- Putin yêu cầu Ukraine nhượng lại khu vực Donbas, theo các nguồn tin Nga
- Nga có thể đóng băng các tuyến đầu tại Zaporizhzhia và Kherson
- Nga sẽ không chấp nhận quân đội gìn giữ hòa bình phương Tây tại Ukraine
- Nguồn tin gần Điện Kremlin: nếu Kyiv từ chối thỏa thuận, chiến tranh sẽ tiếp tục
Yêu cầu về một thỏa thuận hòa bình của Nga
Những điều kiện chính của Putin
Vladimir Putin đang yêu cầu Ukraine nhường toàn bộ khu vực Donbas phía Đông, từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, duy trì trung lập và không để quân đội phương Tây vào nước này, theo ba nguồn tin quen thuộc với suy nghĩ cấp cao tại Điện Kremlin tiết lộ với Reuters.
Theo các nguồn tin, Tổng thống Nga đã gặp Donald Trump tại Alaska vào thứ Sáu tuần trước trong hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ đầu tiên sau hơn bốn năm và gần như toàn bộ ba giờ cuộc họp kín của họ đều thảo luận về khả năng tìm kiếm một thỏa hiệp liên quan đến Ukraine.
Phát biểu sau cuộc gặp Trump, Putin nói rằng cuộc gặp này hy vọng sẽ mở ra con đường hướng tới hòa bình ở Ukraine – nhưng cả hai nhà lãnh đạo đều không đưa ra chi tiết cụ thể về những gì đã thảo luận.
Trong bản tường thuật chi tiết nhất từ phía Nga cho đến nay về đề nghị của Putin tại hội nghị thượng đỉnh, Reuters đã phác thảo những nét chính về những gì Điện Kremlin mong muốn trong một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine.
Về bản chất, các nguồn tin Nga cho biết, Putin đã nhượng bộ so với yêu cầu lãnh thổ mà ông đưa ra hồi tháng 6/2024, khi đó yêu cầu Kyiv phải nhường lại toàn bộ bốn tỉnh mà Moscow tuyên bố là một phần của Nga: Donetsk và Luhansk ở miền Đông Ukraine – tạo thành vùng Donbas – cùng với Kherson và Zaporizhzhia ở miền Nam.
Quan điểm của 2 bên khác biệt
Kyiv đã bác bỏ các điều kiện này, coi đó chẳng khác nào một sự đầu hàng.
Trong đề xuất mới, Tổng thống Nga vẫn giữ nguyên yêu cầu Ukraine phải rút hoàn toàn khỏi những khu vực Donbas mà Kyiv hiện vẫn kiểm soát, theo ba nguồn tin. Đổi lại, Moscow sẽ ngừng tiến công tại các tuyến hiện tại ở Zaporizhzhia và Kherson, họ cho biết.
Theo ước tính của Mỹ và dữ liệu nguồn mở, Nga hiện kiểm soát khoảng 88% Donbas và 73% Zaporizhzhia cùng Kherson. Moscow cũng sẵn sàng trao lại những phần nhỏ mà họ đang nắm giữ thuộc các tỉnh Kharkiv, Sumy và Dnipropetrovsk của Ukraine như một phần của thỏa thuận tiềm năng, các nguồn tin nói thêm.
Putin cũng kiên định với những yêu cầu trước đây, bao gồm: Ukraine phải từ bỏ tham vọng gia nhập NATO; khối quân sự do Mỹ dẫn đầu phải đưa ra cam kết pháp lý rằng sẽ không mở rộng thêm về phía Đông; hạn chế quân đội Ukraine; và không có quân phương Tây nào được triển khai trên lãnh thổ Ukraine dưới danh nghĩa lực lượng gìn giữ hòa bình. Tuy vậy, hai bên vẫn còn cách nhau một khoảng rất xa.
Phản ứng của Ukraine
Bộ Ngoại giao Ukraine hiện chưa đưa ra bình luận về các đề xuất trên. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy nhiều lần bác bỏ khả năng rút lui khỏi các vùng lãnh thổ Ukraine được quốc tế công nhận, coi đó là một phần trong thỏa thuận. Ông khẳng định khu vực công nghiệp Donbas đóng vai trò như một “pháo đài” ngăn chặn Nga tiến sâu hơn vào lãnh thổ.
“Nếu nói về việc đơn giản là rút khỏi miền Đông, chúng tôi không thể làm điều đó,” ông phát biểu trước báo giới trong đoạn bình luận được Kyiv công bố hôm thứ Năm. “Đó là vấn đề sống còn của đất nước chúng tôi, gắn liền với những tuyến phòng thủ mạnh nhất.”
Việc gia nhập NATO, trong khi đó, đã được ghi vào hiến pháp Ukraine như một mục tiêu chiến lược và được Kyiv xem là bảo đảm an ninh đáng tin cậy nhất. Zelenskiy nhấn mạnh đó không phải là việc Nga có quyền quyết định.
Nhà Trắng và NATO chưa phản hồi yêu cầu bình luận về các đề xuất từ Nga.
Chuyên gia khoa học chính trị Samuel Charap, Chủ tịch chính sách Nga và Á - Âu tại RAND – một viện nghiên cứu chính sách toàn cầu của Mỹ – cho rằng yêu cầu Ukraine rút khỏi Donbas vẫn là điều không thể chấp nhận đối với Kyiv, cả về chính trị lẫn chiến lược.
“Thái độ ‘sẵn sàng hòa bình’ dựa trên những điều kiện hoàn toàn không thể chấp nhận với bên kia có thể chỉ là một màn trình diễn dành cho Trump hơn là dấu hiệu thực sự của sự sẵn sàng thỏa hiệp,” ông nói thêm. “Cách duy nhất để kiểm chứng điều đó là bắt đầu một tiến trình nghiêm túc ở cấp làm việc để bàn thảo chi tiết.”
