- Rubio hủy chuyến thăm London, các quan chức vẫn tiếp tục đàm phán
- Cuộc gặp giữa Rubio và các ngoại trưởng bị hủy bỏ
- Trump cảnh báo Mỹ có thể rút lui nếu không có tiến triển sớm
Quan chức Mỹ, Ukraine và châu Âu họp tại London bàn giải pháp cho chiến tranh Nga – Ukraine, nhưng hy vọng đột phá vẫn mong manh
Vào thứ Tư, các quan chức cấp cao từ Mỹ, Ukraine và Liên minh châu Âu đã nhóm họp tại London nhằm thảo luận các giải pháp kết thúc cuộc chiến tại Ukraine do Nga phát động. Tuy nhiên, triển vọng đạt được một bước tiến thực chất gần như không có, sau khi nhiều ngoại trưởng đột ngột rút lui khỏi hội nghị, bất chấp áp lực từ phía Mỹ để đạt được một thỏa thuận.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã hủy chuyến đi London, khiến cuộc họp dự kiến có sự tham gia của ngoại trưởng các nước Anh, Ukraine, Pháp và Đức phải tạm hoãn. Một quan chức châu Âu cho biết Rubio lo ngại rằng phía Ukraine có thể quay lại lập trường cứng rắn trước đó – điều sẽ làm cho bất kỳ đột phá nào trong đàm phán trở nên bất khả thi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó đã cảnh báo rằng Washington có thể rút khỏi tiến trình nếu không có tiến triển rõ rệt. Trong phát biểu hôm Chủ nhật, ông từng bày tỏ hy vọng rằng Moscow và Kiev sẽ đạt được thỏa thuận trong tuần này để chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm. Dù vậy, phần lớn các nhà ngoại giao vẫn tỏ ra hoài nghi về tính khả thi của viễn cảnh này do sự khác biệt lớn giữa các bên vẫn tồn tại.
>> Xem thêm: Trump nói rằng ông không có kế hoạch sa thải Powell của Fed; thị trường tăng vọt
Dù hủy chuyến công du, Rubio vẫn có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Anh David Lammy vào tối thứ Ba và bày tỏ mong muốn thu xếp lại chuyến thăm trong vài tháng tới.
Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết: "Chúng tôi ủng hộ nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc mang lại hòa bình, cũng như lời kêu gọi của Ukraine yêu cầu Nga thực hiện lệnh ngừng bắn toàn diện."
Đặc phái viên của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, không tham gia cuộc họp tại London nhưng sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tuần này tại Nga, theo thông báo từ Nhà Trắng – trong khuôn khổ một kênh đàm phán song song giữa Washington và Moscow.
Cuộc gặp tại London là sự tiếp nối của phiên họp tại Paris tuần trước, nơi đại diện từ Mỹ, Ukraine và châu Âu đã cố gắng thống nhất quan điểm nhằm tiến tới một giải pháp hòa bình. Đặc phái viên Ukraine của Trump – Tướng Keith Kellogg – vẫn có mặt ở London để tiếp tục đàm phán.
Mục tiêu của các cuộc họp này là hình thành một lập trường thống nhất giữa Mỹ, châu Âu và Ukraine, nhằm thu hẹp khoảng cách trong quan điểm giữa Washington và các đồng minh. Tuy nhiên, theo các nhà ngoại giao, một số đề xuất từ phía Mỹ đã bị các nước châu Âu và Kyiv phản đối mạnh mẽ, khiến tiến trình vẫn rơi vào bế tắc.
Những điểm mấu chốt
Tuần trước, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio cho biết khuôn khổ đàm phán do ông cùng đặc phái viên Steve Witkoff đề xuất tại cuộc họp ở Paris đã nhận được phản hồi tích cực ban đầu. Tuy nhiên, theo các nguồn tin ngoại giao, một trong những điểm then chốt trong đề xuất của Mỹ là việc công nhận Crimea như một phần lãnh thổ của Nga – điều bị cả Liên minh châu Âu và Ukraine bác bỏ hoàn toàn vì đây là hành động sáp nhập trái phép.
Ngoài vấn đề Crimea, nhiều điểm bế tắc nghiêm trọng khác vẫn tồn tại. Nga yêu cầu EU dỡ bỏ các lệnh trừng phạt trước khi tiến hành đàm phán sâu rộng, nhưng các nước châu Âu kiên quyết phản đối điều này, cho rằng đó là nhượng bộ quá lớn trong khi chưa có cam kết đáng tin cậy từ phía Moscow.
Trong một tuyên bố hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cho biết các nước châu Âu đã đưa ra với phía Mỹ danh sách các điều kiện không thể thương lượng trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào với Nga, đồng thời thừa nhận khả năng đạt được bước tiến thực chất trong tuần này là rất thấp.
Một đề xuất khác của Mỹ là thiết lập vùng phi quân sự xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – hiện do Nga kiểm soát – nhằm giảm thiểu nguy cơ xung đột hạt nhân. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cũng bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Mỹ để khôi phục hoạt động của nhà máy này, vốn đang ngừng vận hành.
Tuy nhiên, không phải tất cả các đề xuất từ Washington đều khiến Moscow hài lòng. Một số nhà ngoại giao tiết lộ rằng Mỹ không ủng hộ yêu cầu của Nga về việc phi quân sự hóa Ukraine, và cũng không phản đối việc thành lập một lực lượng gìn giữ hòa bình của châu Âu trong tương lai như một phần trong các cam kết đảm bảo an ninh cho Ukraine.
>> Xem thêm: Mỹ có thể từ bỏ nỗ lực đạt thỏa thuận cho Ukraine nếu không có tiến triển
Từ khi nhậm chức vào tháng 1, Tổng thống Trump đã có nhiều thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ, gây áp lực lên Ukraine để đạt được lệnh ngừng bắn, đồng thời nới lỏng một số biện pháp trừng phạt mà chính quyền Biden từng áp đặt để phản ứng với cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào năm 2022.
Trump nhiều lần khẳng định mong muốn đạt được một thỏa thuận ngừng bắn trước tháng 5, cho rằng nước Mỹ cần chấm dứt một cuộc chiến đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng và tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến đối đầu trực tiếp giữa Washington và Moscow – hai cường quốc hạt nhân.
Tuy nhiên, sự tiếp cận mềm mỏng hơn với Nga của chính quyền Trump đã làm dấy lên lo ngại ngày càng tăng ở châu Âu, đặc biệt khi các nỗ lực của ông nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn cho đến nay vẫn chưa mang lại kết quả rõ rệt.
