- Trump cam kết áp thêm thuế quan, gây chia rẽ trong đảng Cộng hòa
- Kế hoạch cắt giảm thuế của Trump có thể làm tăng thêm hàng nghìn tỷ USD nợ công
Tổng thống Donald Trump tuyên bố trước Quốc hội hôm thứ Ba rằng "Nước Mỹ đã trở lại" sau khi ông tái định hình chính sách đối ngoại, châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại và sa thải hàng chục nghìn công chức chỉ trong sáu tuần đầy biến động kể từ khi quay lại Nhà Trắng. Tuy nhiên, bài phát biểu đã vấp phải sự phản đối từ một số nghị sĩ Dân chủ, trong đó có người đã bỏ ra ngoài để phản đối.
Bài phát biểu vào khung giờ vàng – bài phát biểu đầu tiên của Trump trước Quốc hội kể từ khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 – diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Mỹ trải qua hai ngày lao dốc liên tiếp sau khi ông áp đặt các mức thuế mới sâu rộng đối với Mexico, Canada và Trung Quốc.
Các nhà lãnh đạo thế giới theo dõi bài phát biểu này sát sao, chỉ một ngày sau khi Trump bất ngờ tạm dừng toàn bộ viện trợ quân sự cho Ukraine – một sự đảo ngược lớn trong chính sách của Mỹ. Động thái này diễn ra sau một cuộc tranh cãi dữ dội tại Phòng Bầu dục, nơi Trump công khai chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy trước ống kính truyền hình.
Việc tạm ngừng viện trợ cho Ukraine đã khiến nỗ lực phòng thủ của Kyiv trước Nga gặp thêm khó khăn, đồng thời làm gia tăng lo ngại ở châu Âu rằng Trump đang kéo Mỹ xích lại gần Moscow quá mức.
>> Xem thêm: Trung Quốc và Sự Dịch Chuyển Quyền Lực Toàn Cầu: Thời Cơ Đang Đến?
Chỉ dành ít thời gian cho chính sách đối ngoại
Trump chỉ dành vài phút trong bài phát biểu để đề cập đến chính sách đối ngoại. Ông ngụ ý sẵn sàng tiếp tục thúc đẩy một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine – thỏa thuận đã bị gác lại sau cuộc họp đầy căng thẳng tại Nhà Trắng tuần trước.
"Chúng tôi đã có các cuộc thảo luận nghiêm túc với Nga và nhận được những tín hiệu mạnh mẽ rằng họ sẵn sàng cho hòa bình," Trump nói. "Chẳng phải điều đó sẽ thật tuyệt vời sao?"
Ông cũng lặp lại những lời hứa – nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể – về việc mang lại hòa bình cho Trung Đông và mở rộng Hiệp định Abraham, loạt thỏa thuận thiết lập quan hệ giữa Israel và một số nước Ả Rập trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Trong khi Trump dường như quy trách nhiệm cho Ukraine về cuộc chiến, một cuộc thăm dò mới của Reuters/Ipsos cho thấy 70% người Mỹ – bao gồm hai phần ba đảng viên Cộng hòa – tin rằng Nga mới là bên chịu trách nhiệm nhiều hơn.
Cam kết cân bằng ngân sách nhưng muốn cắt giảm thuế lớn
Trump cam kết sẽ cân bằng ngân sách liên bang, dù cùng lúc đó, ông kêu gọi Quốc hội thông qua kế hoạch cắt giảm thuế quy mô lớn mà các nhà phân tích dự đoán có thể làm tăng thêm hơn 5.000 tỷ USD vào khoản nợ công hiện tại của Mỹ, vốn đã lên tới 36.000 tỷ USD. Quốc hội Mỹ cần nâng trần nợ trong năm nay để tránh nguy cơ vỡ nợ nghiêm trọng.
Bài phát biểu mang nhiều màu sắc của các cuộc vận động tranh cử của Trump. Ông liên tục công kích người tiền nhiệm Dân chủ Joe Biden, chỉ trích tội phạm nhập cư là "lũ man rợ" và cam kết cấm cái mà ông gọi là "ý thức hệ chuyển giới," đồng thời đưa ra nhiều tuyên bố phóng đại hoặc sai lệch.
Phe Dân chủ phản đối
"Thưa các công dân, nước Mỹ đã trở lại," Trump mở đầu bài phát biểu giữa tràng pháo tay vang dội từ các nghị sĩ Cộng hòa. "Đất nước chúng ta đang trên đà hồi sinh mạnh mẽ chưa từng có trong lịch sử và có thể sẽ không bao giờ lặp lại lần nữa."
Phe Dân chủ giơ cao những tấm biển với dòng chữ như "Không có Vua!" và "Đây KHÔNG phải là điều bình thường!". Khoảng một nửa số nghị sĩ Dân chủ đã rời khỏi phòng họp trước khi bài phát biểu kết thúc.
Một nghị sĩ bang Texas, Al Green, thậm chí bị buộc phải rời khỏi hội trường sau khi từ chối ngồi xuống.
Trump – một chính trị gia nổi tiếng hiếu chiến – tỏ ra thích thú với những tranh cãi này.
"Tôi nhìn vào những người Dân chủ trước mặt và nhận ra rằng chẳng có điều gì tôi có thể nói để khiến họ vui vẻ, khiến họ đứng lên, mỉm cười hay vỗ tay," ông nói sau khi Green bị đưa ra ngoài.
Bài phát biểu diễn ra tại Hạ viện Mỹ, nơi mà bốn năm trước, các nhà lập pháp đã phải tìm cách lẩn trốn trong hoảng loạn khi một đám đông ủng hộ Trump tấn công tòa nhà Quốc hội nhằm ngăn cản việc chứng nhận chiến thắng của Biden trong cuộc bầu cử 2020.
Căng thẳng trong nội bộ đảng Cộng hòa về thuế quan
Trump ca ngợi tỷ phú Elon Musk và Bộ Hiệu quả Chính phủ của ông, cơ quan đã cắt giảm hơn 100.000 nhân sự liên bang, tiết kiệm hàng tỷ USD tiền viện trợ nước ngoài và đóng cửa nhiều cơ quan. Tổng thống tuyên bố Musk đã giúp phát hiện ra "hàng trăm tỷ USD gian lận", một con số cao hơn rất nhiều so với các ước tính trước đó của chính quyền. Musk, ngồi trên khán đài, nhận được nhiều tràng pháo tay từ các nghị sĩ Cộng hòa.
Trump cũng nhấn mạnh kế hoạch áp thêm thuế quan trả đũa vào ngày 2 tháng 4, động thái có thể khiến thị trường tài chính thêm chao đảo. "Các quốc gia khác đã áp thuế với chúng ta trong nhiều thập kỷ, và bây giờ đến lượt chúng ta đáp trả," ông tuyên bố. Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ Cộng hòa vẫn ngồi im, cho thấy sự chia rẽ trong đảng về chính sách thuế quan của Trump.
Các mức thuế mới của Trump 25% đối với Mexico và Canada, cùng với 10% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc, đã làm gia tăng lo ngại của nhà đầu tư về nền kinh tế. Chỉ số Nasdaq Composite đã giảm hơn 9% so với mức cao kỷ lục vào ngày 16 tháng 12.
Mặc dù thường xuyên nhận công lao cho các đợt tăng điểm của thị trường chứng khoán, Trump không hề đề cập đến sự sụt giảm trong tuần này. Ông cũng hiếm khi đề cập đến tình trạng giá cả leo thang, thay vào đó đổ lỗi cho Biden về giá trứng tăng cao và tuyên bố sẽ giảm lạm phát bằng cách gia tăng sản xuất năng lượng.
>> Bài viết liên quan:
- Mỹ Áp Thuế Quan Mới Lên Canada, Mexico, Trung Quốc – Căng Thẳng Thương Mại Gia Tăng
- Tổng thống Trump Xác Nhận Áp Thuế 25% Lên Hàng Nhập Khẩu Từ Canada và Mexico Từ Hôm Nay
