- Ukraine lo ngại hội nghị thượng đỉnh Trump–Putin sẽ tìm cách áp đặt các điều khoản
- Các nhà lãnh đạo châu Âu tập hợp ủng hộ Kyiv
- Zelenskiy nói rằng sẽ không có con đường hòa bình nếu thiếu Ukraine
- Medvedev của Nga chỉ trích sự can thiệp của châu Âu
Chuẩn bị trước thượng đỉnh Nga – Mỹ và lo ngại từ Kyiv
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã giành được sự ủng hộ ngoại giao từ châu Âu và liên minh NATO vào Chủ nhật, trước một hội nghị thượng đỉnh Nga – Mỹ trong tuần này, nơi Kyiv lo ngại rằng Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Donald Trump có thể tìm cách áp đặt các điều khoản để chấm dứt cuộc chiến kéo dài 3 năm rưỡi.
Trump, người trong nhiều tuần qua đã đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga vì không chấm dứt cuộc chiến, thay vào đó đã thông báo vào thứ Sáu rằng ông sẽ gặp Putin vào ngày 15 tháng 8 tại Alaska.
Một quan chức Nhà Trắng cho biết Trump sẵn sàng để Zelenskiy tham dự, nhưng hiện công tác chuẩn bị chỉ đang được tiến hành cho một cuộc gặp song phương.
Nhà lãnh đạo Điện Kremlin tuần trước đã loại trừ khả năng gặp Zelenskiy, nói rằng các điều kiện cho một cuộc gặp như vậy “thật không may vẫn còn xa mới đạt được.” Trump cho biết một thỏa thuận tiềm năng sẽ bao gồm “một số trao đổi lãnh thổ vì lợi ích của cả hai”, làm gia tăng lo ngại của Ukraine rằng nước này có thể sẽ chịu áp lực phải nhượng đất.
Phản ứng từ Nga và tình hình lãnh thổ
Các quan chức Nga cáo buộc châu Âu đang tìm cách cản trở nỗ lực của Trump nhằm chấm dứt chiến tranh. “Những kẻ ngốc ở châu Âu đang cố gắng ngăn cản nỗ lực của Mỹ nhằm giúp giải quyết xung đột Ukraine,” cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đăng trên mạng xã hội hôm Chủ nhật.
Ngoài Crimea, nơi Nga sáp nhập vào năm 2014, Nga đã chính thức tuyên bố các vùng Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia của Ukraine là lãnh thổ của mình, mặc dù Nga chỉ kiểm soát khoảng 70% của ba vùng sau. Nga cũng nắm giữ những phần nhỏ ở ba vùng khác, trong khi Ukraine cho biết họ kiểm soát một dải nhỏ thuộc vùng Kursk của Nga.
Sergei Markov, một nhà phân tích thân Điện Kremlin, cho rằng một cuộc trao đổi có thể bao gồm việc Nga trao cho Ukraine 1.500 km² và nhận lại 7.000 km², mà theo ông Nga sẽ chiếm được trong khoảng sáu tháng tới.
Ông không đưa ra bằng chứng để chứng minh cho các con số này. Nga đã chiếm khoảng 500 km² lãnh thổ trong tháng Bảy, theo các nhà phân tích quân sự phương Tây, những người cho rằng các bước tiến chậm chạp này phải trả giá bằng thương vong rất lớn.
Nguy cơ bị gạt khỏi tiến trình hòa đàm và bài toán khó cho Ukraine
Ukraine và các đồng minh châu Âu đã lo ngại suốt nhiều tháng rằng Trump, mong muốn nhận công lao vì đã tạo hòa bình và hy vọng ký kết các thỏa thuận kinh doanh chung béo bở giữa Mỹ và Nga, có thể liên kết với Putin để đạt một thỏa thuận bất lợi nghiêm trọng cho Kyiv.
Họ đã nhận được chút hy vọng gần đây khi Trump, sau khi gây áp lực nặng nề lên Zelenskiy và công khai khiển trách ông trong Phòng Bầu dục hồi tháng Hai, bắt đầu chỉ trích Putin khi Nga dồn dập tấn công Kyiv và các thành phố khác bằng những đợt không kích nặng nề nhất của cuộc chiến.
Nhưng hội nghị thượng đỉnh Putin–Trump sắp diễn ra đã làm sống lại nỗi lo rằng Kyiv và châu Âu có thể bị gạt ra ngoài.
“Những gì chúng ta sẽ thấy xuất hiện từ Alaska gần như chắc chắn sẽ là một thảm họa đối với Ukraine và châu Âu,” giáo sư nghiên cứu chiến lược Phillips P. O’Brien thuộc Đại học St Andrews (Scotland) viết.
“Và Ukraine sẽ phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan khủng khiếp nhất. Họ có chấp nhận thỏa thuận nhục nhã và mang tính hủy diệt này? Hay họ tự đi một mình, không chắc chắn về sự hậu thuẫn của các quốc gia châu Âu?”
Nhà phân tích chính trị Ukraine Volodymyr Fesenko hôm Chủ nhật nói rằng quan hệ đối tác của Kyiv với các đồng minh châu Âu là yếu tố then chốt để chống lại mọi nỗ lực nhằm gạt Ukraine khỏi bàn đàm phán. “Đối với chúng tôi lúc này, một lập trường chung với người châu Âu là nguồn lực chính,” ông nói trên đài phát thanh Ukraine.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho biết một giải pháp đàm phán khó có thể làm hài lòng cả hai bên. “Cả Nga và Ukraine, có lẽ, cuối cùng đều sẽ không hài lòng với nó,” ông nói trên chương trình Sunday Morning Futures của Fox News với Maria Bartiromo.
>> Xem thêm: Ông Trump nói có “triển vọng tốt” về một hội nghị thượng đỉnh 3 bên Mỹ - Nga - Ukraine
