- Chính quyền Trump đang xem xét leo thang cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, có thể hạn chế xuất khẩu hàng hóa chứa hoặc sản xuất bằng phần mềm Mỹ.
-
Biện pháp này nhằm đáp trả việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu đất hiếm nếu được thông qua.
Mỹ cân nhắc hạn chế xuất khẩu phần mềm sang Trung Quốc để đáp trả
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang xem xét một kế hoạch hạn chế xuất khẩu hàng loạt sản phẩm sử dụng phần mềm của Mỹ sang Trung Quốc — từ máy tính xách tay đến động cơ phản lực — nhằm đáp trả việc Bắc Kinh áp đặt lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm mới nhất, theo một quan chức Mỹ và ba nguồn tin thân cận.
Dù đây không phải là phương án duy nhất đang được bàn thảo, kế hoạch này sẽ hiện thực hóa lời đe dọa của ông Trump đưa ra hồi đầu tháng, rằng Mỹ sẽ ngăn chặn xuất khẩu “phần mềm quan trọng” sang Trung Quốc, bằng cách hạn chế xuất khẩu toàn cầu các sản phẩm có chứa hoặc được sản xuất bằng phần mềm Mỹ.
Ngày 10/10, ông Trump đăng trên mạng xã hội rằng sẽ áp thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ, đồng thời ban hành các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với “mọi loại phần mềm quan trọng” trước ngày 1/11, nhưng chưa nêu chi tiết cụ thể.
Tuy nhiên, theo các nguồn tin, biện pháp này chưa chắc sẽ được triển khai, song việc nó được cân nhắc cho thấy chính quyền Trump đang tính tới bước leo thang lớn trong căng thẳng thương mại với Trung Quốc, ngay cả khi một số quan chức trong chính phủ ủng hộ cách tiếp cận ôn hòa hơn.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận rằng mọi lựa chọn đều đang được đặt lên bàn, bao gồm cả hạn chế phần mềm, động cơ hoặc các mặt hàng khác, và nếu được thực hiện, các biện pháp này sẽ phối hợp cùng các nước G7. Sau thông tin từ Reuters, thị trường chứng khoán Mỹ giảm nhẹ, S&P 500 chốt phiên giảm 0,5%, còn Nasdaq giảm 1%.
Biện pháp có thể gây tác động toàn cầu và vấp phải phản ứng mạnh từ Trung Quốc
Bà Emily Kilcrease, cựu quan chức thương mại Mỹ, nhận định rằng phần mềm là “điểm tựa” tự nhiên để Washington gây sức ép với Bắc Kinh, song cảnh báo biện pháp này rất khó thực thi và có thể phản tác dụng đối với doanh nghiệp Mỹ. Bà nhấn mạnh: “Chính quyền chỉ nên đe dọa những biện pháp mà họ thực sự sẵn sàng thực hiện và duy trì.”
Nhà Trắng và Bộ Thương mại Mỹ đều từ chối bình luận, trong khi Đại sứ quán Trung Quốc lên án việc Mỹ áp dụng “các biện pháp đơn phương vượt thẩm quyền”, đồng thời tuyên bố Trung Quốc sẽ “đáp trả cứng rắn để bảo vệ quyền lợi hợp pháp” nếu Washington tiếp tục “đi sai hướng”.
Một số nguồn tin cho biết, chính quyền Trump có thể chỉ công bố kế hoạch này để gây áp lực, mà chưa triển khai ngay, hoặc chỉ thực hiện ở phạm vi hẹp hơn. Một nguồn khác nhấn mạnh: “Hầu như mọi thứ trên thế giới đều được sản xuất bằng phần mềm Mỹ,” cho thấy phạm vi ảnh hưởng tiềm tàng rất lớn nếu lệnh hạn chế được áp dụng toàn diện.
Các biện pháp như vậy có thể làm gián đoạn thương mại toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, và gây thiệt hại cho chính nền kinh tế Mỹ. Biện pháp này gợi nhớ các lệnh kiểm soát xuất khẩu mà chính quyền Biden từng áp đặt với Nga sau khi Moscow xâm lược Ukraine năm 2022 — vốn hạn chế các sản phẩm sản xuất toàn cầu có sử dụng công nghệ Mỹ.
Căng thẳng Mỹ - Trung leo thang trước thềm cuộc gặp Trump - Tập
Bài đăng của ông Trump trên Truth Social xuất hiện chỉ ba tuần trước cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, và một ngày sau khi Trung Quốc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm — lĩnh vực mà Bắc Kinh gần như độc chiếm toàn cầu và cực kỳ quan trọng đối với ngành công nghệ.
Trong bài đăng, ông Trump cáo buộc Trung Quốc đang xem xét áp đặt kiểm soát xuất khẩu “quy mô lớn” đối với hầu hết sản phẩm của mình, bao gồm cả hàng hóa nước ngoài, bắt đầu từ ngày 1/11, và gọi động thái này là “một sự sỉ nhục về đạo đức”.
Từ khi nhậm chức, ông Trump đã liên tục áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc, nhưng thay đổi thất thường trong việc dùng biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Ông từng siết chặt xuất khẩu chip AI của Nvidia và AMD, sau đó lại nới lỏng, và từng hạn chế phần mềm thiết kế chip trước khi gỡ bỏ vài tháng sau.
Trong khi đó, Trung Quốc cũng phản đối quy định mới của Mỹ hạn chế các công ty Mỹ giao hàng hóa hoặc công nghệ cho doanh nghiệp sở hữu trên 50% bởi các công ty Trung Quốc bị trừng phạt. Hiện hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chịu thuế khoảng 55%, và nếu ông Trump thực hiện đúng lời đe dọa, mức thuế có thể tăng lên 155%.
Dù vậy, ông Trump gần đây tỏ ra mềm mỏng hơn, viết rằng: “Mỹ muốn giúp Trung Quốc, không phải gây tổn hại.” Bộ trưởng Tài chính Bessent dự kiến sẽ gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Malaysia trong tuần này, trước cuộc gặp Trump–Tập tại Hàn Quốc, nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
>>Xem thêm: Mỹ – Trung áp phí cảng trả đũa, đe dọa leo thang căng thẳng hàng hải
