- Fed cắt giảm lãi suất chính sách thêm 0,25 điểm phần trăm
- Dự báo của các nhà hoạch định cho thấy sẽ còn hai đợt cắt giảm nữa trong phần còn lại của năm 2025
- Miran bất đồng, ủng hộ cắt giảm 0,5 điểm phần trăm
- Rủi ro trên thị trường lao động là trọng tâm trong quyết định chính sách
Fed hạ lãi suất, phát tín hiệu sẽ còn cắt giảm thêm
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), trước nguy cơ thất nghiệp gia tăng, đã cắt giảm lãi trong cuộc họp tháng 9 — lần đầu tiên kể từ tháng 12/2024 — và phát tín hiệu sẽ còn giảm thêm nhằm ngăn chặn sự suy yếu của thị trường lao động, vốn đang ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp cao hơn ở người da màu, số giờ làm việc giảm và nhiều dấu hiệu suy yếu khác.
Quyết định này đi theo hướng mà Tổng thống Donald Trump kêu gọi, nhưng vẫn còn cách xa so với mức cắt giảm mạnh mà ông muốn. Yêu cầu của ông dường như đã được đưa vào dự báo của Thống đốc mới của Fed, Stephen Miran, người duy nhất bỏ phiếu bất đồng.
Chủ tịch Fed Jerome Powell, phát biểu trong cuộc họp báo sau khi ngân hàng trung ương Mỹ hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm xuống biên độ 4,00%–4,25%, cho biết sẽ còn các đợt cắt giảm tiếp theo tại các cuộc họp vào tháng 10 và tháng 12. Ông nhấn mạnh thị trường lao động đang suy yếu hiện là mối quan tâm hàng đầu của ông cũng như các nhà hoạch định chính sách khác.
“Không có con đường nào hoàn toàn không rủi ro... Việc cần làm cũng không thật sự rõ ràng,” Powell nói với báo giới sau cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày. “Chúng tôi phải tiếp tục theo dõi lạm phát, đồng thời không thể bỏ qua mục tiêu việc làm tối đa.”
Powell cho rằng tốc độ tạo việc làm gần đây đang ở dưới mức hòa vốn cần thiết để giữ tỷ lệ thất nghiệp ổn định, và với việc doanh nghiệp hầu như không tuyển dụng thêm, bất kỳ sự gia tăng nào về sa thải đều có thể nhanh chóng khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng cao.
“Bạn thấy tỷ lệ thất nghiệp của các nhóm thiểu số đang tăng. Bạn thấy người trẻ… dễ bị tác động hơn bởi các chu kỳ kinh tế… cùng với việc tổng số việc làm mới được tạo ra đang giảm, tất cả cho thấy thị trường lao động đang yếu đi ở biên. … Chúng ta không cần nó suy yếu thêm nữa,” ông nói.
Những phát biểu của Powell khép lại một sự thay đổi dần dần trong giọng điệu, bắt đầu từ mùa hè khi các quan chức Fed đi đến kết luận rằng mức thuế nhập khẩu cao hơn do chính quyền Trump áp đặt sẽ không dẫn đến lạm phát kéo dài. Giá cả được dự báo sẽ tăng nhanh hơn cho đến cuối năm, nhưng áp lực giá cũng được kỳ vọng sẽ hạ nhiệt sau đó, ngay cả khi chính sách tiền tệ trở nên nới lỏng hơn.
Cùng lúc đó, các dấu hiệu suy yếu của thị trường lao động bắt đầu tích tụ, với tăng trưởng việc làm gần như chững lại.
Cuộc họp đậm chất chính trị
Quyết định cắt giảm lãi suất diễn ra trong bối cảnh đầy kịch tính chính trị, khi ông Trump tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook (dù đến nay chưa thành công) nhằm mở thêm một ghế trong Hội đồng Thống đốc Fed để ông có thể bổ nhiệm, đồng thời chỉ định ông Miran – người đang tạm nghỉ việc tại cương vị Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng – vào vị trí trống vốn có thể chỉ kéo dài đến hết tháng 1.
Miran đã tuyên thệ nhậm chức vào thứ Ba, ngay trước khi cuộc họp bắt đầu, và bỏ phiếu bất đồng với quyết định chính sách, ủng hộ mức cắt giảm lớn hơn, nửa điểm phần trăm. Ông cũng dường như đã đưa ra dự báo lãi suất cuối năm ngụ ý rằng ông ủng hộ các đợt cắt giảm tiếp theo ở mức nửa điểm phần trăm, khiến lãi suất chính sách giảm xuống dưới 3%. Các “dấu chấm” dự báo lãi suất trong “biểu đồ điểm - dot plot” không gắn liền với tên của từng nhà hoạch định, nhưng loạt dự báo mới cho thấy một dự báo thấp hơn hẳn so với phần còn lại, và các nhà phân tích nhanh chóng cho rằng đó là của Miran.
Những lo ngại rằng sự can thiệp của ông Trump vào Fed – thông qua việc liên tục chỉ trích chính sách lãi suất, bổ nhiệm một người thân cận Nhà Trắng vào hội đồng Fed và nỗ lực sa thải bà Cook – sẽ dẫn tới dấu hiệu ảnh hưởng chính trị quá mức có vẻ như hiện tại đã bị thổi phồng.
Hai quan chức khác do ông Trump bổ nhiệm vào Hội đồng Fed – Phó Chủ tịch phụ trách giám sát Michelle Bowman và Thống đốc Christopher Waller – đã tham gia đồng thuận rộng rãi sau khi bất đồng chỉ một cuộc họp trước đó.
Đặc biệt, Waller từ mùa hè đã liên tục kêu gọi chú trọng hơn vào thị trường việc làm, một mối quan ngại mà các thành viên khác trong Ủy ban hoạch định chính sách của Fed cũng bắt đầu chia sẻ khi dữ liệu cho thấy tình hình tuyển dụng yếu đi, và nay điều này đã được phản ánh trong tuyên bố chính sách.
Trả lời câu hỏi về khả năng duy trì tính độc lập trong việc đặt ra lãi suất, Chủ tịch Powell khẳng định: “Trong văn hóa của chúng tôi, việc ra quyết định luôn dựa trên dữ liệu mới nhất và không cân nhắc bất kỳ yếu tố nào khác. Hoàn toàn không có sự ủng hộ rộng rãi nào cho mức cắt giảm 50 điểm cơ bản hôm nay.”
“Ưu tiên thị trường lao động hơn”
Ngay cả khi lạm phát dự kiến kết thúc năm ở mức 3%, cao hơn nhiều so với mục tiêu chính thức 2% của Fed, các nhà hoạch định chính sách của Fed “đánh giá rằng rủi ro đối với việc làm đã gia tăng và do đó dường như họ đang đặt nặng yếu tố thị trường lao động hơn so với áp lực lạm phát cao mà họ đã nêu trong dự báo,” theo bà Ellen Hazen, chiến lược gia trưởng thị trường tại F.L. Putnam Investment Management.
Ông Powell cho biết điều quan trọng với nền kinh tế không hẳn là đợt cắt giảm ban đầu, mà là định hướng tổng thể về lộ trình lãi suất, cho thấy tiến trình hạ lãi suất sẽ nhanh hơn đôi chút và dừng lại ở mức thấp hơn khoảng 0,25 điểm phần trăm so với những gì Fed từng dự báo hồi tháng 6.
Tuy vậy, Powell nhấn mạnh đây không phải là cam kết chắc chắn, bởi rủi ro lạm phát cao vẫn hiện hữu và Fed hiện đang trong trạng thái “xem xét theo từng cuộc họp” khi nói đến việc tiếp tục hạ lãi suất. Ông Christopher Hodge, kinh tế trưởng Mỹ tại Natixis, nhận định: “Tôi tin rằng Fed cuối cùng sẽ tiếp tục hướng tới mức trung tính, ngay cả khi phải chấp nhận lạm phát cao hơn đôi chút cho tới năm 2026.”
Các dự báo kinh tế mới của Fed cho thấy các nhà hoạch định chính sách (tính theo mức trung vị) vẫn kỳ vọng lạm phát năm nay ở mức 3% – không đổi so với dự báo hồi tháng 6, thất nghiệp giữ nguyên ở mức 4,5% và tăng trưởng kinh tế nhích nhẹ lên 1,6% từ mức 1,4%. Cổ phiếu Mỹ ban đầu tăng sau khi công bố quyết định và dự báo chính sách nhưng sau đó quay đầu và đóng cửa trái chiều, trong khi đồng USD nhích cao hơn so với rổ tiền tệ chính. Lợi suất trái phiếu hầu như không thay đổi và thị trường hợp đồng tương lai lãi suất cho thấy xác suất hơn 90% Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất tại cuộc họp cuối tháng 10. Trong số những người bỏ phiếu ủng hộ quyết định chính sách có bà Cook, người tham dự cuộc họp bất chấp nỗ lực sa thải từ phía ông Trump, sau khi hai tòa án đã ủng hộ bà trong việc kháng cáo quyết định này.
>> Xem thêm: Fed cắt lãi suất 25 điểm cơ bản, triển vọng còn thêm 50 điểm từ nay đến cuối năm
