền Trump sang việc sử dụng các cơ sở pháp lý vững chắc hơn cho hành động thuế quan, trong bối cảnh rủi ro từ vụ kiện tại Tòa án Tối cao về tính hợp pháp của các mức thuế toàn cầu trước đó.
Thuế suất 100% mới sẽ áp dụng với mọi sản phẩm dược phẩm thương hiệu hoặc có bằng sáng chế nhập khẩu, trừ khi công ty đã khởi công xây dựng nhà máy sản xuất tại Mỹ.
Hiệp hội Nghiên cứu và Sản xuất Dược phẩm Mỹ cảnh báo thuế quan có nguy cơ làm đảo lộn các kế hoạch đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Mỹ. Chính quyền Trump đã mở hàng loạt cuộc điều tra về tác động an ninh quốc gia đối với hàng nhập khẩu như tuabin gió, máy bay, chất bán dẫn, polysilicon, đồng, gỗ xẻ và khoáng sản quan trọng để làm cơ sở áp thuế mới.
Thuế quan như công cụ chính sách đối ngoại
Ông Trump biến thuế quan thành một công cụ then chốt trong chính sách đối ngoại, sử dụng chúng để tái đàm phán thỏa thuận thương mại, gia tăng sức ép và vận động chính trị. Chính quyền của ông cũng coi đây là nguồn thu ngân sách quan trọng. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết Washington có thể thu về 300 tỷ USD trong năm nay, gấp ba lần doanh thu thuế quan hàng năm thời gian gần đây.
Các thỏa thuận thương mại với Nhật Bản, EU và Vương quốc Anh có điều khoản giới hạn thuế suất với một số mặt hàng cụ thể như ô tô, chất bán dẫn và dược phẩm, nghĩa là các mức thuế an ninh quốc gia mới khó có thể vượt trần đã thỏa thuận.
Ông Trump tuyên bố thuế xe tải hạng nặng mới nhằm bảo hộ các nhà sản xuất nội địa trước sự cạnh tranh "không công bằng" từ bên ngoài, và động thái này sẽ có lợi cho các công ty như Peterbilt, Kenworth (thuộc Paccar) và Freightliner (thuộc Daimler Truck).
Tác động và phản ứng từ ngành xe thương mại
Thuế cao hơn đối với xe thương mại có thể gây áp lực lên chi phí vận tải, ngay trong bối cảnh ông Trump cam kết kiềm chế lạm phát, đặc biệt là với hàng tiêu dùng như thực phẩm. Thuế quan cũng có thể ảnh hưởng đến Stellantis - công ty mẹ của Chrysler, nhà sản xuất xe tải Ram hạng nặng và xe thương mại tại Mexico. Tập đoàn Volvo của Thụy Điển cũng đang xây dựng một nhà máy xe tải hạng nặng trị giá 700 triệu USD ở Monterrey, Mexico, dự kiến vận hành vào năm 2026.
Mexico phản đối các mức thuế mới, nêu rõ trung bình 50% linh kiện trên xe tải xuất khẩu sang Mỹ có xuất xứ từ Mỹ, bao gồm động cơ diesel. Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản cũng lên tiếng phản đối, cho biết các công ty Nhật đã cắt giảm xuất khẩu sang Mỹ khi tăng cường sản xuất xe tải hạng trung và hạng nặng tại Mỹ.
>> Xem thêm: Tòa án Tối cao Hoa Kỳ sẽ xét xử vụ kiện về thuế quan của Trump vào ngày 5 tháng 11
