- Tổng thống Trump lạc quan về thỏa thuận khi gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào thứ Năm.
- Quan chức Trung Quốc cho biết đã đạt được “đồng thuận sơ bộ”.
- Bộ trưởng tài chính Bessent cho biết Trung Quốc sẽ hoãn hạn chế xuất khẩu đất hiếm trong một năm.
- Trung Quốc sẽ tái khởi động mua đậu nành Mỹ, theo ông Bessent.
Khung đàm phán thương mại Mỹ - Trung
Các quan chức kinh tế hàng đầu của Trung Quốc và Mỹ đã thảo luận vào Chủ Nhật về khuôn khổ một thỏa thuận thương mại để Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình quyết định trong tuần này. Thỏa thuận dự kiến sẽ tạm hoãn các mức thuế cao hơn của Mỹ và kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc, theo các quan chức Mỹ.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết các cuộc đàm phán bên lề Hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Kuala Lumpur đã loại bỏ nguy cơ Tổng thống Trump áp thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11. Bessent cũng nói rằng ông kỳ vọng Trung Quốc sẽ hoãn thực thi chính sách cấp phép xuất khẩu khoáng sản đất hiếm và nam châm trong một năm để xem xét lại. Trong khi đó, các quan chức Trung Quốc tỏ ra thận trọng hơn và không cung cấp chi tiết về kết quả các cuộc gặp.
Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập dự kiến gặp nhau vào thứ Năm bên lề Hội nghị APEC tại Gyeongju, Hàn Quốc để phê duyệt các điều khoản. Trong khi Nhà Trắng đã công bố chính thức cuộc gặp đáng chú ý này, Trung Quốc chưa xác nhận hai lãnh đạo sẽ gặp nhau.
Bessent nói với các phóng viên rằng: “Tôi nghĩ chúng tôi đã có một khung rất thành công để lãnh đạo hai nước thảo luận vào thứ Năm,” sau khi ông và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Hề Lập Phong và trưởng nhóm đàm phán thương mại Li Thành Cường cho vòng đàm phán trực tiếp thứ năm kể từ tháng Năm. Bessent dự kiến thỏa thuận tạm ngừng thuế quan sẽ được kéo dài sau ngày 10/11, và Trung Quốc sẽ khôi phục việc mua số lượng lớn đậu nành Mỹ sau khi không mua vào tháng Chín.
Thông điệp tích cực từ tổng thống Trump và Trung Quốc
Bessent nói với chương trình ABC “This Week” rằng các nông dân Mỹ trồng đậu nành “sẽ cảm thấy rất hài lòng với những gì đang diễn ra cho mùa vụ này và các mùa vụ sắp tới trong vài năm tới” khi các điều khoản thỏa thuận được công bố. Greer nói với chương trình “Fox News Sunday” rằng hai bên đồng ý tạm dừng một số hành động trừng phạt và tìm ra “con đường phía trước để có thể tiếp cận nhiều hơn với đất hiếm từ Trung Quốc, và cân bằng thâm hụt thương mại thông qua xuất khẩu từ Mỹ.”
Quan chức Trung Quốc Li Thành Cường nói rằng hai bên đã đạt được “đồng thuận sơ bộ” và sẽ tiếp tục qua các quy trình phê duyệt nội bộ. Li nói: “Quan điểm của Mỹ khá cứng rắn, trong khi Trung Quốc kiên quyết bảo vệ quyền lợi và lợi ích của mình. Chúng tôi đã trải qua các cuộc tham vấn rất căng thẳng và tham gia trao đổi xây dựng để tìm giải pháp.”
Tổng thống Trump đã đến Malaysia vào Chủ Nhật cho Hội nghị ASEAN, điểm dừng đầu tiên trong chuyến công du châu Á kéo dài năm ngày, dự kiến kết thúc bằng cuộc gặp trực tiếp với Chủ tịch Tập tại Hàn Quốc vào thứ Năm. Sau các cuộc họp cuối tuần, ông Trump đưa ra giọng điệu tích cực: “Tôi nghĩ chúng ta sẽ có một thỏa thuận với Trung Quốc.”
Tổng thống Trump từng đe dọa áp thuế mới 100% lên hàng hóa Trung Quốc và các biện pháp thương mại khác từ ngày 1/11 để đáp trả các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mở rộng của Trung Quốc đối với nam châm và khoáng sản đất hiếm. Trung Quốc kiểm soát hơn 90% nguồn cung toàn cầu cho các vật liệu này, quan trọng cho sản xuất công nghệ cao từ xe điện đến chip bán dẫn và tên lửa. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu này cùng với mối đe dọa trả đũa từ ông Trump sẽ làm gián đoạn lệnh ngừng chiến tranh thương mại kéo dài sáu tháng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Ngoài đất hiếm, các quan chức Mỹ và Trung Quốc cũng thảo luận về mở rộng thương mại, khủng hoảng fentanyl ở Mỹ, phí vào cảng của Mỹ và chuyển nhượng quyền sở hữu TikTok sang Mỹ. Bessent nói với NBC rằng hai bên phải hoàn tất các chi tiết của thỏa thuận TikTok để Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập có thể “hoàn tất giao dịch” tại Hàn Quốc.
Các vấn đề quan trọng trong cuộc gặp Trump-Tập
Bên lề Hội nghị ASEAN, Tổng thống Trump gợi ý về các cuộc gặp với Chủ tịch Tập ở cả Trung Quốc và Mỹ. Ông nói: “Chúng ta đã đồng ý gặp nhau. Chúng ta sẽ gặp họ sau này ở Trung Quốc, và sẽ gặp ở Mỹ, tại Washington hoặc Mar-a-Lago.”
Các vấn đề chính trong cuộc gặp của Tổng thống Trump với Chủ tịch Tập bao gồm: việc Trung Quốc mua đậu nành Mỹ, những lo ngại về Đài Loan – mà Trung Quốc coi là lãnh thổ của mình, và việc thả ông Jimmy Lai – nhà sáng lập báo Apple Daily ở Hồng Kông, đã bị bắt và trở thành biểu tượng của chiến dịch đàn áp quyền tự do báo chí tại Hồng Kông.
Tổng thống Trump cũng cho biết sẽ tìm sự giúp đỡ của Trung Quốc trong các vấn đề liên quan đến Moscow, khi chiến tranh ở Ukraine vẫn kéo dài. Căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã gia tăng trong vài tuần gần đây khi lệnh ngừng chiến tranh thương mại mong manh, đạt được sau vòng đàm phán đầu tiên ở Geneva tháng Năm và gia hạn vào tháng Tám, không ngăn được Mỹ và Trung Quốc áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt và hạn chế xuất khẩu.
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mở rộng của Trung Quốc đối với đất hiếm đã gây ra tình trạng thiếu hụt toàn cầu. Điều này khiến Mỹ cân nhắc cấm xuất khẩu một số sản phẩm công nghệ sang Trung Quốc, từ máy tính xách tay đến động cơ phản lực, theo Reuters.
>> Xem thêm: Bắc Kinh cáo buộc Mỹ gây căng thẳng thương mại, bảo vệ lệnh hạn chế đất hiếm
