Đối với một nền kinh tế, dự trữ ngoại hối là vô cùng quan trọng. Việc dự trữ dồi dào có thể giúp cho nền kinh tế chống chọi được những biến động mạnh của kinh tế vĩ mô.
Dự trữ ngoại hối là gì?
Dự trữ ngoại hối, hay còn gọi là dự trữ ngoại tệ, là lượng tiền mặt bằng ngoại tệ và các tài sản khác như vàng của các ngân hàng trung ương và tổ chức tài chính như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nắm giữ. Dự trữ ngoại hối đóng một vai trò vô cùng quan trọng đối với nền kinh tế và ảnh hưởng tới nhiều chính sách vĩ mô.
Đối với Việt Nam nói riêng, dự trữ ngoại hối bao gồm:
- Ngoại tệ tiền mặt, tiền gửi bằng ngoại tệ ở nước ngoài
- Chứng khoán và các giấy tờ có giá khác bằng ngoại tệ do Chính phủ, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế phát hành
- Quyền rút vốn đặc biệt, dự trữ tại Quỹ tiền tệ quốc tế
- Vàng do Ngân hàng Nhà nước quản lý
- Các loại ngoại hối khác của Nhà nước
Tại sao NHTW cần dự trữ ngoại hối?
Giữ giá trị đồng nội tệ ở mức tỷ giá cố định
Trung Quốc neo giá trị của đồng nhân dân tệ CNY với đô la Mỹ. Bằng cách tích trữ USD, Trung Quốc làm tăng giá đồng đô so với nhân dân tệ, khiến hàng xóa xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn so với hàng hóa của Mỹ sản xuất, với mục tiêu đẩy mạnh doanh thu xuất khẩu.
Giữ đồng nội tệ thấp hơn đồng USD
Ví dụ như Nhật Bản với hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi, họ sẽ mua trái phiếu kho bạc Mỹ để giữ đồng yên thấp hơn đồng đô. Các mặt hàng xuất khẩu khi đó sẽ rẻ hơn tương đối.
Duy trì thanh khoản trong nền kinh tế
Ngân hàng trung ương có thể đổi ngoại tệ dự trữ lấy nội tệ của mình để đảm bảo các doanh nghiệp có thể xuất khẩu với mức giá cạnh tranh.
Đáp ứng nghĩa vụ tài chính quốc tế
Dự trữ ngoại hối được sử dụng trong các hoạt động thanh toán, xuất nhập khẩu quốc tế và luân chuyển vốn đột ngột.
Giúp trấn an nhà đầu tư nước ngoài
Chiến tranh hoặc bất ổn nội bộ có thể khiến các nhà đầu tư lo sợ và rút vốn. Việc duy trì dự trữ ngoại hối giúp tạo niềm tin và xoa dịu nỗi sợ hãi của các nhà đầu tư.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Với việc nắm giữa các loại tiền tệ và tài sản khác nhau, không bỏ trứng vào cùng một giỏ, ngân hàng trung ương có thể giảm thiểu rủi ro của mình.
NHNN Việt Nam thu dự trữ ngoại hối thế nào?
- Ngoại hối mua từ ngân sách nhà nước và thị trường ngoại hối.
- Ngoại hối từ các khoản vay ngân hàng và tổ chức tài chính quốc tế.
- Ngoại hối từ tiền gửi ngoại tệ của Kho bạc Nhà nước và các tổ chức tín dụng.
- Ngoại hối mua từ các khoản sinh lời từ đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước.
- Ngoại hối từ các nguồn khác.
Tầm quan trọng của USD và vàng trong vai trò là tài sản trú ẩn an toàn
Trong những giai đoạn kinh tế thế giới biến động mạnh, các nhà đầu tư và giao dịch tiền tệ thường tìm cách đổi đồng tiền đang có sang các đồng tiền trú ấn để giảm thiểu rủi ro, đặc biệt là đô la Mỹ. Đồng bạc xanh là đồng tiền dự trữ toàn cầu, được sử dụng trong hoạt động thanh toán chính của các giao dịch quốc tế. Trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008, đồng USD đã chứng minh được vai trò trú ẩn của mình và được sử dụng làm đồng tiền dự trữ ngoại hối của nhiều quốc gia. Do đó bên cạnh vàng, khi những biến động địa chính trị xảy ra, tâm lý thị trường e ngại rủi ro và vì thế vàng và USD thường được hưởng lợi.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều quốc gia hướng tới giảm dự trữ USD bởi những phụ rủi ro ngày càng lớn khi nợ công của Mỹ tăng, cùng với đó vị thế đến từ một hệ thống mới bao gồm các quốc gia Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Nam Phi sau khi Nga bị loại bỏ bởi hệ thống SWIFT khiến quốc gia này khó thu được USD. Vàng cũng là một loại tài sản được dự trữ ưa thích bởi các NHTW, đặc biệt là Nga. Nga hiện có trữ lượng vàng dự trữ là 2300 tấn, đứng thứ tư thế giới.
Golden Fund hi vọng bài viết trên có thể giúp quý vị thêm thông tin về khái niệm "Dự trữ ngoại hối" và tầm quan trọng của nó.
