Mỹ áp thuế 25% đối với Mexico, Canada để siết chặt tình trạng ma túy, đặc biệt là fentanyl và tình trạng người di cư vượt biên trái phép và áp thuế thêm 10% lên Trung Quốc. Phản hồi từ Trung Quốc: "Không ai chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại".
Trump tuyên bố áp thuế mới đối với Canada, Mexico và Trung Quốc
Tổng thống đắc cử Donald Trump hôm thứ Hai đã tuyên bố áp thuế lớn đối với ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ - Canada, Mexico và Trung Quốc - đồng thời nêu chi tiết về cách ông sẽ thực hiện các cam kết tranh cử có khả năng kích hoạt chiến tranh thương mại. Trump cho biết ông sẽ áp mức thuế 25% lên hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico cho đến khi hai quốc gia này kiểm soát được tình trạng buôn bán ma túy, đặc biệt là fentanyl, và ngăn chặn người di cư vượt biên. Động thái này dường như vi phạm thỏa thuận thương mại tự do.
Trump cũng đề xuất "một mức thuế bổ sung 10%, cao hơn bất kỳ mức thuế quan bổ sung nào" đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, trong những tuyên bố cụ thể nhất về cách ông sẽ thực hiện chính sách kinh tế của mình kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 5 tháng 11 với khẩu hiệu "Đặt nước Mỹ lên hàng đầu".
>> Xem thêm: Donald Trump Tuyên Bố Chiến Thắng: Thị Trường Tài Chính Biến Động Mạnh.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Donald Trump cho biết: "Vào ngày 20/1/2025, tôi sẽ ký tất cả các tài liệu cần thiết để áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm nhập khẩu vào Mỹ từ Mexico và Canada như một trong nhiều sắc lệnh hành pháp đầu tiên của mình”.
Các mức thuế này cũng có thể gây khó khăn cho các công ty nước ngoài, như nhiều nhà sản xuất ô tô và điện tử châu Á, những công ty sử dụng Mexico làm cổng sản xuất chi phí thấp để xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Đe dọa áp thuế mới của Trump có vẻ sẽ vi phạm các điều khoản của Thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) về thương mại. Thỏa thuận này Trump đã ban hành thành luật và có hiệu lực từ năm 2020, tiếp tục duy trì thương mại gần như miễn thuế giữa ba quốc gia.
Từng có thời điểm Canada và Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hàng hóa của nhau trong các cuộc đàm phán căng thẳng cuối cùng dẫn đến USMCA. Trump sẽ có cơ hội tái đàm phán thỏa thuận này vào năm 2026, khi một điều khoản "hết hạn" sẽ buộc phải rút lui hoặc mở cuộc đàm phán về những thay đổi đối với hiệp định. William Reinsch, cựu chủ tịch Hội đồng Thương mại Quốc tế Quốc gia, cho rằng Trump có thể đang dựa vào đe dọa thuế để thúc đẩy việc tái đàm phán USMCA sớm hơn. "Điều này giống như một lời đe dọa hơn là bất cứ điều gì khác," Reinsch nói. "Có lẽ ý tưởng là nếu bạn cứ liên tục tấn công, cuối cùng họ sẽ phải đầu hàng."
Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới phụ thuộc rất nhiều vào các giao dịch thương mại với nhau. Tuy nhiên mối quan hệ của họ rất mất cân bằng.
Trung Quốc có thặng dư thương mại lớn nhất thế giới, trong khi Hoa Kỳ có thâm hụt lớn nhất
Xuất khẩu của Trung Quốc sang các quốc gia Đông Nam Á và nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Đông Nam Á đã tăng lên khi khu vực này nổi lên như một điểm lắp ráp và đóng gói cho các sản phẩm có thành phần từ Trung Quốc trên đường tới người tiêu dùng Mỹ.
>> Xem thêm: Goldman Sachs: Mối đe dọa thuế quan từ Trump đang rình rập một số nước châu Á khác, không chỉ riêng Trung Quốc.
Trung Quốc: Không ai thắng trong các cuộc chiến thương mại
Về Trung Quốc, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã cáo buộc Bắc Kinh không có những động thái mạnh mẽ để ngăn chặn dòng ma túy bất hợp pháp từ Mexico vào Mỹ. "Cho đến khi họ ngừng việc này, chúng tôi sẽ áp thêm mức thuế 10% đối với tất cả các sản phẩm của họ nhập khẩu vào Mỹ, ngoài các mức thuế bổ sung khác," Trump nói.
Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã phản bác lại. "Trung Quốc tin rằng hợp tác kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ là mang tính đôi bên cùng có lợi. Không ai sẽ thắng trong một cuộc chiến thương mại hay chiến tranh thuế quan," Liu Pengyu cho biết. Đại sứ quán Trung Quốc cũng đã nhắc đến các biện pháp mà họ đã thực hiện kể từ cuộc gặp giữa Mỹ và Trung Quốc năm 2023, sau đó Bắc Kinh đồng ý ngừng xuất khẩu các mặt hàng liên quan đến sản xuất fentanyl, một nguyên nhân chính gây ra các vụ quá liều ma túy ở Mỹ.
Trước thềm bầu cử vào ngày 5 tháng 11, Trump đã đề xuất kế hoạch áp thuế từ 10% đến 20% đối với hầu hết các mặt hàng nhập khẩu. Ông cũng cho biết sẽ áp thuế lên tới 200% đối với mỗi chiếc ô tô nhập khẩu qua biên giới Mỹ-Mexico. Trump cũng bày tỏ ý định sẽ chính thức yêu cầu áp dụng điều khoản xem xét lại sáu năm của USMCA khi nhậm chức, hiện dự kiến vào tháng 7 năm 2026.
Các nhà kinh tế cho rằng kế hoạch thuế của Trump, có thể là chính sách kinh tế quan trọng nhất của ông, sẽ đưa mức thuế nhập khẩu của Mỹ quay lại mức của những năm 1930, gây ra lạm phát, sụp đổ thương mại Mỹ-Trung, đối mặt với sự trả đũa và đảo ngược hoàn toàn các chuỗi cung ứng. Trump thường xuyên nhắc đến các quốc gia phải trả giá như một hậu quả của kế hoạch thuế của ông, và hôm thứ Hai, ông đã nói rằng Mexico và Canada sẽ "trả một cái giá rất lớn."
>> Xem thêm: Trung Quốc sẵn sàng đàm phán với Mỹ để thúc đẩy thương mại song phương.
