PCE là gì? So sánh chỉ số PCE với CPI

Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân, thường được gọi là chỉ số giá PCE (Personal Consumption Expenditures), là một trong những thước đo chính về lạm phát và chi tiêu của người tiêu dùng ở Hoa Kỳ. 

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) không sử dụng Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI), được xuất bản bởi Cục Thống kê Lao động của Bộ Lao động, mà đánh giá bằng chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng (PCE). Ngoài ra, chỉ số giá CPI có xu hướng cao hơn chỉ số PCE qua các năm. Vậy đâu là lý do cho sự chênh lệch này và tại sao Fed lại sử dụng PCE để đo lường lạm phát?

PCE là gì?

Theo Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA), Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) là một thước đo về giá mà những người sống ở Hoa Kỳ hoặc các cá nhân thay mặt họ mua hàng hóa và dịch vụ. Chỉ số giá PCE dùng để đo lường lạm phát (hoặc giảm phát) trên một loạt các chi phí tiêu dùng và phản ánh những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng.

Ví dụ: nếu giá xăng tăng khiến người tiêu dùng lái xe ít hơn và cắt giảm chi tiêu nhiên liệu, PCE sẽ phản ánh sự thay đổi đó trong tần suất mua hàng. PCE chiếm khoảng 2/3 chi tiêu trong nước và là động lực quan trọng của tổng sản phẩm quốc nội (GDP). BEA tổng hợp tổng ước tính về PCE để đo lường và theo dõi những thay đổi trong chi tiêu cho hàng tiêu dùng theo thời gian, phản ánh về sức mạnh kinh tế và sự thay đổi giá cả có thể ảnh hưởng đến chi tiêu như thế nào.

Thống kê PCE được công bố hàng tháng trong báo cáo Thu nhập và chi tiêu cá nhân của BEA. BEA tính toán chỉ số PCE bằng cách sử dụng dữ liệu từ các doanh nghiệp và tổ chức thương mại cũng như tổng sản phẩm quốc nội.

>> Xem thêm: Liệu chỉ số PCE thấp có giúp giá vàng tăng trưởng trở lại?

Thành phần của PCE

Nếu phân theo loại sản phẩm thì PCE được chia thành 03 loại chính gồm: 

+ Hàng hóa lâu bền: xe cơ giới và phụ tùng, đồ đã và đồ gia dụng lâu bền, thiết bị, hàng hoá, phương tiện giải trí cùng những hàng hóa lâu bền khác;

+ Hàng hoá không lâu bền: thực phẩm, đồ uống mua để tiêu dùng bên ngoài, quần áo, giày dép, xăng dầu, các hàng hoá năng lượng khác và các sản phẩm không lâu bền khác;

+ Dịch vụ: nhà ở và tiện ích, chăm sóc sức khỏe, dịch vụ vận chuyển, giải trí, dịch vụ ăn uống và chỗ ở, dịch vụ tài chính và bảo hiểm và các dịch vụ khác.

BEA lấy tất cả dữ liệu tiêu dùng ở trên và tính toán số tiền người tiêu dùng đã chi cho những hàng hóa này, và tính thêm cả những thứ như lãi suất của nhà bán lẻ và thuế.

Sự ảnh hưởng của chỉ số PCE

Một thước đo chính xác về lạm phát là vấn đề trọng yếu đối với cả chính phủ liên bang Hoa Kỳ và Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Chính phủ liên bang sử dụng chỉ số CPI để điều chỉnh lạm phát đối với một số phúc lợi, trong khi FOMC tập trung vào chỉ số lạm phát PCE trong các dự báo kinh tế hàng quý của mình và nêu mục tiêu lạm phát dài hạn qua chỉ tiêu PCE toàn phần.

Chỉ số CPI cao hơn có lợi cho các trái phiếu chính phủ bảo vệ nhà đầu tư khỏi lạm phát (TIP), với số dư chính điều chỉnh theo CPI. TIPs cũng được sử dụng để đo lường kỳ vọng của thị trường đối với lạm phát trong tương lai (được gọi là lạm phát hòa vốn), một yếu tố quan trọng đối với các quyết định chính sách tiền tệ của Fed.

Chuyển từ CPI sang PCE xảy ra vào năm 2000 khi FOMC ngừng công bố dự báo CPI và bắt đầu xây khung dự báo lạm phát của mình theo chỉ số PCE. Alan Greenspan công bố trong bài phát biểu trước Quốc hội rằng PCE có một số lợi thế so với CPI.

Bao gồm: (1) Thành phần chi tiêu thay đổi phù hợp hơn với hành vi thực tế của người tiêu dùng, (2) Trọng số dựa trên thước đo chi tiêu toàn diện hơn, và (3) Dữ liệu PCE có thể được sửa đổi để bắt kịp thông tin mới có sẵn và phát triển kỹ thuật đo lường.

Hai thước đo có xu hướng giống nhau, nhưng PCE có xu hướng tăng ít hơn CPI từ 0,2%-0,3%. Biểu đồ dưới đây cho thấy PCE đã liên tục cho thấy chỉ số lạm phát thấp hơn với mức chênh lệch trung bình hàng năm là gần 50 điểm cơ bản.

>> Xem thêm: Báo cáo PCE: Liệu FED sẽ "bật đèn xanh" cho việc giảm lãi suất?

Các yếu tố ảnh hưởng tới chỉ số PCE

Các yếu tố ảnh hưởng tới chỉ số PCE bao gồm:

• Thu nhập khả dụng: là phần tiền còn lại sau khi đã trừ thuế, bao gồm tiền lương, thưởng, làm thêm giờ, hoa hồng. Thu nhập tăng thì chi tiêu cũng tăng và ngược lại.

• Thuế: tăng thuế làm giảm thu nhập khả dụng, từ đó chi tiêu ít đi.

• Niềm tin tiêu dùng: người tiêu dùng lạc quan có xu hướng mua nhiều hàng hoá hơn, bi quan thì chi tiêu ít hơn.

• Mức độ giàu có: người tiêu dùng giàu có, lạc quan thì chi tiêu cao hơn, giá trị tài sản ròng thấp thì họ có xu hướng giảm bớt chi tiêu.

• Kỳ vọng thu nhập: kỳ vọng thu nhập cao thì người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn và ngược lại.

• Kỳ vọng lạm phát: lạm phát cao xói mòn sức mua, nếu người tiêu dùng dự đoán lạm phát sẽ tăng cao thì họ sẽ tăng chi tiêu hiện tại.

• Lãi suất: lãi suất giảm thì chi tiêu tăng, chi phí vay tiền cao làm giảm chi tiêu cho các mặt hàng lâu bền.

Mối quan hệ giữa PCE với lạm phát

Chỉ số giá PCE đo lường mức giá mà người tiêu dùng trả cho hàng hoá và dịch vụ cũng như những thay đổi về giá - được coi là thước đo lạm phát trong nền kinh tế Mỹ. Dựa vào chỉ số PCE có thể biết được giá đang tăng hay giảm và phản ứng lại hành vi chi tiêu của người tiêu dùng đã thay đổi như thế nào.

PCE sẽ phản ánh lạm phát hoặc giảm phát đang xảy ra từ thời kỳ này sang thời kỳ tiếp theo. Việc kết hợp chỉ số giảm phát với chỉ số PCE sẽ xác định được mức độ thay đổi giá định kỳ.

Chỉ số giá PCE trở thành chỉ số lạm phát cơ bản được Cục Dự trữ Liên bang sử dụng khi đưa ra các quyết định về chính sách tiền tệ.

>> Xem thêm: PPI của Mỹ trong tháng 6 tăng nhẹ nhưng kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất không đổi.

So sánh PCE và CPI

Theo Cục thống kê lao động Mỹ (Bureau of Labor Statistics - BLS) có 4 yếu tố cơ bản để phân biệt PCE và CPI. Cụ thể như sau:

Màu đen - PCE, màu trắng - CPR

Nhìn vào biểu đồ năm 2021, thanh trên cùng hiển thị tỷ lệ lạm phát hàng năm 3,7% đo bằng chỉ số giá PCE. Thanh thứ hai cho thấy: Nếu chuyển sang công thức chỉ số CPI từ công thức chỉ số PCE, xăng và các nhiên liệu sẽ cộng thêm 0,23% vào tỷ lệ lạm phát. Những thanh thứ ba cho thấy CPI lại làm giảm phát.  Vì vậy, yếu tố công thức làm độ chênh lệch là 0,04%.

Chăm sóc sức khỏe quan trọng trong PCE. Vì nhiều mặt hàng chăm sóc sức khỏe được tính trong PCE không được tính vào CPI. Chăm sóc sức khỏe cho thấy việc chuyển sang tính theo tỷ trọng CPI cho các dịch vụ bác sĩ, bệnh viện và viện dưỡng lão sẽ giảm lạm phát đo được 0,83 %.

Tóm lại, PCE bao gồm thước đo chi tiêu của người tiêu dùng đối với hàng hóa và dịch vụ giữa các hộ gia đình ở Hoa Kỳ. PCE được sử dụng như một cơ chế đánh giá thu nhập kiếm được của các hộ gia đình, đang có mức tiêu dùng hiện tại cho các hàng hoá dịch vụ là bao nhiêu. 

>> Có thể bạn quan tâm: Cập nhật kiến thức đầu tư từ chuyên gia tại Golden Fund.