- Chủ tịch Fed Powell cho biết dữ liệu trong mùa hè sẽ đóng vai trò then chốt trong cuộc tranh luận về lãi suất.
- Một số nhóm hàng nhập khẩu nhiều đã bắt đầu cho thấy tác động về giá.
- Lạm phát tăng tốc trong tháng 6.
- Trump tuyên bố giá cả đang thấp và Fed nên cắt giảm lãi suất.
Chính sách thuế quan bắt đầu ảnh hưởng đến người tiêu dùng
Giá cả tăng trên diện rộng — từ cà phê, thiết bị âm thanh cho đến đồ nội thất gia đình — đã đẩy lạm phát tăng cao trong tháng 6. Giá thiết bị nghe nhìn tăng 1,1% trong tháng, và đã tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước — mức tăng lớn nhất từng ghi nhận trong một nhóm hàng vốn thường có giá ổn định hoặc giảm nhờ toàn cầu hóa. Các nhà kinh tế coi đây là bằng chứng cho thấy việc chính quyền Trump tăng thuế nhập khẩu đang dần được các doanh nghiệp chuyển sang người tiêu dùng.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,3% trong tháng 6, tương đương với tốc độ lạm phát khoảng 3,5% tính theo năm, sau mức tăng 0,1% trong tháng 5.
Các nhà kinh tế — cũng như các quan chức Fed — cho biết họ đã dự đoán lạm phát sẽ tăng tốc vào mùa hè năm nay, khi tác động trễ của thuế quan bắt đầu lan tỏa qua chuỗi cung ứng. Dữ liệu tháng 6 cho thấy các nhà hoạch định chính sách của Fed có thể sẽ vẫn do dự trong việc cắt giảm lãi suất cho đến khi có thêm thông tin rõ ràng hơn.
Cú sốc giá do thuế quan gây ra cuối cùng có thể chỉ là một điều chỉnh tạm thời, xảy ra một lần. Tuy nhiên, khi mức thuế cuối cùng vẫn đang được Tổng thống Donald Trump cân nhắc — và các mức thuế cao hơn được đe dọa sẽ áp dụng từ ngày 1 tháng 8 — triển vọng lạm phát vẫn còn nhiều bất ổn.
Điều này nhiều khả năng sẽ khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) thận trọng hơn, trong bối cảnh cơ quan này liên tục phải hứng chịu những chỉ trích gần như hàng ngày từ Tổng thống Trump vì không cắt giảm lãi suất — một bước đi mà các nhà hoạch định chính sách tiền tệ vẫn còn do dự, do chưa rõ tác động cuối cùng của thuế quan đối với nền kinh tế Mỹ sẽ ra sao.
Fed thận trọng giữa áp lực thuế quan và lạm phát leo thang
Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng lên mức cao nhất trong một tháng, phản ánh sự bất định về việc Fed có cắt giảm lãi suất vào tháng 9 hay không. Theo công cụ FedWatch của CME, xác suất Fed cắt giảm lãi suất đã giảm còn khoảng 50%, thay vì được xem là kịch bản cơ sở như trước.
Chủ tịch Fed Boston, bà Susan Collins, cảnh báo rằng thuế nhập khẩu sẽ tiếp tục đẩy lạm phát tăng, đồng thời gây sức ép lên tăng trưởng và việc làm. Tuy nhiên, bà cho rằng doanh nghiệp và hộ gia đình với tình hình tài chính lành mạnh có thể hấp thụ phần nào cú sốc này.
Mặc dù giá cả tăng, người tiêu dùng vẫn duy trì chi tiêu và các doanh nghiệp có thể cắt giảm biên lợi nhuận, có thể giúp hạn chế tác động tiêu cực của thuế quan lên kinh tế. Tổng thống Trump liên tục kêu gọi Fed cắt giảm lãi suất, khẳng định giá tiêu dùng đang “thấp”. Trong khi đó, lạm phát lõi tháng 6 tăng 2,9% (dưới mức dự báo 3%), còn lạm phát tổng thể tăng lên 2,7% từ mức 2,4% trong tháng 5.
Giá cả tăng rõ ở các nhóm hàng nhập khẩu như nội thất, giải trí và quần áo. Đây đều là những mặt hàng nhập khẩu nhiều, và mức tăng là đáng kể. Giá thiết bị nghe nhìn tăng 1,1% trong tháng, và đã tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước — mức tăng lớn nhất từng ghi nhận trong một nhóm hàng vốn thường có giá ổn định hoặc giảm nhờ toàn cầu hóa.
Chủ tịch Fed Jerome Powell trước đó nhấn mạnh mùa hè là giai đoạn then chốt để đánh giá hiệu ứng của thuế quan. Dù tác động đến lạm phát hiện vẫn còn hạn chế, giới kinh tế cho rằng ảnh hưởng sẽ dần rõ rệt hơn trong các tháng tới.
Áp lực lạm phát gia tăng do thuế quan
Dữ liệu CPI tháng 6 cho thấy lạm phát tiếp tục chịu áp lực, khiến chỉ số PCE — thước đo mục tiêu 2% của Fed — có thể duy trì ở mức cao hơn trong thời gian tới. Trong bối cảnh Tổng thống Trump đe dọa áp thuế lên tới 30% đối với Mexico, Canada và EU từ ngày 1/8, triển vọng kiểm soát lạm phát càng thêm bất ổn.
Chỉ số PCE lõi đã tăng 2,7% (y/y) vào tháng 5, và Fed dự báo có thể đạt 3,1% vào cuối năm 2025. Theo ông Michael Feroli (JP Morgan), nếu thuế mới được chuyển hoàn toàn vào giá tiêu dùng, PCE có thể tăng thêm 0,4 điểm phần trăm; tuy nhiên, thực tế có thể ở mức 0,2–0,3 điểm do chuyển giá không hoàn toàn và biên lợi nhuận bị thu hẹp. Ông cho rằng điều này là lý do để Fed nên hết sức thận trọng trong việc cắt giảm lãi suất.
Ông Gregory Daco (EY-Parthenon) và các chuyên gia khác ghi nhận sự phân kỳ rõ rệt giữa các nhóm hàng hóa, phản ánh tác động ngày càng rõ của thuế quan. Ví dụ, giá đồ nội thất tăng 1% trong tháng 6, đảo chiều xu hướng giảm trước đó.
Ông Sharif (Inflation Insights) nhấn mạnh nhóm “hàng hóa giải trí” như đồ chơi và thiết bị nghe nhìn nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng 0,8% trong tháng 6, gấp đôi mức của hai tháng trước. Trong khi đó, giá thiết bị ngoài trời và dụng cụ tăng chậm lại, từ 0,6% trong tháng 5 xuống 0,2% trong tháng 6.
Theo ông Samuel Tombs (Pantheon Macroeconomics), CPI tháng 6 cho thấy thuế quan bắt đầu “hiện hình rõ nét”, đặc biệt ở các mặt hàng nhập khẩu như thiết bị gia dụng, dụng cụ thể thao và đồ chơi — với mức tăng gần 2% chỉ trong một tháng. Đây là tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 6/2022, thời điểm Fed vẫn đang vật lộn với lạm phát hậu đại dịch.
>> Xem thêm: Tổng thống Donald Trump leo thang cuộc chiến thương mại, đe dọa áp thuế 30% lên EU và Mexico
