- Lập trường của Trump bất ngờ chuyển hướng ủng hộ Ukraine
-
Sự thay đổi diễn ra sau cuộc gặp giữa Trump và Zelenskiy tại Liên Hợp Quốc
-
Trump nói Nga đang có những vấn đề kinh tế lớn
-
Kyiv hoan nghênh sự thay đổi, nhưng chưa thấy dấu hiệu thay đổi chính sách từ Mỹ
Trump thay đổi lập trường, ủng hộ Ukraine giành lại lãnh thổ
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba tuyên bố ông tin rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ bị Nga chiếm đóng, đồng thời kêu gọi Kyiv hành động ngay khi Moscow đang đối mặt với những “vấn đề kinh tế lớn” - một sự thay đổi lập trường đột ngột và đáng chú ý theo hướng có lợi cho Ukraine.
Tuy nhiên, chưa có dấu hiệu nào cho thấy phát biểu của Trump sẽ đi kèm với thay đổi trong chính sách của Mỹ, chẳng hạn như việc áp đặt các lệnh trừng phạt mạnh tay mới đối với Moscow mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đang thúc đẩy trong chuyến thăm New York tuần này.
“Putin và nước Nga đang gặp rắc rối kinh tế nghiêm trọng, và đây là thời điểm để Ukraine hành động,” Tổng thống Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social, không lâu sau cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York.
“Sau khi chứng kiến những khó khăn kinh tế mà cuộc chiến gây ra cho Nga, tôi tin rằng Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu, đang ở vị thế có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ lãnh thổ nguyên vẹn,” ông nhấn mạnh.
Điều này đồng nghĩa Kyiv sẽ phải đánh bật lực lượng Nga ra khỏi 20% lãnh thổ, bao gồm cả bán đảo Crimea mà Moscow đã chiếm giữ từ năm 2014 - một kịch bản được xem là bước ngoặt phi thường.
Phản ứng từ Ukraine và EU về phát biểu của Trump
Trước đây, Trump từng gợi ý Kyiv nên cân nhắc nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình, làm dấy lên lo ngại ở Ukraine về khả năng có các cuộc đàm phán ngầm nhằm hợp thức hóa những vùng đất bị chiếm đóng là của Nga.
Tuy nhiên, lần này, phát biểu của ông được ca ngợi. Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas, nhận định: “Đây là những tuyên bố rất mạnh mẽ mà trước nay chúng ta chưa từng nghe ở hình thức như thế, vì vậy thật tốt khi giờ đây chúng ta đã có sự đồng thuận.”
Sự thay đổi lập trường này trái ngược hoàn toàn với màn tiếp đón trọng thị mà Trump dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska tháng trước, vốn được coi là một phần trong nỗ lực thúc đẩy nhanh chấm dứt chiến tranh Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết trong buổi họp báo rằng ông đã có một cuộc gặp “tốt đẹp, mang tính xây dựng” với Trump, đồng thời ca ngợi phát biểu của Trump trên Truth Social là một “sự thay đổi lớn,” song từ chối tiết lộ chi tiết thảo luận.
Zelenskiy sau đó nói với Fox News rằng ông tin lập trường của các phái đoàn Ukraine và Mỹ “gần gũi hơn bao giờ hết,” đồng thời nhấn mạnh ông cảm nhận được quan điểm của Trump đã thay đổi.
Chính sách của Mỹ và những cam kết từ Trump
Tuyên bố của Mỹ chỉ trích Nga, cho rằng Moscow đang chiến đấu “một cách vô định” trong một cuộc chiến mà “một cường quốc quân sự thực sự” đã có thể giành chiến thắng chỉ trong vòng chưa đầy một tuần. Trump còn bổ sung, điều đó khiến Nga trông chẳng khác nào một “con hổ giấy”.
Tuy vậy, cam kết rõ ràng duy nhất mà Trump đưa ra trên Truth Social là “tiếp tục cung cấp vũ khí cho NATO để NATO sử dụng theo ý họ,” ám chỉ cơ chế mới cho phép các nước châu Âu mua vũ khí Mỹ để chuyển cho Ukraine.
Phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nhấn mạnh Washington vẫn hy vọng vào một giải pháp hòa bình:
“Cuộc chiến này cần phải kết thúc. Nhưng nếu không có lối thoát trong ngắn hạn, thì Mỹ và Tổng thống Donald J. Trump sẽ có bước đi cần thiết để áp đặt cái giá cho sự xâm lược kéo dài.”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tiếp tục kêu gọi Mỹ gia tăng sức ép trừng phạt nhằm buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán — thông điệp ông nhắc lại tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Phát biểu trước đó, Trump nói sẵn sàng áp đặt biện pháp kinh tế mạnh mẽ nếu Nga không chấm dứt chiến tranh, song nhấn mạnh đồng minh cũng phải cùng hành động. Ông chỉ trích một số nước châu Âu vẫn mua dầu Nga.
Tác động tiềm năng và phản ứng từ Nga
Zelenskiy cho biết ông và Trump đã bàn về tình hình kinh tế trì trệ của Nga và “đã đạt được đồng thuận” rằng Trump sẵn sàng đưa ra bảo đảm an ninh cho Ukraine khi chiến tranh kết thúc. Ông khẳng định Trump có thể trở thành “yếu tố thay đổi cuộc chơi” trong cuộc chiến này. Đồng thời, ông lưu ý Trung Quốc vẫn giữ ảnh hưởng lớn với Nga, nhưng chưa thấy dấu hiệu nào từ Bắc Kinh cho thấy họ muốn chấm dứt chiến tranh.
Phía Nga tỏ ra bình thản. Phó đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Dmitry Polyanskiy nói với báo giới: “Đừng quá phấn khích trước mỗi dòng tweet.”
Trong khi đó, cựu hạ nghị sĩ Dân chủ Mỹ Tom Malinowski gọi tuyên bố của Trump là “một bước ngoặt 180 độ đáng kinh ngạc, nhưng có thể không kéo dài lâu.” Trên mạng X, ông viết thêm: “Putin sẽ chỉ có một câu hỏi: Trump thực sự sẽ làm gì thêm để giúp Ukraine chiến thắng? Nếu không có gì, thì đó chỉ là lời nói.”
>> Xem thêm: Tổng thống Trump đe dọa tiếp tục trừng phạt Nga trong bối cảnh xung đột tại Ukraine leo thang
