- Tòa phúc thẩm với tỷ lệ 7 – 4 đã ra phán quyết chống lại các mức thuế quan của ông Trump.
- Tòa tạm hoãn hiệu lực phán quyết để cho phép kháng cáo lên Tòa án Tối cao.
- Chính quyền Trump có thể đã chuẩn bị “Kế hoạch B”.
Tòa phúc thẩm Liên bang tại Washington ra phán quyết phần lớn thuế quan của Donald Trump là bất hợp pháp
Một tòa phúc thẩm Mỹ đã ra phán quyết hôm thứ Sáu rằng phần lớn các mức thuế quan của Donald Trump là bất hợp pháp, làm suy yếu việc ông sử dụng thuế quan như một công cụ chính trong chính sách kinh tế quốc tế.
Tòa án cho phép các mức thuế này tiếp tục có hiệu lực đến ngày 14/10, nhằm tạo điều kiện cho chính quyền Trump có thời gian kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ.
Phán quyết này diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến pháp lý về tính độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cũng gần như chắc chắn sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao, tạo nên một cuộc đối đầu pháp lý chưa từng có trong năm nay liên quan đến toàn bộ chính sách kinh tế của ông Trump.
Trump đã biến thuế quan thành trụ cột trong chính sách đối ngoại của Mỹ trong nhiệm kỳ thứ hai, sử dụng chúng để gây sức ép chính trị và đàm phán lại các thỏa thuận thương mại với những quốc gia xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ.
Các mức thuế này đã mang lại cho chính quyền Trump đòn bẩy để buộc các đối tác nhượng bộ kinh tế, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng biến động trên thị trường tài chính.
Trump chỉ trích phán quyết của một tòa án mà ông gọi là “cực kỳ phe phái”, viết trên Truth Social: “Nếu những mức thuế này biến mất, đó sẽ là thảm họa hoàn toàn cho đất nước.”
Tuy nhiên, ông vẫn dự đoán sẽ được đảo ngược, cho rằng các mức thuế sẽ tiếp tục mang lại lợi ích cho đất nước “với sự hỗ trợ của Tòa án Tối cao.”
Phán quyết 7 – 4 của Tòa phúc thẩm Liên bang tại Washington, D.C., đã xem xét tính hợp pháp của các mức thuế “có đi có lại” mà Trump áp đặt trong cuộc chiến thương mại hồi tháng 4, cũng như một loạt thuế áp đặt hồi tháng 2 đối với Trung Quốc, Canada và Mexico.
Phán quyết này không ảnh hưởng đến các loại thuế được ban hành theo những thẩm quyền pháp lý khác, chẳng hạn như thuế của Trump đối với thép và nhôm nhập khẩu.
Ông Trump được phép áp thuế dựa trên đạo luật IEEPA?
Ông Trump đã biện minh cho cả hai gói thuế quan – cũng như các mức thuế mới đây – dựa trên Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA). Luật này trao cho tổng thống quyền xử lý các mối đe dọa “bất thường và đặc biệt” trong tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Tuy nhiên, tòa án nhấn mạnh: “Đạo luật này trao cho Tổng thống quyền hạn đáng kể để thực hiện nhiều hành động nhằm ứng phó với tình trạng khẩn cấp quốc gia, nhưng không có hành động nào được quy định rõ ràng là bao gồm quyền áp đặt thuế quan, thuế nhập khẩu hoặc các loại thuế khác.”
Và kết luận: “Dường như khó có khả năng Quốc hội, khi ban hành IEEPA, lại có ý định đi chệch khỏi thông lệ trước đây và trao cho Tổng thống quyền hạn không giới hạn để áp đặt thuế quan.”
Đạo luật năm 1977 (IEEPA) vốn được sử dụng chủ yếu để áp đặt trừng phạt đối với kẻ thù hoặc phong tỏa tài sản của họ. Ông Trump là tổng thống đầu tiên sử dụng IEEPA để áp thuế quan, cho rằng biện pháp này là cần thiết trước tình trạng mất cân bằng thương mại, sự suy yếu của ngành sản xuất Mỹ và dòng chảy ma túy xuyên biên giới.
Bộ Tư pháp dưới thời Trump lập luận rằng IEEPA cho phép áp thuế dựa trên các điều khoản khẩn cấp, vốn trao cho tổng thống quyền “quản lý” hoặc hoàn toàn chặn nhập khẩu.
Tháng 4, Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia vì Mỹ nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu trong nhiều thập kỷ, cho rằng thâm hụt thương mại kéo dài làm suy yếu năng lực sản xuất và khả năng sẵn sàng quân sự.
Tháng 2, ông áp thuế với Trung Quốc, Canada và Mexico, lấy lý do các nước này không hành động đủ để ngăn chặn fentanyl bất hợp pháp vào Mỹ – một cáo buộc mà họ đã phủ nhận.
>> Xem thêm: Tổng thống Trump cho biết sẽ kết thúc việc miễn thuế đối với các gói hàng giá trị thấp vĩnh viễn
