Quỹ ETF (Exchange Traded Fund – quỹ hoán đổi danh mục) đang thu hút được sự chú ý của nhiều nhà đầu tư trong những năm gần đây. Vậy quỹ ETF là gì, chứng chỉ quỹ ETF hoạt động ra sao, đầu tư vào quỹ ETF có lợi ích hay rủi ro gì và đâu là những quỹ ETF ở Việt Nam đang được quan tâm nhiều nhất? Hãy cùng Golden Fund tìm hiểu đầy đủ trong bài viết dưới đây.
Quỹ ETF là gì?
Quỹ ETF (tiếng Anh là Exchange Traded Fund) là quỹ hoán đổi danh mục, mô phỏng sự biến động của các chỉ số tham chiếu như chỉ số chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu hoặc một loại tài sản, hàng hóa nào đó.
Các quỹ ETF được niêm yết và giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán tương tự như cổ phiếu. Đây được xem là một cách đầu tư chứng khoán thụ động và thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư vì tính đơn giản trong việc giao dịch và lợi suất đầu tư khá tốt trong chu kỳ thị trường tăng trưởng.
Khi góp vốn vào quỹ, nhà đầu tư được nhận giấy chứng nhận sở hữu gọi là chứng chỉ quỹ ETF. Nhà đầu tư có thể mua/bán chứng chỉ quỹ ETF trên sàn giao dịch chứng khoán, giá có thể dao động theo cung/cầu và thay đổi nhiều lần trong ngày.
ETF góp phần đa dạng hóa sản phẩm chứng khoán cũng như cung cấp thêm công cụ cho các nhà đầu tư.
Đặc điểm của quỹ ETF
Thay vì phân tích và chọn lọc cổ phiếu tốt hay xấu, ETF đơn giản chỉ bám sát danh mục và hiệu suất của chỉ số gốc. Điều này giúp nhà đầu tư không cần phải nghiên cứu sâu về từng mã cổ phiếu riêng lẻ.
Giao dịch linh hoạt
ETF được niêm yết và giao dịch giống như cổ phiếu trên sàn chứng khoán, có mã giao dịch riêng và giá được cập nhật theo thời gian thực trong suốt phiên. Đây là điểm khác biệt lớn so với các quỹ mở truyền thống, vốn chỉ giao dịch một lần mỗi ngày theo giá đóng cửa (NAV).
Danh mục cổ phiếu trong quỹ ETF có thể thay đổi hằng ngày, tùy thuộc vào dòng tiền vào/ra của nhà đầu tư. Khi dòng tiền vào tăng, quỹ sẽ phát hành thêm chứng chỉ quỹ và mua thêm cổ phiếu cấu thành để giữ đúng tỷ trọng chỉ số. Ngược lại, khi có dòng rút vốn, quỹ sẽ bán bớt tài sản.
Tính thanh khoản cao
Giá ETF trên thị trường có thể chênh lệch với giá trị thực (NAV), nhưng nhờ cơ chế arbitrage (kinh doanh chênh lệch giá), các tổ chức đầu tư sẽ thực hiện mua/bán ETF và cổ phiếu cơ sở để điều chỉnh giá ETF về gần NAV. Điều này đảm bảo giá ETF luôn phản ánh sát giá trị tài sản thực và giúp duy trì tính thanh khoản cao.
Dễ tiếp cận
Dù ETF được thiết kế cho nhà đầu tư cá nhân, nhưng các tổ chức đầu tư như công ty chứng khoán, ngân hàng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc phát hành, mua lại và hoán đổi chứng chỉ quỹ. Điều này giúp thị trường ETF luôn vận hành ổn định và hiệu quả.
Phát sinh chi phí ẩn
Giao dịch ETF cũng phát sinh chi phí ẩn gọi là spread – là mức chênh lệch giữa giá mua và giá bán (bid–ask spread). Spread càng lớn, chi phí giao dịch càng cao, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư tổng thể.
Thích hợp với người mới
ETF có nhiều ưu điểm vượt trội so với quỹ tương hỗ truyền thống như: giao dịch linh hoạt, chi phí quản lý thấp và khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư. Những yếu tố này khiến ETF trở nên hấp dẫn đặc biệt với nhà đầu tư cá nhân, kể cả người mới bắt đầu.
Ngoài ra, ETF cũng giúp đơn giản hóa việc đầu tư theo ngành nghề. Thay vì chọn từng cổ phiếu công nghệ hay tài chính, bạn chỉ cần mua ETF mô phỏng ngành đó (ví dụ: XLK cho công nghệ, XLF cho tài chính).
Tóm lại, ETF là một công cụ tài chính đơn giản, linh hoạt, chi phí thấp và hiệu quả, giúp nhà đầu tư tiếp cận thị trường một cách thuận tiện mà không cần phải phân tích cổ phiếu chuyên sâu. Cơ chế arbitrage và sự tham gia của các tổ chức đầu tư giúp duy trì tính thanh khoản và độ tin cậy của giá ETF so với giá trị tài sản thực.
Các loại quỹ ETF phổ biến
Hiện nay trên thị trường đang có 3 loại quỹ ETF phổ biến và được nhiều nhà đầu tư lựa chọn đầu tư là: Quỹ ETF cổ phiếu, quỹ ETF trái phiếu và quỹ ETF theo ngành. Mỗi loại quỹ có những đặc điểm và tính chất riêng.
Quỹ ETF cổ phiếu
Đây là một loại quỹ ETF mô phỏng sự biến động của chỉ số cổ phiếu trên thị trường chứng khoán như chỉ số VN100, VN30 hay chỉ số S&P 500 cùng một vài chỉ số quan trọng khác.
Quỹ ETF trái phiếu
Quỹ ETF trái phiếu mô phỏng những biến động của toàn bộ chỉ số trái phiếu như: Trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp hay các loại trái phiếu sinh lời khác…
Quỹ ETF theo ngành
Đây là một loại quỹ mô phỏng những biến đổi chỉ số thị trường theo ngành hay theo lĩnh vực. Ví dụ như ngành công nghiệp ô tô, thực phẩm, nông nghiệp, thủy hải sản hoặc các ngành công nghiệp hàng hóa khác.
Ngoài ra còn khá nhiều quỹ hoán đổi danh mục khác như quỹ ETF tiền tệ, quỹ ETF nghịch đảo, quỹ ETF đầu tư thay thế… tuy nhiên trên thị trường Việt Nam còn chưa phổ biến các quỹ này.
Cách giao dịch quỹ ETF như thế nào?
Để giao dịch quỹ ETF thuận tiện và nhanh chóng, nhà đầu tư có thể dựa vào 2 cách cơ bản dưới đây:
Thị trường sơ cấp
Chứng chỉ quỹ ETF được các nhà tạo lập phát hành theo lô lớn (thường là 100.000 chứng chỉ quỹ ETF tại Việt Nam), họ sẽ bán cho thành viên thành lập quỹ (Authorized Participant). Thành viên sẽ không mua lô chứng chỉ quỹ đó bằng tiền, mà họ sẽ trao đổi lô chứng chỉ quỹ này bằng một “rổ” danh mục chứng khoán cơ cấu- mô phỏng theo chỉ số được chấp thuận ban đầu. Chính vì vậy, quỹ ETF mới được gọi là quỹ hoán đổi danh mục
Thị trường thứ cấp
Sau khi thành viên thành lập quỹ hoán đổi danh mục chứng khoán để đổi lấy chứng chỉ quỹ ETF, đơn vị này sẽ chia nhỏ và bán các chứng chỉ quỹ ETF này trên thị trường thứ cấp. Các quỹ ETF này sẽ được niêm yết trên sàn chứng khoán và được giao dịch giống như mua một cổ phiếu. Điều này sẽ giúp các nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể mua được các đơn vị chứng chỉ quỹ riêng lẻ.
Có nên đầu tư quỹ ETF?
Lợi ích đầu tư quỹ ETF
-
Chi phí thấp: Quỹ ETF vận hành theo phương pháp đầu tư thụ động và bám sát theo chỉ số, nên chi phí hoạt động sẽ thấp hơn do không có phí quản lý.
-
Thanh khoản cao và linh hoạt: ETF được giao dịch trên sàn chứng khoán như giao dịch một cổ phiếu bình thường, nên nhà đầu tư chỉ cần có một tài khoản chứng khoán bất kỳ là có thể bắt đầu đầu tư.
-
Không đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về cổ phiếu: Vì quỹ ETF mô phỏng chỉ số nên sẽ phù hợp khi nhà đầu tư chưa có nhiều kiến thức để chọn lọc và phân tích từng cổ phiếu riêng lẻ. Nếu bạn cảm thấy thị trường mà ETF mô phỏng đang trong chu kỳ đi lên, hãy thực hiện mua mà không cần nghiên cứu gì nhiều.
Các quỹ đầu tư ETF khá phổ biến nên có thể mua ở bất cứ đâu. Đặc biệt, quỹ ETF sở hữu số lượng cổ phiếu đa dạng. Chính vì vậy, bạn hoàn toàn có thể mua quỹ ETF bất kỳ đầu trên toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
Những rủi ro khi đầu tư quỹ ETF
-
Lợi nhuận còn hạn chế: Mục tiêu của quỹ ETF là mô phỏng lại chỉ số, nên ví dụ khi nhà đầu tư mua quỹ ETF mô phỏng chỉ số VN30, họ sẽ bỏ qua các cơ hội mua các cổ phiếu khác có mức sinh lợi tốt hơn rất nhiều
-
Nhà đầu tư không có những quyền lợi như việc sở hữu một cổ phiếu (quyền tham gia đại hội đồng cổ đông, quyền biểu quyết,…)
-
Lợi tức từ đầu tư ETF thấp hơn tự đầu tư cổ phiếu do đây là trung bình mức cổ tức của tất cả các công ty trong rổ ETF, thêm vào đó, ngoài phí giao dịch trên sàn, nhà đầu tư phải chi trả phí hoạt động của quỹ, chênh lệch giá đặt mua/bán, thuế…
-
Rủi ro biến động: Mặc dù đa dạng hóa những khoản đầu tư vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động trên thị trường và thua lỗ khi giá xuống. Rủi ro này có thể tăng lên cùng với sự chuyên môn hóa của ETF - quỹ tập trung vào một thị trường ngách nhỏ có khả năng biến động mạnh hơn so với một quỹ lớn hơn, rộng hơn.
-
Chênh lệch giá: Tuy rằng các ETF luôn cố gắng theo sát giá của những tài sản cơ sở, nhưng việc chênh lệch giá vẫn có thể xảy ra. Danh mục đầu tư của ETF có thể sai lệch so với danh mục chứng khoán cấu thành chỉ số tham chiếu (vì những lý do khác nhau như kỹ thuật mô phỏng chỉ số, biến động giá của các chứng khoán trong danh mục) khiến cho mức sinh lời của quỹ chênh lệch so với mức sinh lời của chỉ số tham chiếu.
Top 4 quỹ ETF ở Việt Nam uy tín
Nếu bạn đang tìm kiếm quỹ ETF uy tín để đầu tư, dưới đây là danh sách 5 quỹ nổi bật được quản lý bởi những công ty lớn như:
- Công ty Cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam- VFM: Mô phỏng chỉ số VN30
- Mirae Asset: Mô phỏng chỉ số VN30
- Chứng khoán SSI: Mô phỏng chỉ số VN30
- Công ty quản lý quỹ VinaCapital: Mô phỏng chỉ số VN100
- Công ty cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam-VFM: Mô phỏng chỉ số VN Diamond
Hiểu được ETF là gì và cách thức vận hành của nó sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn. Dù không sinh lời vượt trội như cổ phiếu tăng trưởng, các chứng chỉ quỹ ETF vẫn là một lựa chọn dễ tiếp cận và phù hợp với cả người mới lẫn nhà đầu tư chuyên nghiệp
Đặc biệt, khi thị trường biến động mạnh hoặc lạm phát tăng cao, nhiều người không chỉ quan tâm đến các quỹ ETF tại Việt Nam, mà còn tìm đến các kênh trú ẩn an toàn như vàng vật chất. Tại Golden Fund, chúng tôi cung cấp giải pháp đầu tư vàng đáng tin cậy và bài bản, giúp bạn cân bằng danh mục đầu tư và bảo vệ tài sản trước rủi ro thị trường. Theo dõi chuyên mục kiến thức đầu tư để đón đọc thêm nhiều bài viết chuyên sâu về tài chính – đầu tư thông minh.
