- Trump tuyên bố trên mạng xã hội rằng số liệu việc làm đã bị dàn xếp
- Không có bằng chứng nào ủng hộ tuyên bố của Trump
- Thống đốc Fed Kugler từ chức, trao cho Trump cơ hội sớm để bổ nhiệm nhân sự
- Các nhà kinh tế đã ngày càng lo ngại về chất lượng dữ liệu của Mỹ
Tổng thống Trump sa thải quan chức cấp cao của Bộ Lao động
Tổng thống Donald Trump vào thứ Sáu đã sa thải một quan chức cấp cao của Bộ Lao động ngay sau khi báo cáo thị trường lao động Mỹ yếu kém gây chấn động thị trường được công bố, cáo buộc người này thao túng số liệu mà không đưa ra bằng chứng nào, đồng thời làm dấy lên thêm những lo ngại vốn đã gia tăng về chất lượng dữ liệu kinh tế do chính phủ liên bang công bố. Bên cạnh đó, Thống đốc Fed Adriana Kugler bất ngờ tuyên bố từ chức vào chiều thứ Sáu.
Trump cáo buộc Erika McEntarfer — người được cựu Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm — làm giả số liệu việc làm. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào ủng hộ cáo buộc thao túng dữ liệu của Trump đối với Cục Thống kê Lao động (BLS), cơ quan thống kê chịu trách nhiệm biên soạn báo cáo việc làm được theo dõi sát sao cùng với dữ liệu giá tiêu dùng và giá sản xuất.
Ngày thứ Sáu bắt đầu với việc BLS báo cáo rằng nền kinh tế Mỹ chỉ tạo ra 73.000 việc làm trong tháng 7, nhưng điều gây sốc hơn là các điều chỉnh giảm ròng, cho thấy có ít hơn 258.000 việc làm đã được tạo ra trong tháng 5 và tháng 6 so với báo cáo trước đó.
“Chúng ta cần những con số việc làm chính xác. Tôi đã chỉ đạo Nhóm của mình sa thải người được Biden bổ nhiệm về chính trị này, NGAY LẬP TỨC. Cô ấy sẽ được thay thế bằng một người có năng lực và trình độ hơn nhiều,” Trump viết trên Truth Social.
Mối lo ngại về thao túng dữ liệu
Một quan chức trong chính quyền Trump, yêu cầu giấu tên, cho biết mặc dù mọi dữ liệu kinh tế đều có độ nhiễu nhất định, nhưng Nhà Trắng không hài lòng với mức độ điều chỉnh quá lớn trong các số liệu gần đây, cũng như với tình trạng tỷ lệ phản hồi khảo sát giảm. Vấn đề này bắt đầu từ thời kỳ COVID và chưa được khắc phục trong những năm sau đó.
"Đã có những vấn đề tiềm ẩn âm ỉ ở đây trong nhiều năm mà chưa được giải quyết," người này nói. "Thị trường, các doanh nghiệp và chính phủ đều cần dữ liệu chính xác, và rõ ràng là chúng ta đã không nhận được điều đó," vị quan chức cho biết.
Cục Thống kê Lao động (BLS) đã giảm quy mô thu thập mẫu cho dữ liệu giá tiêu dùng cũng như báo cáo giá sản xuất, với lý do bị hạn chế về nguồn lực. Chính phủ tiến hành khảo sát khoảng 121.000 doanh nghiệp và cơ quan chính phủ, đại diện cho khoảng 631.000 địa điểm làm việc riêng lẻ để lập báo cáo việc làm.
Dữ liệu từ BLS cho thấy tỷ lệ phản hồi đã giảm từ 80,3% vào tháng 10 năm 2020 xuống còn khoảng 67,1% vào tháng 7 vừa qua.
Cuộc khảo sát của Reuters tháng trước cho thấy 89 trong số 100 chuyên gia chính sách hàng đầu bày tỏ ít nhất một phần lo ngại về chất lượng dữ liệu kinh tế của Mỹ, với phần lớn cũng quan ngại rằng các cơ quan chức năng không xử lý vấn đề này một cách đủ khẩn trương.
Bên cạnh những lo ngại về dữ liệu thị trường lao động, việc cắt giảm nhân sự tại Cục Thống kê Lao động (BLS) đã khiến cơ quan này thu hẹp phạm vi thu thập dữ liệu cho Chỉ số Giá Tiêu dùng (CPI) — một trong những thước đo quan trọng nhất về lạm phát của Mỹ, được các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới theo dõi sát sao.
Động thái của Trump làm dấy lên lo ngại rằng chính trị có thể can thiệp vào việc thu thập và công bố dữ liệu.
“Chính trị hóa số liệu kinh tế là hành động tự chuốc lấy thất bại,” Michael Madowitz, chuyên gia kinh tế trưởng tại tổ chức Roosevelt Forward của Viện Roosevelt, nhận định.
“Uy tín rất dễ mất nhưng lại cực kỳ khó khôi phục, và uy tín của dữ liệu kinh tế Mỹ chính là nền tảng để chúng ta xây dựng nên nền kinh tế mạnh nhất thế giới. Việc làm mờ mắt công chúng về tình trạng thực sự của nền kinh tế là điều đã có tiền lệ lâu dài, và chưa từng có kết cục tốt đẹp.”
Thay đổi tại FED sớm hơn dự kiến
Trong khi đó, quyết định bất ngờ từ chức của bà Adriana Kugler tại Fed vào cuối tuần tới đã trao cho Trump cơ hội sớm hơn dự kiến để bổ nhiệm người kế nhiệm tiềm năng cho vị trí Chủ tịch Fed Jerome Powell vào Ban Thống đốc của ngân hàng trung ương.
Trump từng nhiều lần đe dọa sa thải Powell vì ông này lãnh đạo một cơ quan chính sách không cắt giảm lãi suất như Trump yêu cầu. Nhiệm kỳ của Powell sẽ kết thúc vào tháng 5 năm sau, mặc dù ông có thể tiếp tục giữ ghế trong Hội đồng Thống đốc Fed cho đến ngày 31 tháng 1 năm 2028 nếu ông muốn.
Trump giờ đây sẽ có quyền chọn một thống đốc Fed mới để thay thế Kugler và hoàn tất phần còn lại của nhiệm kỳ, kéo dài đến ngày 31 tháng 1 năm 2026. Một thống đốc được bổ nhiệm để hoàn tất nhiệm kỳ dang dở có thể được tái bổ nhiệm cho một nhiệm kỳ đầy đủ kéo dài 14 năm.
Một số suy đoán cho rằng Trump có thể chọn một ứng viên tiềm năng cho vị trí Chủ tịch Fed để “giữ chỗ” cho vị trí này. Những ứng viên hàng đầu hiện được nhắc đến cho chức Chủ tịch Fed tiếp theo bao gồm:
-
Cố vấn kinh tế của Trump, Kevin Hassett
-
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent
-
Cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh
Thống đốc Fed Chris Waller — người được Trump bổ nhiệm và tuần này đã bất đồng quan điểm với quyết định giữ nguyên lãi suất của Fed, nói rằng ông muốn bắt đầu hạ lãi suất ngay từ bây giờ.
>> Xem thêm: Powell cảnh báo rủi ro lạm phát khi Fed giữ nguyên lãi suất
