Hạ cánh cứng (Hard Landing) trong kinh tế là gì?

Hạ cánh cứng là gì? Hai thuật ngữ “Hạ cánh cứng” và “Hạ cánh mềm” thường được sử dụng để mô tả mức độ nghiêm trọng của sự giảm tốc kinh tế, so với tốc độ tăng trưởng hiện tại. Gần đây, sự lo ngại của các nhà đầu tư ngày càng tăng về việc sự suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ ảnh hưởng ra sao đến danh mục đầu tư trên thị trường tài chính. Bài viết này, hãy cùng Golden Fund thảo luận về khái niệm "hạ cánh cứng", nguyên nhân, và các hậu quả tiềm ẩn.

Khái niệm về hạ cánh cứng (Hard Landing) là gì?

Trái ngược hoàn toàn với “hạ cánh mềm” xảy ra khi nền kinh tế duy trì tình trạng suy thoái nhẹ, theo đó chi tiêu tiêu dùng và đầu tư giảm nhẹ, nhưng vẫn tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng dương hoặc không thay đổi. Để so sánh, hạ cánh cứng (Hard Landing) trong nền kinh tế là giai đoạn các nền kinh tế trải qua thời kỳ suy thoái đột ngột và nghiêm trọng hơn ngay sau thời kỳ tăng trưởng nhanh chóng. Hiện nay, việc hạ cánh cứng thường khiến nền kinh tế rơi vào thời kỳ thụ động. Trong một số trường hợp, việc hạ cánh cứng có thể dẫn đến suy giảm nhanh chóng trong tăng trưởng kinh tế, thường dẫn đến suy thoái kinh tế. Trong kịch bản hạ cánh cứng, nền kinh tế có thể bị thu hẹp mạnh, dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp cao hơn, chi tiêu dùng giảm và đầu tư kinh doanh sụt giảm. Hạ cánh cứng thường là kết quả của những nỗ lực không thành công nhằm quản lý một nền kinh tế quá nóng hoặc những cú sốc bên ngoài có tác động nghiêm trọng đến hoạt động kinh tế.

Hạ cánh cứng xảy ra khi chính sách thắt chặt của ngân hàng trung ương dẫn đến giảm phát, tỷ lệ thất nghiệp tăng nhanh và suy thoái kinh tế nghiêm trọng. Sau những cú sốc lớn về tài chính và tiền tệ, lịch sử cho thấy việc kiểm soát lạm phát hiếm khi là một quá trình dễ dàng. Kể từ năm 1965, Fed đã trải qua 11 chu kỳ tăng lãi suất, và ngoại trừ ba chu kỳ hạ cánh mềm mà Vietcap đã giới thiệu ở bài viết về hạ cánh mềm trước đó, tất cả các chu kỳ khác đều dẫn đến suy thoái kinh tế ở nhiều mức độ khác nhau, và lan ra các khu vực trên thế giới.

>> Xem thêm: Hạ cánh mềm là gì? Tác động của hạ cánh mềm đến nền kinh tế.

Nguyên nhân của việc hạ cánh cứng

Có một số yếu tố có thể góp phần khiến việc hạ cánh cứng:

• Chính sách tiền tệ quá mạnh và cứng nhắc: Các ngân hàng trung ương có thể tăng lãi suất quá nhanh hoặc quá nhiều, khiến chi phí đi vay tăng mạnh và làm giảm hoạt động kinh tế. Điều này có thể dẫn tới nhu cầu hàng hóa, dịch vụ giảm đột ngột, buộc các doanh nghiệp phải cắt giảm sản xuất và sa thải công nhân.
• Nền kinh tế đang có dấu hiệu suy yếu: Nếu ngân hàng trung ương thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt khi nền kinh tế đã có dấu hiệu suy yếu hoặc dễ bị tổn thương, thì tác động có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với dự kiến.
• Những cú sốc bên ngoài: Các sự kiện nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng trung ương, chẳng hạn như khủng hoảng địa chính trị, thiên tai hoặc suy thoái kinh tế toàn cầu, có thể làm trầm trọng thêm tác động của chính sách tiền tệ thắt chặt và đẩy nền kinh tế vào tình trạng hạ cánh cứng.
• Mức nợ cao: Khi các hộ gia đình và doanh nghiệp mắc nợ nhiều, lãi suất tăng dẫn đến tình trạng vỡ nợ và phá sản trên diện rộng, làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái kinh tế.
• Các cú sốc kinh tế khiến nền kinh tế mất cân bằng là những diễn biến khó lường, có tác động không nhỏ đến nền kinh tế, cả mặt tốt lẫn mặt xấu. Ngày nay, thị trường và các ngành có mối liên hệ với nhau nên một cú sốc đối với bất kỳ ngành nào cũng có thể tác động đến các ngành khác. Các loại cú sốc kinh tế bao gồm:

• • Cú sốc về nguồn cung : Các cuộc chiến tranh, chẳng hạn như cuộc chiến năm 2022 của Nga ở Ukraine, có thể gây ra cú sốc về nguồn cung do xuất khẩu giảm, trong trường hợp này là gồm cả lúa mì và dầu từ cả hai quốc gia.

  • Cú sốc về nhu cầu: Giá thực phẩm, vận chuyển và giá năng lượng cao đã khiến người tiêu dùng cắt giảm các khoản mua hàng không thiết yếu và tạo ra cú sốc về nhu cầu. Lãi suất vay thế chấp tăng đã tạo ra cú sốc về nhu cầu trong phân khúc bất động sản khi những người mua rời bỏ thị trường.

  • Cú sốc tài chính: Những đợt suy thoái đột ngột như trên thị trường chứng khoán, khủng hoảng trong hệ thống ngân hàng hoặc các quốc gia thay đổi chính sách tiền tệ hoặc phá giá đồng tiền đều là những ví dụ về cú sốc tài chính.

  • Cú sốc công nghệ: Việc phát minh ra máy tính cá nhân và internet đều mang lại cú sốc công nghệ sâu sắc và tích cực. Các ví dụ khác về cú sốc công nghệ tích cực bao gồm việc phát minh ra lò vi sóng, các thiết bị điện tử và chip bán dẫn.

>> Xem thêm: Tại sao việc cắt giảm lãi suất của Fed lại quan trọng đối với thị trường thế giới?

Hậu quả của việc hạ cánh cứng là gì?

Hạ cánh cứng có thể gây ra một số hậu quả tiêu cực cho nền kinh tế:

• Suy thoái: Suy thoái kinh tế nghiêm trọng thường dẫn đến suy thoái kinh tế, với tỷ lệ thất nghiệp cao, chi tiêu tiêu dùng giảm và đầu tư kinh doanh giảm.

• Bất ổn tài chính: Hạ cánh cứng có thể dẫn đến hỗn loạn thị trường tài chính và căng thẳng trong ngành ngân hàng, khi các doanh nghiệp và hộ gia đình phải vật lộn để trả nợ.

• Trì trệ kéo dài: Nền kinh tế có thể trải qua một thời gian dài tăng trưởng thấp hoặc suy thoái, khiến doanh nghiệp khó phục hồi và cơ hội việc làm chậm quay trở lại.

• Thách thức về các chính sách: Hạ cánh cứng khiến các nhà hoạch định chính sách có ít lựa chọn để kích thích nền kinh tế, đặc biệt nếu lãi suất đã ở mức thấp hoặc chính sách tài khóa bị hạn chế bởi mức nợ công cao.

Ví dụ chi tiết về hạ cánh cứng

Thuật ngữ hạ cánh cứng thường được gắn với Trung quốc, quốc gia đã có hàng thập kỉ có tốc độ tăng trưởng GDP cao. Mức nợ cao, đặc biệt là ở cấp chính quyền địa phương, thường được coi là chất xúc tác tiềm năng cho sự suy thoái, cũng như giá bất động sản cao ở nhiều thành phố của Trung Quốc. Vì thế, nhiều nhà quan sát dự đoán sẽ có một cú hạ cánh cứng của Trung Quốc. 

Vào cuối năm 2015, sau sự mất giá nhanh chóng của đồng nhân dân tệ và khối lượng giao dịch giảm nhẹ, nhiều nhà quan sát lo ngại sẽ có một cú hạ cánh cứng của Trung Quốc: riêng ngân hàng Société Générale đặt cược tỉ lệ xảy ra là 30%. Tuy nhiên, không như dự đoán, khối lượng giao dịch phục hồi và thị trường tiền tệ ổn định.

Năm 2019, câu chuyện về hạ cánh cứng của Trung Quốc lại nổi lên với việc đàn áp ngân hàng bóng tối và đầu cơ về việc mất nguồn tín dụng đó thì sẽ có tác động gì đến các doanh nghiệp, sự tăng trưởng và việc làm của Trung Quốc. Tất nhiêu, điều đáng chú ý là Trung Quốc vẫn chưa trải qua một cú hạ cánh cứng nào, trong khi tất cả các cường quốc phương Tây thay mặt nước này dự đoán nó sẽ trải qua.

Ở bài viết trên Golden Fund đã giúp mọi người hiểu rõ hơn về khái niệm hạ cánh cứng là gì. Hi vọng những thông tin này sẽ giúp mọi người có thêm kiến thức hữu ích trong quá trình đầu tư của mình. Cập nhật website thường xuyên để cập nhật thêm nhiều thông tin mới nhất từ chúng tôi. 

>> Bài viết liên quan:

- Chỉ báo Williams %R là gì? Ứng dụng chỉ báo Williams %R% trong giao dịch.

- Suy thoái kinh tế là gì? Có tác động như thế nào đến giá vàng?

- Giải đáp mối quan hệ giữa lạm phát và GDP chi tiết.