- Phát biểu của Trump được xem là nhằm gây áp lực lên Tòa án Tối cao Mỹ.
- Số phận các thỏa thuận thương mại hiện trở nên bất định.
- Một Thượng nghị sĩ Dân chủ cho rằng các phát biểu của Trump đã gây ra sự nhầm lẫn.
Nước Mỹ sẽ chịu thiệt hại nặng nề nếu tổng thống Trump thua trong vụ kiện thuế quan?
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Tư cảnh báo rằng Mỹ có thể phải “hủy bỏ” các thỏa thuận thương mại đã ký với Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc cùng một số đối tác khác nếu để thua trong vụ kiện về thuế quan tại Tòa án Tối cao. Ông nhấn mạnh, một thất bại sẽ khiến Mỹ “chịu tổn thất nặng nề”.
Phát biểu tại Nhà Trắng, Trump cho biết chính quyền của ông sẽ yêu cầu Tòa án Tối cao đảo ngược phán quyết của tòa phúc thẩm Mỹ hồi tuần trước, vốn cho rằng nhiều mức thuế quan do ông áp đặt là bất hợp pháp. Tuy nhiên, Trump khẳng định ông tin rằng chính quyền sẽ giành chiến thắng trong vụ kiện này.
Ông Trump nói: “Chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận với Liên minh châu Âu, trong đó họ trả cho chúng ta gần 1 nghìn tỷ USD. Và bạn biết gì không? Họ hài lòng. Mọi thứ đã xong. Những thỏa thuận này đều đã hoàn tất. Nhưng có lẽ chúng ta sẽ phải hủy bỏ chúng.”
Đây là lần đầu tiên ông Trump ám chỉ cụ thể rằng các thỏa thuận thương mại đạt được với những đối tác lớn – vốn được đàm phán riêng biệt, ngoài khuôn khổ các biện pháp thuế quan – có thể bị vô hiệu hóa nếu Tòa án Tối cao giữ nguyên phán quyết hôm thứ Sáu.
Trump nói rằng việc hủy bỏ các mức thuế quan sẽ gây thiệt hại lớn, mặc dù các chuyên gia thương mại lưu ý rằng thực chất thuế này do các nhà nhập khẩu tại Mỹ chi trả, chứ không phải các công ty từ nước xuất khẩu. Các nhà kinh tế cũng cảnh báo rằng thuế quan có khả năng làm gia tăng lạm phát tại Mỹ.
Trump nhấn mạnh: “Đất nước chúng ta có cơ hội trở nên vô cùng giàu có trở lại. Nhưng cũng có thể trở nên vô cùng nghèo khổ. Nếu chúng ta không thắng vụ kiện đó, nước Mỹ sẽ chịu tổn thất cực kỳ lớn, cực kỳ lớn.”
Tổng thống Trump gặp khó trong vụ kiện thuế quan
Phán quyết của tòa phúc thẩm tập trung vào tính hợp pháp của cái gọi là thuế “có đi có lại” mà Trump áp dụng lần đầu vào tháng 4, cùng một loạt thuế khác ban hành vào tháng 2 đối với Trung Quốc, Canada và Mexico. Quyết định này không ảnh hưởng đến những thuế quan được ban hành theo các cơ sở pháp lý khác, chẳng hạn như thuế thép và nhôm nhập khẩu.
Các chuyên gia thương mại cho rằng những phát biểu của ông Trump về chi phí nếu hủy bỏ các mức thuế quan thực chất nhằm thuyết phục Tòa án Tối cao rằng việc loại bỏ thuế sẽ gây ra hỗn loạn kinh tế nghiêm trọng.
Ryan Majerus, cựu quan chức thương mại cấp cao của Mỹ, hiện là đối tác tại hãng luật King & Spalding, nhận định ngay từ đầu đã rõ ràng rằng các thỏa thuận thương mại với EU và các đối tác khác chỉ là thỏa thuận khung có thể thay đổi, chứ không phải là hiệp định thương mại toàn diện. Ông nói: “Việc Tổng thống hôm nay tuyên bố rằng các thỏa thuận có thể bị hủy bỏ phản ánh nỗ lực nhằm tối đa hóa đòn bẩy cho phía Mỹ.”
Các chuyên gia pháp lý và thương mại cho rằng với đa số 6–3 thẩm phán do đảng Cộng hòa bổ nhiệm, Tòa án Tối cao có thể giúp Trump có chút lợi thế trong việc duy trì ít nhất một phần các mức thuế, sau khi tòa phúc thẩm tuần trước phán quyết 7–4 rằng các mức thuế này là bất hợp pháp. Tuy nhiên, họ nhấn mạnh khó có thể dự đoán chính xác phán quyết cuối cùng, xét đến các tiền lệ trước đó và tính chất chưa từng có của vụ kiện.
Thượng nghị sĩ Ron Wyden, lãnh đạo phe Dân chủ tại Ủy ban Tài chính Thượng viện, cho rằng các phát biểu của Trump chỉ làm tình hình thêm rối rắm:
“Chính quyền Trump không thể đưa ra một lập trường rõ ràng về việc liệu các thỏa thuận thương mại của họ có còn giá trị hay không nếu thuế quan bị bác bỏ.”
