- Chỉ số PMI sản xuất của Mỹ tăng nhưng vẫn nằm trong vùng thu hẹp
- Việc làm khu vực tư nhân suy giảm tháng thứ hai liên tiếp
- Fed có thể tiếp tục hạ lãi suất để hỗ trợ thị trường lao động.
Bức tranh chung ngành sản xuất Mỹ dưới sức ép thuế quan
Hoạt động sản xuất của Mỹ trong tháng 9 ghi nhận cải thiện nhẹ, song đơn hàng mới và việc làm vẫn ảm đạm khi các nhà máy tiếp tục chịu tác động từ chính sách thuế quan diện rộng của Tổng thống Donald Trump.
Theo khảo sát của Viện Quản lý Nguồn cung (ISM), thuế nhập khẩu là yếu tố chi phối lớn trong phản hồi của doanh nghiệp, nhiều nhà sản xuất cho biết chi phí thép leo thang “đang giết chết chúng tôi”, đồng thời thủ tục liên quan đến thuế quan khiến nguyên vật liệu bị ách tắc tại biên giới.
Sự thiếu chắc chắn trong chính sách thương mại vẫn phủ bóng lên nền kinh tế, dù một số thỏa thuận đã được ký kết và thuế quan chính thức có hiệu lực. Các nhà kinh tế cảnh báo, tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa – lần thứ 15 kể từ năm 1981 – sẽ khiến triển vọng kinh tế thêm u ám. Việc này không chỉ làm chậm hoạt động hàng không, ngừng nhiều nghiên cứu khoa học, trì hoãn trả lương binh sĩ mà còn buộc khoảng 750.000 công chức nghỉ việc tạm thời, gây tổn thất khoảng 400 triệu USD mỗi ngày.
Christopher Rupkey, Kinh tế trưởng tại FWDBONDS, nhận định: “Thuế quan là quả bom hẹn giờ đối với ngành sản xuất, và khi phát nổ, nó có thể kéo cả nền kinh tế xuống.”
Thị trường lao động suy yếu và tác động tới chính sách Fed
Theo ISM, chỉ số PMI sản xuất tháng 9 đạt 49,1 điểm, tăng nhẹ so với 48,7 điểm tháng 8 nhưng vẫn nằm dưới ngưỡng 50 điểm trong tháng thứ bảy liên tiếp, cho thấy ngành sản xuất (chiếm 10,1% GDP Mỹ) vẫn trong vùng suy giảm.
Trong số 16 ngành được khảo sát, chỉ có 5 ngành tăng trưởng, trong khi 11 ngành co hẹp, bao gồm sản phẩm gỗ, máy móc, thiết bị điện, phương tiện vận tải và điện tử. Nhiều doanh nghiệp vận tải cho biết hoạt động “vẫn đang trong tình trạng suy thoái nghiêm trọng”, đồng thời khẳng định khách hàng bắt đầu chuyển chi phí thuế quan thành phụ phí, đẩy giá hàng hóa tăng tới 20%.
Đơn hàng mới giảm xuống 48,9 điểm so với 51,4 điểm tháng trước, tồn đọng đơn hàng và đơn xuất khẩu cũng suy yếu. Chỉ số việc làm của ISM nhích lên 45,3 điểm từ 43,8 điểm nhưng vẫn ở mức thấp, phản ánh tình trạng doanh nghiệp tiếp tục cắt giảm nhân sự có kinh nghiệm để giảm chi phí. Song song, báo cáo ADP cho thấy việc làm tư nhân giảm 32.000 trong tháng 9, mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 3/2023, sau khi giảm 3.000 trong tháng 8, trái ngược dự báo tăng 50.000 việc làm.
Thị trường lao động Mỹ vẫn thiếu sức bật khi nhu cầu tuyển dụng yếu, ảnh hưởng bởi ứng dụng trí tuệ nhân tạo, nguồn cung lao động sụt giảm do siết chặt nhập cư, khiến Chủ tịch Fed Jerome Powell gọi đây là một “cán cân kỳ lạ”. Số liệu chính thức cho thấy tháng 8 chỉ có 0,98 vị trí việc làm cho mỗi người thất nghiệp, giảm so với tỷ lệ 1:1 của tháng 7.
Giới phân tích dự báo sự suy yếu này sẽ thúc đẩy Fed cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa trong tháng 10, sau khi đã hạ 25 điểm cơ bản xuống còn 4,00%-4,25% hồi tháng trước nhằm hỗ trợ thị trường lao động. Trong bối cảnh báo cáo việc làm phi nông nghiệp (NFP) bị trì hoãn vì chính phủ đóng cửa, dữ liệu từ ADP dù thường chỉ mang tính tham khảo, nay có thể trở thành yếu tố then chốt tác động đến quyết sách tiếp theo của Fed.
>> Xem thêm: Tổng thống Trump áp thuế mới của Mỹ lên xe tải hạng nặng, dược phẩm và nội thất
