- Mỹ và Trung Quốc bắt đầu thu phí cảng đối với tàu của nhau.
- Trung Quốc miễn trừ các tàu do nước này sản xuất khỏi mức phí áp dụng.
- Mỹ tìm cách giảm sự thống trị của Trung Quốc trong ngành hàng hải toàn cầu và tăng cường năng lực đóng tàu trong nước.
- Căng thẳng thương mại bùng phát trở lại sau khi ông Trump công bố mức thuế 100% mới đối với hàng hóa Trung Quốc.
Mỹ và Trung Quốc mở “mặt trận cảng biển” mới trong cuộc chiến thương mại
Từ ngày thứ Ba, Mỹ và Trung Quốc bắt đầu thu thêm phí cảng đối với các tàu chở hàng hóa quốc tế, từ đồ chơi mùa lễ đến dầu thô. Động thái này khiến đại dương trở thành chiến trường mới trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Trung Quốc thông báo đã bắt đầu thu phí đặc biệt đối với các tàu thuộc sở hữu, vận hành, đóng hoặc treo cờ Mỹ, nhưng miễn cho những tàu được đóng tại Trung Quốc. Theo thông tin từ Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), quy định mới cũng miễn phí cho các tàu trống vào xưởng Trung Quốc để sửa chữa.
Các khoản phí này sẽ được thu tại cảng đầu tiên mà tàu cập bến, hoặc áp dụng cho 5 chuyến đầu tiên trong năm, dựa trên chu kỳ tính phí hằng năm bắt đầu từ ngày 17/4.
Trước đó, chính quyền tổng thống Donald Trump đã công bố kế hoạch thu phí tương tự đối với tàu liên quan đến Trung Quốc, với mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong ngành hàng hải toàn cầu và tăng cường năng lực đóng tàu của Mỹ. Một cuộc điều tra được tiến hành dưới thời cựu tổng thống Joe Biden từng kết luận rằng Trung Quốc áp dụng các chính sách thiếu công bằng để chiếm lĩnh các ngành hàng hải, logistics và đóng tàu, mở đường cho việc Mỹ áp đặt thuế mới. Washington dự kiến bắt đầu thu phí vào ngày 14/10.
Theo các nhà phân tích, hãng vận tải container COSCO của Trung Quốc có thể chịu thiệt hại nặng nhất, khi phải gánh gần một nửa trong tổng chi phí 3,2 tỷ USD dự kiến của ngành vào năm 2026.
Leo thang trả đũa và tác động đến thương mại toàn cầu
Trung Quốc đã nhanh chóng đáp trả, tuyên bố sẽ thu phí cảng đối với tàu liên quan đến Mỹ từ cùng ngày Mỹ bắt đầu áp dụng biện pháp này. Theo chuyên gia Omar Nokta của Jefferies, 13% tàu chở dầu thô và 11% tàu container trên toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng bởi các khoản phí mới.
Công ty môi giới tàu biển Xclusiv Shipbrokers tại Hy Lạp nhận định: “Các biện pháp trả đũa lẫn nhau này đang đẩy cả hai nền kinh tế vào một vòng xoáy thuế quan hàng hải, có thể làm méo mó dòng chảy thương mại toàn cầu.”
Trong khi đó, để đáp trả việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu các khoáng sản quan trọng, tổng thống Trump hôm thứ Sáu cảnh báo sẽ áp thêm thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc và siết kiểm soát xuất khẩu đối với mọi phần mềm quan trọng trước ngày 1/11. Ngay sau đó, các quan chức Mỹ cũng đe dọa trừng phạt hoặc cấm cảng các quốc gia ủng hộ kế hoạch của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) về giảm khí thải trong vận tải biển. Trung Quốc hiện là nước công khai ủng hộ kế hoạch này.
Xclusiv nhận định thêm: “Việc sử dụng cả chính sách thương mại lẫn chính sách môi trường như công cụ gây sức ép cho thấy vận tải biển không còn là lĩnh vực trung lập, mà đã trở thành công cụ chính trị của các quốc gia.”
Trong diễn biến khác, cổ phiếu của COSCO niêm yết tại Thượng Hải tăng hơn 2% vào sáng thứ Ba. Hãng cho biết hội đồng quản trị đã phê duyệt kế hoạch mua lại tối đa 1,5 tỷ nhân dân tệ (khoảng 210 triệu USD) cổ phiếu trong 3 tháng tới nhằm ổn định giá trị doanh nghiệp và bảo vệ cổ đông. COSCO chưa bình luận về tác động của chính sách phí cảng mới.
>> Xem thêm: Bắc Kinh cáo buộc Mỹ gây căng thẳng thương mại, bảo vệ lệnh hạn chế đất hiếm
