- Bitcoin giảm mạnh không phải do vấn đề nội bộ thị trường tiền mã hóa, mà do việc tháo các khoản vay đầu tư bằng đồng yên quá nhanh.
- Các giao dịch vay mượn đồng yên đã hỗ trợ thị trường tài chính thế giới suốt 30 năm, và cú đảo chiều lần này cho thấy Bitcoin phụ thuộc lớn vào nguồn tiền lưu thông toàn cầu.
- Lợi suất trái phiếu Nhật tăng khiến đồng yên mạnh lên, kéo theo làn sóng bán tháo và đóng vị thế bắt buộc ở các tài sản rủi ro.
- Bitcoin ngày càng biến động cùng thị trường tài chính truyền thống, làm yếu đi quan điểm rằng BTC có thể đứng riêng như một kênh trú ẩn khi tiền tệ bất ổn.
Vì sao cú sốc trái phiếu Nhật khiến Bitcoin lao dốc?
Trong nhiều năm, Bitcoin được xem như một tài sản có di chuyển độc lập với tài sản tài chính truyền thống, có khả năng chống lại tác động của ngân hàng trung ương và biến động thanh khoản toàn cầu. Nhưng những diễn biến cuối năm 2025 đã cho thấy điều hoàn toàn khác – thực tế phũ phàng hơn nhiều.
Khi thị trường trái phiếu Nhật Bản biến động mạnh đầu tháng 12/2025, Bitcoin không chỉ phản ứng, mà rơi theo đồng yên gần như cùng nhịp, bốc hơi hàng tỷ USD và chứng kiến đợt thanh lý lớn nhất trong lịch sử tài sản số. Điều này không phải là một cú sập riêng của tiền mã hóa, mà là hệ quả của việc hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên 30 năm nguồn vốn giá rẻ từ Nhật bị đảo chiều.
Để hiểu vì sao Bitcoin trở thành nạn nhân, cần nhắc lại một yếu tố quan trọng đã âm thầm chi phối thị trường suốt nhiều thập kỷ: giao dịch vay vốn bằng đồng yên để đầu tư (carry trade). Nhật có lãi suất gần bằng 0 trong thời gian dài, nguồn tiết kiệm khổng lồ và vốn giá rẻ giúp dòng tiền Nhật đi khắp thế giới, từ chứng khoán, trái phiếu, bất động sản cho đến cả tiền số.
Đến giữa năm 2025, Nhật nắm hơn 3.6 nghìn tỷ USD tài sản nước ngoài, sở hữu hơn 1.1 nghìn tỷ USD trái phiếu Mỹ, và tổng quy mô các khoản đầu tư vay vốn bằng đồng yên ước tính hàng chục nghìn tỷ USD. Chỉ cần lãi suất Nhật nhích lên, toàn bộ hệ thống này sẽ rung chuyển.
Ngày 1/12/2025, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn 10 năm tăng lên 1.877% – mức cao nhất từ 2008, còn kỳ hạn 2 năm vượt 1%. Thị trường hiểu rằng Nhật có thể tăng lãi suất trong cuộc họp ngày 18/12. Đồng yên lập tức mạnh lên, khiến carry trade phải tháo chạy, kéo theo bán tháo diện rộng, và Bitcoin là nơi chịu tác động mạnh nhất vì độ nhạy cao với dòng tiền.
Khi dòng vốn giá rẻ biến mất, Bitcoin bị bán trước tiên. Chỉ trong vài ngày, giá từ 97.000 USD giảm còn 86.000 USD không vì tin xấu từ crypto, mà vì đồng yên tăng và lợi suất Nhật bứt phá. Bitcoin trở thành nạn nhân của thay đổi chính sách tiền tệ, chứ không phải vì lỗi của thị trường tiền số.
Bitcoin lộ rõ bản chất tài sản phụ thuộc mạnh vào dòng tiền toàn cầu
Dữ liệu thị trường cuối năm 2025 cho thấy Bitcoin di chuyển gần giống với chứng khoán Mỹ – mức tương quan với Nasdaq lên 46% và với S&P 500 đạt 42%. Khi công nghệ giảm, Bitcoin giảm theo. Khi lợi suất Nhật vượt 1.8%, đồng yên tăng, Bitcoin lập tức rơi. Bitcoin không phản ứng theo khai thác, ứng dụng hay ETF, mà phản ứng đúng theo giá vốn.
Khi các tổ chức tài chính sở hữu phần lớn thanh khoản trên thị trường Bitcoin, tài sản này bị kéo vào dòng chảy của giao dịch vĩ mô toàn cầu. Bitcoin giờ giống như "nhiệt kế thanh khoản": dòng vốn dồi dào thì tăng nhanh nhất, vốn thắt chặt thì giảm mạnh nhất. Trong cú rơi đó, quỹ ETF bán tháo hàng tỷ USD, nhưng dữ liệu on-chain lại cho thấy “cá voi” mua vào hơn 375.000 BTC, “thợ đào” giảm bán, nhà đầu tư dài hạn vẫn giữ. Nghĩa là thị trường rơi do thanh lý cưỡng bức, không phải do mất niềm tin.
Tương lai Bitcoin giờ phụ thuộc trực tiếp vào chi phí vốn toàn cầu, đặc biệt là quyết định của Ngân hàng Trung ương Nhật. Nếu Nhật tiếp tục tăng lãi suất ngày 18/12, đồng yên có thể tăng mạnh hơn, carry trade đảo chiều dữ dội hơn và Bitcoin có thể rơi về vùng 75.000 USD. Nếu Nhật giữ nguyên hoặc giảm nhẹ, dòng vốn có thể quay lại và Bitcoin có khả năng phục hồi lên 100.000 USD rất nhanh.
Điều quan trọng cần hiểu: Bitcoin không thất bại. Sự kiện này chỉ cho thấy Bitcoin đang hoạt động như tài sản rủi ro nhạy cảm với chính sách tiền tệ. Nó tăng mạnh khi “tiền rẻ”, và suy yếu khi “tiền đắt”. Một cú tăng lợi suất trái phiếu ở Tokyo có thể xóa 11% vốn hóa Bitcoin – đó là câu chuyện về thanh khoản, không phải về công nghệ blockchain. Bài học cho nhà đầu tư là: Bitcoin không còn đứng ngoài hệ thống tài chính truyền thống. Rủi ro và cơ hội lớn nhất của Bitcoin giờ nằm ở biến động trái phiếu Nhật và chính sách lãi suất của họ. Quyết định tiếp theo thuộc về Tokyo – và điều đó có thể định hướng thị trường crypto trong thời gian tới.
Diễn biến cuối 2025 cho thấy Bitcoin không giảm vì nội tại crypto, mà vì dòng tiền toàn cầu đảo chiều khi lợi suất Nhật tăng và carry trade bị tháo gấp. Bitcoin phản ứng như tài sản rủi ro truyền thống, nhạy mạnh với thanh khoản thay vì là nơi trú ẩn độc lập. Tuy nhiên, trong lúc tổ chức bán tháo, cá voi vẫn mua vào và thợ đào giảm bán, cho thấy niềm tin dài hạn chưa mất. Tương lai Bitcoin phụ thuộc lớn vào chính sách lãi suất tiếp theo của Nhật.
Từ diễn biến Bitcoin cho thấy dòng tiền đang xoay quanh yếu tố lãi suất và thanh khoản toàn cầu, giá vàng trong thời gian tới có thể tiếp tục biến động theo kỳ vọng chính sách của Nhật và các ngân hàng trung ương lớn. Nếu lãi suất duy trì cao, dòng tiền có xu hướng thận trọng, vàng có thể được ưu tiên như kênh trú ẩn an toàn hơn so với tài sản rủi ro. Ngược lại, khi tín hiệu nới lỏng xuất hiện và thanh khoản cải thiện, vàng có thể hút thêm nhu cầu, hỗ trợ giá duy trì ở vùng tích cực.
