- Tòa án Tối cao sẽ nghe tranh luận trong vụ việc vào tháng 12
- Thẩm phán trước đó đã chặn việc tổng thống Trump sa thải bà Rebecca Slaughter của FTC
- Tổng thống Trump lập luận rằng quyền hạn hiện nay của FTC cho phép Tổng thống được sa thải tùy ý
Tòa án Tối cao Mỹ cho phép tổng thống Trump sa thải thành viên FTC
Hôm thứ Hai. Tòa án Tối cao đã chấp thuận yêu cầu của Bộ Tư pháp, tạm thời hủy hiệu lực phán quyết bảo vệ Slaughter, cho phép tổng thống Trump sa thải bà khỏi cơ quan bảo vệ người tiêu dùng và chống độc quyền trước khi hết nhiệm kỳ vào năm 2029. Động thái này mở ra một phép thử lớn về quyền lực của tổng thống đối với các cơ quan chính phủ do Quốc hội thiết kế để hoạt động độc lập.
Tòa án Tối cao cho biết sẽ lắng nghe tranh luận về vụ việc vào tháng 12 tới. Điều này có thể dẫn đến việc bác bỏ tiền lệ đã tồn tại 90 năm, vốn bảo vệ tính độc lập của các cơ quan liên bang trước sự chi phối của Tổng thống
Hiện Tòa án có đa số thành viên bảo thủ 6–3. Ba thẩm phán tự do đã bất đồng với phán quyết hôm thứ Hai, vốn cho phép ông Trump tạm thời sa thải bà Slaughter.
Luật liên bang chỉ cho phép Tổng thống sa thải các ủy viên FTC vì lý do chính đáng — chẳng hạn như kém hiệu quả, sao nhãng nhiệm vụ hoặc sai phạm trong công vụ — chứ không phải vì khác biệt về chính sách. Những quy định bảo vệ tương tự cũng áp dụng với các quan chức tại các cơ quan độc lập khác, bao gồm Ủy ban Quan hệ Lao động Quốc gia (NLRB) và Ủy ban Bảo vệ Hệ thống Nhân sự (MSPB).
Bà Slaughter là một trong hai ủy viên Đảng Dân chủ mà ông Trump tìm cách sa thải vào tháng Ba. Động thái này đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt từ các thượng nghị sĩ Dân chủ và các nhóm chống độc quyền, những người lo ngại rằng hành động đó nhằm loại bỏ sự phản đối trong nội bộ cơ quan đối với các tập đoàn lớn.
Các tòa cấp dưới đã phán quyết rằng những quy định pháp lý bảo vệ các thành viên FTC khỏi việc bị sa thải mà không có lý do chính đáng là phù hợp với Hiến pháp Mỹ, dựa trên một tiền lệ của Tòa án Tối cao năm 1935 trong vụ Humphrey's Executor kiện Hoa Kỳ. Trong vụ đó, tòa đã kết luận rằng Tổng thống không có quyền lực tuyệt đối để sa thải các ủy viên FTC, đồng thời chỉ ra sai phạm trong việc Tổng thống Franklin Roosevelt khi đó sa thải một ủy viên FTC chỉ vì khác biệt về chính sách.
Ở chiều ngược lại, chính quyền tổng thống Trump trong hồ sơ gửi Tòa án Tối cao liên quan đến vụ của Slaughter lập luận rằng “FTC hiện đại nắm giữ quyền lực thực chất hơn nhiều so với FTC năm 1935”, do đó các thành viên của cơ quan này có thể bị Tổng thống sa thải tùy ý.
Tính độc lập của các cơ quan hành pháp Mỹ liên tục bị đe dọa bởi tổng thống Trump
Vào tháng Năm, Tòa án Tối cao cho phép ông Trump sa thải các thành viên tại NLRB và MSPB, dù các vị trí này có quy định bảo vệ công việc. Tòa cho rằng Hiến pháp trao cho Tổng thống quyền rộng rãi để sa thải quan chức hành pháp và nhấn mạnh rằng hai cơ quan này thực thi quyền lực hành pháp đáng kể. Đến tháng Bảy, tòa tiếp tục cho phép ông Trump sa thải ba thành viên Dân chủ tại cơ quan giám sát an toàn sản phẩm tiêu dùng.
Ba thẩm phán tự do đã phản đối, chỉ trích đa số vì cho phép ông Trump sa thải các thành viên của những cơ quan độc lập, bao gồm cả bà Slaughter, mà không cần lý do. Họ lập luận rằng quyết định này đi ngược lại tiền lệ của Tòa án Tối cao vốn giới hạn quyền của Tổng thống trong việc sa thải.
Chính quyền Trump đã nhiều lần đề nghị Tòa án Tối cao cho phép thực thi các chính sách bị tòa cấp dưới ngăn cản, và hầu như trong mọi vụ việc, tòa đều đứng về phía chính quyền kể từ khi ông Trump quay lại Nhà Trắng vào tháng Một. Tuần trước, Nhà Trắng còn yêu cầu tòa cho phép ông Trump sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook, một hành động chưa từng có tiền lệ và đe dọa đến tính độc lập của Fed.
Sau khi Slaughter và một ủy viên Dân chủ khác bị sa thải vào tháng Ba, FTC đã hoạt động với ba thành viên Cộng hòa và không có đại diện Dân chủ. Trong thời gian gần đây, cơ quan này theo đuổi chương trình nghị sự bảo thủ như tổ chức hội thảo về “nguy cơ” của chăm sóc y tế cho thanh thiếu niên chuyển giới, cảnh báo Google về việc lọc email gây quỹ của Đảng Cộng hòa, và điều tra các tổ chức giám sát truyền thông bị Elon Musk cáo buộc thúc đẩy tẩy chay quảng cáo trên mạng xã hội X.
>> Xem thêm: Tòa án Tối cao Hoa Kỳ sẽ xét xử vụ kiện về thuế quan của Trump vào ngày 5 tháng 11
