Tại cuộc họp báo ngày 7/1 tại Mar-a-Lago, Florida, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump không bác bỏ khả năng sử dụng biện pháp quân sự nhằm giành quyền kiểm soát kênh đào Panama và đảo Greenland.
Trump quyết tâm lấy lại kênh đào Panama và Greenland
Tại cuộc họp báo ngày 7/1 tại Mar-a-Lago, Florida, ông Trump nhấn mạnh: "Tôi không loại trừ khả năng này; có thể Mỹ cần hành động gì đó." Ông giải thích rằng kênh đào Panama đóng vai trò chiến lược đối với Hoa Kỳ và Greenland cũng cần thiết cho an ninh quốc gia.
Đây là lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, một tổng thống đắc cử Mỹ công khai để ngỏ khả năng sử dụng vũ lực để mở rộng lãnh thổ, điều này đi ngược lại chính sách tôn trọng quyền tự quyết của các quốc gia khác mà Mỹ đã duy trì suốt nhiều năm qua. Tuyên bố này được đưa ra khi con trai cả của ông, Donald Trump Jr., thăm Greenland và tuyên bố rằng người dân nơi đây "yêu mến nước Mỹ và ông Trump."
Ông Trump, người vừa đắc cử tổng thống vào tháng trước, đã tuyên bố rằng Washington cần sở hữu Greenland vì "an ninh quốc gia và hòa bình thế giới". Lãnh đạo đảo Greenland, Mute Egede, ngay sau đó khẳng định rằng đảo không phải để bán. Bình luận về phát ngôn này, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen gọi Mỹ là "đồng minh quan trọng nhất và thân cận nhất" của Đan Mạch, và bày tỏ tin tưởng rằng Mỹ sẽ không sử dụng sức mạnh quân sự hay kinh tế để kiểm soát đảo.
"Đan Mạch hoan nghênh việc Mỹ gia tăng sự quan tâm đến khu vực Bắc Cực, nhưng Washington cần làm điều này với lòng tôn trọng đối với người dân Greenland, đồng thời duy trì các hợp tác chung giữa Mỹ và Đan Mạch," bà Frederiksen nhấn mạnh.
>> Xem thêm: Hamas và Israel bất đồng khi các cuộc tấn công của Israel vào Gaza leo thang.
Greenland, hòn đảo lớn nhất thế giới với diện tích khoảng 2,16 triệu km² và dân số 57.000 người, nằm gần Bắc Mỹ, giữa Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương, rộng hơn Mexico và gấp ba lần bang Texas của Mỹ.
Về phía kênh đào Panama, Ngoại trưởng Panama Javier Martinez-Acha nhắc lại tuyên bố của Tổng thống Jose Raul Mulino rằng kênh đào là tài sản quốc gia của Panama và không chịu bất kỳ sự kiểm soát trực tiếp hay gián tiếp nào từ bên ngoài. "Chủ quyền đối với kênh đào của Panama là không thể thương lượng. Kênh đào là một phần không thể tách rời của lịch sử đấu tranh dân tộc Panama," ông Martinez-Acha nhấn mạnh.
Kênh đào Panama, dài 82km, hoàn thành năm 1914 và được Mỹ bàn giao toàn quyền quản lý cho Panama vào năm 1999, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, giảm đáng kể hành trình cho tàu thuyền qua lại.
Cuối tháng 12/2024, ông Trump phàn nàn về mức phí "vô lý" mà Panama áp dụng đối với tàu thuyền Mỹ qua kênh đào và bày tỏ lo ngại về sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc đối với tuyến đường này. Ông khẳng định Mỹ sẽ yêu cầu Panama trả lại quyền quản lý kênh đào nếu không đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả và đáng tin cậy.
>> Xem thêm: Thủ tướng Canada Justin Trudeau có khả năng cao sẽ tuyên bố từ chức.
Chi tiêu quốc phòng của NATO
Tổng thống đắc cử Donald Trump đề xuất rằng các thành viên NATO nên tăng chi tiêu quốc phòng lên mức 5% GDP, cao hơn đáng kể so với mục tiêu hiện tại là 2%. Ông nhấn mạnh: "Tôi nghĩ NATO nên đạt mức 5%. Họ đều có khả năng tài chính, và mức chi tiêu này là cần thiết, không phải chỉ 2%." Trump thường xuyên chỉ trích rằng nhiều quốc gia thành viên NATO không đóng góp đầy đủ cho ngân sách quốc phòng chung và đã kêu gọi tăng mức đóng góp này trong chiến dịch tranh cử của mình. Theo ước tính của NATO, chỉ có 23 trong số 32 thành viên có thể đạt được mục tiêu chi 2% GDP vào năm 2024.
Dữ liệu của NATO cho thấy không có quốc gia thành viên nào, kể cả Hoa Kỳ, hiện chi 5% GDP cho quốc phòng. Các quốc gia có mức chi cao nhất theo tỷ lệ GDP là Ba Lan với 4,12%, Estonia với 3,43%, và Hoa Kỳ với 3,38%.
Bên cạnh đó, Trump tiếp tục nhấn mạnh rằng tình hình ở Trung Đông sẽ trở nên nghiêm trọng nếu lực lượng Hamas không thả các con tin Israel bị bắt cóc vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 và vẫn đang bị giam giữ tại Dải Gaza trước khi ông chính thức nhậm chức. "Điều này sẽ không tốt cho Hamas, và thực tế, cũng không tốt cho bất kỳ ai," ông cảnh báo.
Steve Witkoff, đặc phái viên về Trung Đông của Trump, bày tỏ hy vọng rằng sẽ có những tiến triển tích cực trong các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas trước khi Trump nhậm chức.
>> Bài viết liên quan:
- Bà Harris chủ trì phiên họp quốc hội chứng nhận chiến thắng của ông Trump.
- Điều tra viên Hàn Quốc vẫn chưa thực hiện được lệnh bắt ông Yoon Suk Yeol.
- Hàng chục người thiệt mạng sau cuộc không kích của Israel.
