Chỉ số đồng đô la Mỹ – hay còn được biết đến là Chỉ số DXY (U.S. Dollar Index) đo lường sức mạnh của đồng USD so với một nhóm các đồng tiền chủ chốt trên thế giới. Chỉ số này được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giới thiệu vào năm 1973, cung cấp thước đo giá trị trung bình của đồng USD có tính đến tỷ trọng thương mại song phương với các đối tác toàn cầu.
Chỉ số đồng đô la Mỹ không chỉ phản ánh vị thế của USD trên thị trường tiền tệ, mà còn là một yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến giá vàng. Vậy chỉ số DXY là gì và tại sao nhà đầu tư cần hiểu rõ về nó? Hãy cùng khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây.
Chỉ số DXY được hình thành như thế nào?
Nguồn gốc hình thành chỉ số đồng đô la Mỹ
Chỉ số DXY bắt đầu được sử dụng vào năm 1973, ngay sau khi hệ thống bản vị vàng Bretton Woods (một hệ thống ra đời năm 1944, tạo nền móng cho chế độ tỷ giá hối đoái cố định, xây dựng quanh một đồng USD neo với vàng) bị giải thể.
Trong bối cảnh việc định giá quá cao của USD đã dẫn đến những lo ngại về tỷ giá hối đoái, tổng thống Richard Nixon quyết định tạm thời đình chỉ chế độ bản vị vàng, lúc này các quốc gia khác có thể lựa chọn bất kỳ cách thức trao đổi nào ngoài giá vàng. Năm 1973, nhiều chính phủ nước ngoài đã chọn để tỷ giá hối đoái của họ thả nổi, chấm dứt nhiều thập kỷ thực hiện theo các thỏa thuận trong Bretton Woods.
Chỉ số Đồng đô la Mỹ theo dõi sức mạnh của đồng USD so với một nhóm các đồng tiền chủ chốt. DXY ban đầu được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phát triển vào năm 1973 nhằm cung cấp một giá trị trung bình có trọng số theo thương mại song phương của đồng đô la Mỹ so với các đồng tiền toàn cầu. Chỉ số này tăng khi đồng USD "mạnh lên" (tức tăng giá trị) so với các đồng tiền khác.
Tỷ trọng các đồng tiền trong tính toán chỉ số DXY
Sáu đồng tiền được sử dụng để tính chỉ số gồm:
-
Euro (EUR) – chiếm 57,6%
-
Yên Nhật (JPY) – chiếm 13,6%
-
Bảng Anh (GBP) – chiếm 11,9%
-
Đô la Canada (CAD) – chiếm 9,1%
-
Krona Thụy Điển (SEK) – chiếm 4,2%
-
Franc Thụy Sĩ (CHF) – chiếm 3,6%
Chỉ số đồng đô la Mỹ đã biến động trong suốt chiều dài lịch sử của nó, đạt mức cao nhất vào tháng 2 năm 1985 với giá trị 164.72 và thấp nhất vào tháng 3 năm 2008 với giá trị 70.698.
Chỉ số bị ảnh hưởng nhiều bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô, bao gồm lạm phát/giảm phát của đồng đô la và các đồng bạc trong rổ của công thức, cũng như sự suy thoái và tăng trưởng kinh tế ở các quốc gia đó.
Cấu phần của rổ tiền tệ chỉ được thay đổi một lần vào năm 1999, khi đồng Euro thay thế nhiều đồng tiền châu Âu trước đó, như Deutsche Mark (Đồng Mark Đức). Trong những năm tới, nhiều khả năng các cấu phần trong rổ này sẽ được điều chỉnh khi DXY cố gắng đại diện cho các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ. Không loại trừ khả năng đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc (CNY) và peso Mexico (MXN) sẽ được đưa vào rổ, do Trung Quốc và Mexico là các đối tác thương mại lớn với Hoa Kỳ.
Sử dụng chỉ số DXY trong đầu tư vàng
Ví dụ, Nếu DXY đạt giá trị 120, điều này có nghĩa rằng đô la Mỹ đã tăng giá 20% so với rổ tiền tệ. Nói một cách đơn giản, nếu chỉ số đồng đô la Mỹ DXY tăng, đồng nghĩa với việc sức mạnh hoặc giá trị của đô la Mỹ tăng so với các loại tiền tệ khác. Ngược lại, nếu DXY ở giá trị 80, có nghĩa là nó đã giảm giá 20%.
Do giá vàng được định giá bằng đồng USD, do đó mà thông thường vàng thường có xu hướng tương quan nghịch đối với USD. Đồng USD mạnh lên thường khiến vàng suy yếu, trong khi đồng USD suy yếu sẽ hỗ trợ cho vàng. Thông thường khi chính sách tiền tệ thắt chặt hoặc tăng trưởng ổn định, USD sẽ được hỗ trợ và vàng giảm. Tuy nhiên khi bối cảnh kinh tế khó khăn, các ngân hàng trung ương cần nới lỏng tiền tệ và USD suy yếu khiến giá vàng tăng.
Tuy nhiên, trong một vài giai đoạn, giá vàng cũng có tương quan thuận cùng với chỉ số DXY khi nền kinh tế Mỹ tỏ ra kém hiệu quả hơn so với các nền kinh tế khác khiến dòng tiền cần đi tìm những nơi sinh lời cao hơn thay vì tài sản trú ẩn như vàng cũng như USD. Lúc này, vàng cùng với USD sẽ suy yếu. Ngược lại, khi những rủi ro địa chính trị bất ngờ xảy ra, vàng và USD cũng sẽ cùng tăng mạnh bởi đây là hai tài sản trú ẩn an toàn của giới đầu tư.
Trong giai đoạn từ tháng 8/2021 đến tháng 3/2022, giá vàng tăng cùng chiều với USD khi những rủi ro lớn vẫn còn tồn đọng từ tăng trưởng kinh tế do tình hình dịch bệnh ở Trung Quốc diễn biến phức tạp và chiến tranh giữa Nga và Ukraine đã đẩy tâm lý phòng thủ lên cao và vàng cùng với USD đều là nơi trú ẩn an toàn của giới đầu tư.
Vai trò chiến lược của chỉ số DXY trong đầu tư
Việc nắm bắt chỉ số đồng đô la Mỹ là một yếu tố không thể thiếu với nhà đầu tư vàng. Nó không chỉ phản ánh xu hướng dòng tiền quốc tế mà còn giúp nhà đầu tư dự báo biến động giá vàng theo chu kỳ kinh tế và chính sách tiền tệ. Nhờ đó, các nhà đầu tư có thể đưa ra chiến lược mua – bán vàng hợp lý hơn trong mọi bối cảnh thị trường.
Tóm lại, Khi hiểu rõ chỉ số đồng đô la Mỹ (Chỉ số DXY) sẽ không chỉ giúp nhà đầu tư nắm bắt xu hướng đồng USD mà còn đưa ra quyết định kịp thời trong các kịch bản giá vàng biến động. Bởi lẽ, mối quan hệ giữa giá vàng và USD là mối tương quan chặt chẽ và mang tính chiến lược trong mọi giai đoạn thị trường. Nếu bạn đang quan tâm đến đầu tư vàng, thì việc cập nhật biến động của Chỉ số DXY chính là một “chìa khóa” không thể thiếu để tối ưu hiệu suất đầu tư và bảo toàn giá trị tài sản.
