-
Hoa Kỳ nói cả hai bên đồng ý ngừng bắn trên biển và năng lượng
-
Nga nói Washington phải "ra lệnh" cho Zelenskiy tuân thủ
-
Điện Kremlin nói thỏa thuận đòi hỏi phải dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt
-
Trump trích dẫn tiến triển bất chấp 'sự thù địch to lớn
Hoa Kỳ đã đạt được các thỏa thuận riêng biệt vào thứ Ba với Ukraine và Nga để tạm dừng các cuộc tấn công trên biển và vào các mục tiêu năng lượng, trong đó Washington đồng ý thúc đẩy việc dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt đối với Moscow.
Mặc dù không rõ khi nào hoặc bằng cách nào các thỏa thuận an ninh hàng hải ở Biển Đen sẽ bắt đầu, nhưng các thỏa thuận này là những cam kết chính thức đầu tiên của hai bên tham chiến kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức. Trump đang thúc đẩy việc chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine và nhanh chóng xích lại gần Moscow, điều này đã khiến Kiev và các nước châu Âu lo ngại.
>> Xem thêm: Thị trường tài chính Mỹ trước sóng gió: Nhà đầu tư đang mất niềm tin?
Thỏa thuận của Mỹ với Nga đi xa hơn thỏa thuận với Ukraine, khi Washington cam kết giúp tìm cách gỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế đối với xuất khẩu nông sản và phân bón của Nga, vốn là một yêu cầu lâu nay của Nga.
Ngay sau các thông báo của Mỹ, Điện Kremlin cho biết các thỏa thuận ở Biển Đen sẽ không có hiệu lực trừ khi các liên kết giữa một số ngân hàng Nga và hệ thống tài chính quốc tế được khôi phục.
Tổng thống Ukraine - Volodymyr Zelenskiy cho biết theo ông hiểu, các thỏa thuận ngừng bắn không yêu cầu nới lỏng các lệnh trừng phạt mới có hiệu lực và sẽ có hiệu lực ngay lập tức, gọi tuyên bố của Điện Kremlin là một nỗ lực "thao túng" các thỏa thuận.
"Họ đã cố gắng xuyên tạc các thỏa thuận và, trên thực tế, lừa dối cả những người trung gian của chúng tôi và toàn thế giới," Zelenskiy nói.
Kiev và Moscow đều cho biết họ sẽ dựa vào Washington để thực thi các thỏa thuận, đồng thời bày tỏ sự hoài nghi rằng bên kia sẽ tuân thủ chúng.
"Chúng tôi sẽ cần những đảm bảo rõ ràng," Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói. "Và với kinh nghiệm đáng buồn về các thỏa thuận chỉ với Kyiv, sự đảm bảo chỉ có thể là kết quả của một mệnh lệnh từ Washington tới Zelenskiy và nhóm của ông ấy để làm điều này và không làm điều kia."
Zelenskiy cho biết nếu Nga vi phạm các thỏa thuận, ông sẽ yêu cầu Trump áp đặt thêm các lệnh trừng phạt đối với Moscow và cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine.
Trong những giờ sau các thông báo, cả Nga và Ukraine đều cáo buộc nhau tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, nhưng không có báo cáo ngay lập tức về các cuộc tấn công vào các mục tiêu ở Biển Đen hoặc năng lượng.
Trong khi đó, Trump, trong một cuộc phỏng vấn với Newsmax, thừa nhận rằng Nga có thể đang cố gắng trì hoãn việc chấm dứt chiến tranh.
"Tôi nghĩ rằng Nga muốn thấy sự kết thúc, nhưng có thể họ đang kéo dài thời gian. Tôi đã làm điều đó trong nhiều năm," ông nói.
TRIỂN VỌNG NGỪNG BẮN RỘNG LỚN HƠN
Nếu được thực hiện, các thỏa thuận này có thể là bước tiến quan trọng đầu tiên hướng tới mục tiêu của Trump là đạt được một lệnh ngừng bắn toàn diện hơn trong cuộc chiến ở Ukraine mà Nga đã bắt đầu bằng cuộc xâm lược toàn diện cách đây ba năm.
Washington đã dịu giọng hơn đối với Nga trong những ngày gần đây, với đặc phái viên của Trump, Steve Witkoff, nói rằng ông không "coi Putin là một người xấu," điều này đã khiến các quan chức châu Âu, những người coi nhà lãnh đạo Nga là một kẻ thù nguy hiểm, lo ngại.
Lavrov, một nhà ngoại giao kỳ cựu của Nga giữ chức ngoại trưởng từ năm 2004, cho biết sự lạc quan của Witkoff, người nói rằng lệnh ngừng bắn có thể đến sớm hơn nếu không tính đến các đồng minh châu Âu của Kyiv: "Ông ấy (Witkoff) đánh giá quá cao giới tinh hoa của các nước châu Âu, những người muốn 'treo đá quanh cổ' Zelenskiy, để không cho phép ông ấy 'nhượng bộ'," Lavrov nói.
Ukraine và các đồng minh châu Âu lo ngại Trump có thể đạt được một thỏa thuận vội vàng với Putin gây tổn hại đến an ninh của họ và nhượng bộ các yêu cầu của Nga, bao gồm cả việc Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và từ bỏ vùng đất mà Moscow tuyên bố chủ quyền.
TẠM DỪNG CÁC CUỘC TẤN CÔNG VÀO CƠ SỞ NĂNG LƯỢNG
Điện Kremlin cho biết vào cuối ngày thứ Ba rằng họ đã đồng ý với phía Mỹ về việc sẽ tạm dừng các cuộc tấn công vào các mục tiêu năng lượng ở cả Nga và Ukraine trong 30 ngày kể từ ngày 18 tháng 3, khi Putin lần đầu tiên thảo luận vấn đề này với Trump, và họ sẵn sàng gia hạn thỏa thuận.
Ukraine đã nói vào tuần trước rằng họ sẽ chỉ chấp nhận một sự tạm dừng như vậy sau khi có một thỏa thuận chính thức.
Nga đã nã tên lửa và máy bay không người lái vào lưới điện của Ukraine, và Kyiv đã tiến hành các cuộc tấn công tầm xa vào các mục tiêu dầu khí của Nga trong các cuộc tấn công đã trở thành một khía cạnh chính của cuộc chiến nhằm làm suy yếu nỗ lực chiến tranh của nhau.
Trong khi việc tạm dừng các cuộc tấn công vào các mục tiêu năng lượng là một sáng kiến mới, thì các thỏa thuận an ninh hàng hải ở Biển Đen giải quyết một vấn đề quan trọng vào đầu cuộc chiến, khi Nga áp đặt một cuộc phong tỏa hải quân trên thực tế đối với Ukraine, một trong những nước xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.
>> Xem thêm: Cố vấn kinh tế Nhà Trắng: "Tăng thuế quan không tác động đáng kể đến kinh tế Mỹ"
Gần đây hơn, các trận chiến trên biển là một phần tương đối nhỏ của cuộc chiến kể từ khi Nga rút lực lượng hải quân của mình khỏi phía đông Biển Đen sau một số cuộc tấn công thành công của Ukraine.
Kyiv đã có thể mở lại các cảng và nối lại xuất khẩu ở mức gần bằng trước chiến tranh, bất chấp sự sụp đổ của một thỏa thuận vận chuyển ở Biển Đen do Liên Hợp Quốc làm trung gian trước đó, nhưng các cảng của họ đã phải hứng chịu các cuộc không kích thường xuyên. Zelenskiy cho biết thỏa thuận sẽ cấm các cuộc tấn công như vậy.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho biết Kyiv sẽ coi bất kỳ sự di chuyển nào của tàu quân sự Nga bên ngoài phần phía đông của Biển Đen là một hành vi vi phạm và là một mối đe dọa, trong trường hợp đó Ukraine sẽ có toàn quyền tự vệ.
Moscow cho biết thỏa thuận sẽ yêu cầu nới lỏng các lệnh trừng phạt, bao gồm khôi phục các liên kết giữa ngân hàng xuất khẩu nông sản của Nga và hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT. Điều đó và các bước khác có thể đòi hỏi sự đồng ý từ các nước châu Âu.
