Trong bài trước chúng ta đã tìm hiểu về cung tiền và tác động của cung tiền đến thị trường vàng và nền kinh tế nói chung. Hôm nay để tiếp nối cho phần chia sẻ kiến thức trước đó chúng ta sẽ tìm hiểu về “tốc độ lưu thông tiền tệ”.
>> Xem thêm: Phần 1: Cung tiền và tốc độ lưu thông tiền tệ ảnh hướng đến giá vàng như thế nào?
Khái niệm về tốc độ lưu thông tiền tệ
Tốc độ lưu thông tiền tệ (Velocity Of Money) là một khái niệm quan trọng trong kinh tế học, đại diện cho tốc độ mà tiền tệ được chuyển từ tay người này sang tay người khác trong nền kinh tế. Nói cách khác, nó đo lường số lần mà một đơn vị tiền tệ được sử dụng để mua hàng hóa và dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định.
Công thức tính tốc độ lưu thông tiền tệ
Tốc độ lưu thông tiền tệ được tính bằng công thức sau:
V=GDPM
Trong đó:
-
V là tốc độ lưu thông tiền tệ.
-
GDP là tổng sản phẩm quốc nội danh nghĩa (Nominal Gross Domestic Product).
-
M là cung tiền (Money supply).
Ví dụ: Giả sử một nền kinh tế có các thông số sau:
-
Tổng sản phẩm quốc nội danh nghĩa (GDP): 1.000 tỷ đô la
-
Cung tiền (M1): 200 tỷ đô la
Tốc độ lưu thông tiền tệ V được tính bằng:
1000 tỷ đô la200 tỷ đô la= 5
Điều này có nghĩa là trung bình mỗi đô la trong cung tiền được sử dụng 5 lần trong một năm để mua hàng hóa và dịch vụ.
Ý nghĩa của tốc độ lưu thông tiền tệ
Tốc độ lưu thông tiền tệ sẽ phản ảnh một số ý nghĩa sau:
-
Mức độ hoạt động kinh tế: Tốc độ lưu thông tiền tệ cao cho thấy tiền tệ trong nền kinh tế được sử dụng nhiều lần để mua hàng hóa và dịch vụ, biểu thị mức độ hoạt động kinh tế cao. Ngược lại, tốc độ lưu thông tiền tệ thấp cho thấy tiền tệ ít được sử dụng, có thể biểu thị nền kinh tế đang suy thoái hoặc hoạt động kinh tế yếu.
-
Lạm phát: Nếu tốc độ lưu thông tiền tệ tăng nhanh mà không có sự tăng tương ứng trong sản xuất hàng hóa và dịch vụ, có thể dẫn đến lạm phát. Điều này xảy ra vì có quá nhiều tiền đuổi theo quá ít hàng hóa.
-
Chính sách tiền tệ: Ngân hàng trung ương có thể theo dõi tốc độ lưu thông tiền tệ để đưa ra các chính sách phù hợp. Nếu tốc độ lưu thông tiền tệ giảm, ngân hàng trung ương có thể thực hiện các biện pháp kích thích kinh tế, chẳng hạn như giảm lãi suất hoặc tăng cung tiền, để thúc đẩy hoạt động kinh tế.
>> Xem thêm: Chủ tịch Fed Powell: Vẫn còn thận trọng với giảm lãi suất.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ lưu thông tiền tệ
Tốc độ lưu thông tiền tệ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố sau:
-
Niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp: Nếu người tiêu dùng và doanh nghiệp tin tưởng vào tương lai kinh tế, họ sẽ chi tiêu và đầu tư nhiều hơn, làm tăng tốc độ lưu thông tiền tệ. Ngược lại, nếu có sự bất ổn hoặc lo ngại về tương lai kinh tế, họ có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn, làm giảm tốc độ lưu thông tiền tệ.
-
Chính sách tài khóa và tiền tệ: Các biện pháp của chính phủ và ngân hàng trung ương, như chi tiêu công, thuế, và lãi suất, có thể ảnh hưởng đến tốc độ lưu thông tiền tệ. Ví dụ, lãi suất thấp có thể khuyến khích vay mượn và chi tiêu, tăng tốc độ lưu thông tiền tệ.
-
Tình hình kinh tế toàn cầu: Tình hình kinh tế toàn cầu, bao gồm các yếu tố như giá dầu, lạm phát quốc tế, và thương mại quốc tế, cũng có thể ảnh hưởng đến tốc độ lưu thông tiền tệ trong một quốc gia.
>> Xem thêm: Niềm tin người tiêu dùng của Mỹ giảm do triển vọng kinh tế yếu.
Tác động của thay đổi trong tốc độ lưu thông tiền tệ
Sự thay đổi trong tốc độ lưu thông tiền tệ sẽ có những tác động đến thị trường và kinh tế… Bao gồm:
-
Tăng tốc độ lưu thông tiền tệ:
-
Giả sử niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp tăng lên, họ bắt đầu chi tiêu nhiều hơn. Tốc độ lưu thông tiền tệ tăng từ 5 lên 6.
-
Nếu cung tiền (M) vẫn giữ nguyên là 200 tỷ đô la, GDP có thể tăng lên:
-
Điều này có thể dẫn đến tăng trưởng kinh tế, nhưng cũng có thể gây ra lạm phát nếu sản xuất hàng hóa và dịch vụ không tăng tương ứng với nhu cầu tăng lên.
-
Giảm tốc độ lưu thông tiền tệ:
-
Giả sử có một cuộc khủng hoảng kinh tế, người tiêu dùng và doanh nghiệp trở nên lo lắng và giảm chi tiêu. Tốc độ lưu thông tiền tệ giảm từ 5 xuống 4.
-
Nếu cung tiền (M) vẫn giữ nguyên là 200 tỷ đô la, GDP có thể giảm xuống:
-
Điều này có thể dẫn đến suy thoái kinh tế, với mức độ hoạt động kinh tế giảm và có thể tăng tỷ lệ thất nghiệp.
>> Xem thêm: Tăng trưởng kinh tế là gì? Tại sao tăng trưởng kinh tế lại quan trọng?
Ví dụ thực tế từ lịch sử
Chúng ta sẽ xem xét một ví dụ cụ thể để hiểu rõ hơn về tốc độ lưu thông tiền tệ và cách nó ảnh hưởng đến nền kinh tế. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008:
-
Trước cuộc khủng hoảng, tốc độ lưu thông tiền tệ ở Mỹ tương đối cao do niềm tin vào thị trường và nền kinh tế.
-
Khi khủng hoảng tài chính bùng nổ, niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp giảm mạnh, tốc độ lưu thông tiền tệ giảm khi mọi người bắt đầu giữ tiền mặt và giảm chi tiêu.
-
Ngân hàng trung ương Mỹ (Fed) đã phải can thiệp bằng cách giảm lãi suất và thực hiện các chương trình nới lỏng định lượng (quantitative easing) để tăng cung tiền, hy vọng tăng tốc độ lưu thông tiền tệ và kích thích kinh tế.
Cung tiền và tốc độ lưu thông tiền tệ ảnh hướng đến giá vàng như thế nào? Bài viết trên Golden Fund đã mang đến nhiều thông tin để mọi người tham khảo. Cùng cập nhật thêm nhiều tin tức mới trên thị trường tại đây.
