- Các quốc gia xem xét tăng cường quốc phòng, thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc trong bối cảnh thay đổi chính sách của Mỹ
- Các chuyên gia cảnh báo về thiệt hại lâu dài đối với quan hệ của Mỹ với các đồng minh truyền thống
- Nhà Trắng cho biết Trump đang hành động nhanh chóng để mang lại hòa bình và thịnh vượng
Cuộc Chiến Thuế Quan Toàn Cầu và Chính Sách "American First" của Trump
Tổng thống Donald Trump đã khởi xướng một cuộc chiến thuế quan toàn cầu chưa từng có, đồng thời cắt giảm viện trợ nước ngoài của Mỹ. Ông thậm chí đã đưa ra những đề xuất gây sốc như sáp nhập Greenland, lấy lại kênh đào Panama và biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ.
Trong 100 ngày hỗn loạn đầu tiên kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Trump đã tiến hành một chiến dịch khó đoán và làm xáo trộn một phần trật tự thế giới, vốn được xây dựng trên các quy tắc mà Washington đã giúp thiết lập từ thời hậu chiến. “Trump hiện tại cực đoan hơn nhiều so với tám năm trước,” Elliott Abrams, một người bảo thủ từng phục vụ dưới thời các Tổng thống Ronald Reagan và George W. Bush, nhận xét. “Tôi đã rất ngạc nhiên.”
Chương trình nghị sự "Nước Mỹ trước hết" (American First) của Trump trong nhiệm kỳ thứ hai đã làm xa lánh các đồng minh và tiếp sức mạnh cho các đối thủ, đồng thời đặt ra câu hỏi về mức độ mà ông sẵn sàng đi xa đến đâu. Những hành động của ông, kết hợp với sự bất ổn ngày càng tăng, khiến nhiều chính phủ lo lắng và phản ứng một cách thận trọng.
>> Xem thêm: Tổng hợp tin tức từ 21/4 - 25/4: Giá Vàng chững lại đà tăng khi chiến tranh thương mại hạ nhiệt
Trong bối cảnh các chỉ trích về sự suy thoái dân chủ tại quê nhà, sự bất ổn này đã làm dấy lên lo ngại trên toàn cầu. Những dấu hiệu suy yếu này bao gồm các cuộc tấn công vào các thẩm phán, chiến dịch gây áp lực đối với các trường đại học, và những động thái trục xuất di cư, trong đó có việc chuyển các tù nhân đến một nhà tù nổi tiếng ở El Salvador.
Dennis Ross, cựu đàm phán viên Trung Đông của Mỹ, cho biết: “Chúng ta đang chứng kiến một sự gián đoạn lớn trong các vấn đề thế giới. Hiện tại, không ai chắc chắn rằng sẽ làm gì với những gì đang xảy ra hay sẽ có gì tiếp theo.”
Bất chấp những thiệt hại có thể kéo dài, nhiều người cho rằng tình hình có thể không đến mức không thể sửa chữa nếu Trump thay đổi cách tiếp cận. Tuy nhiên, không có nhiều khả năng ông sẽ thay đổi lập trường lớn và thay vào đó, các quốc gia sẽ thực hiện các điều chỉnh lâu dài trong mối quan hệ với Mỹ để bảo vệ khỏi các quyết định khó đoán của ông.
Các Hệ Quả Đã Bắt Đầu
Một số quốc gia châu Âu đang tìm cách củng cố ngành công nghiệp quốc phòng của họ để giảm bớt sự phụ thuộc vào vũ khí của Mỹ. Cuộc tranh luận đã gia tăng ở Hàn Quốc về việc phát triển kho vũ khí hạt nhân riêng. Và có những suy đoán rằng mối quan hệ xấu đi có thể khiến các đối tác của Mỹ tiến gần hơn về mặt kinh tế với Trung Quốc, mục tiêu thuế quan hàng đầu của Trump.
Nhà Trắng bác bỏ quan điểm cho rằng Trump đã làm tổn hại đến uy tín của Mỹ, thay vào đó chỉ trích chính quyền cũ của Joe Biden. “Tổng thống Trump đang hành động nhanh chóng để giải quyết những thách thức bằng cách đưa Ukraine và Nga vào bàn đàm phán, ngăn chặn dòng chảy fentanyl và bảo vệ người lao động Mỹ,” phát ngôn viên Brian Hughes của Hội đồng An ninh Quốc gia cho biết.
Mặc dù vậy, một cuộc khảo sát của Reuters/Ipsos vào tháng 4 cho thấy hơn một nửa người Mỹ, bao gồm một phần năm đảng viên Cộng hòa, cho rằng Trump "quá thân với" Nga, và công chúng Mỹ ít quan tâm đến những chính sách mở rộng mà ông đề ra.
Sự Thay Đổi Của Hệ Thống Toàn Cầu
Theo các chuyên gia, điều đang bị đe dọa là tương lai của một hệ thống toàn cầu đã được xây dựng trong suốt 80 năm qua, chủ yếu dưới sự lãnh đạo của Mỹ. Hệ thống này dựa trên tự do thương mại, pháp trị và tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ. Tuy nhiên, dưới thời Trump, người thường xuyên coi thường các tổ chức đa phương và tiếp cận các vấn đề toàn cầu qua lăng kính giao dịch, trật tự thế giới này đang bị xáo trộn.
>> Xem thêm: Nhận định thị trường vàng từ 28/4 - 2/5: Giá Vàng sẽ tiếp tục điều chỉnh hay tăng mạnh trở lại trong tuần này
Trump đã khởi động một chính sách thuế quan toàn diện, khiến các thị trường tài chính rúng động, làm suy yếu đồng đô la và cảnh báo về nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu. Các mức thuế này được Trump mô tả là “thuốc cần thiết,” nhưng mục tiêu của ông vẫn chưa rõ ràng, dù chính quyền của ông đang cố gắng đàm phán các thỏa thuận riêng với nhiều quốc gia.
Trump cũng đã gần như đảo ngược chính sách Mỹ đối với cuộc chiến của Nga ở Ukraine và có những phát ngôn ủng hộ Moscow, khiến nhiều người lo ngại ông sẽ ép Kyiv, được NATO hỗ trợ, phải chấp nhận mất lãnh thổ để cải thiện quan hệ với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Châu Âu và NATO: Lo Ngại Sâu Sắc
Chính quyền Trump coi thường châu Âu và NATO, hai trụ cột an ninh xuyên Đại Tây Dương, điều này đã gây ra sự lo ngại sâu sắc. Thủ tướng Đức Friedrich Merz, người vừa thắng cử vào tháng 2, đã bày tỏ lo ngại về tương lai của quan hệ Mỹ - Châu Âu. “Đây thực sự là năm phút trước nửa đêm đối với châu Âu,” ông cảnh báo.
Trump đã đưa ra những tuyên bố gây tranh cãi về việc chiếm các vùng lãnh thổ, bao gồm Greenland, Canada, kênh đào Panama và Gaza. Mặc dù một số nhà phân tích cho rằng ông chỉ đang đưa ra những lập trường cực đoan để phục vụ cho chiến lược đàm phán, nhưng nhiều quốc gia đã bắt đầu coi những tuyên bố này là mối đe dọa nghiêm túc.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen nhấn mạnh: “Khi bạn yêu cầu chiếm một phần lãnh thổ của Vương quốc Đan Mạch, chúng tôi phải tin vào điều gì về quốc gia mà chúng tôi đã ngưỡng mộ trong suốt nhiều năm?”
