Thiết quân luật là biện pháp mà chính phủ áp dụng, khi quân đội thay thế chính quyền dân sự để duy trì trật tự trong tình huống khẩn cấp, thường là sau các cuộc bạo loạn hoặc bất ổn chính trị. Thiết quân luật Hàn Quốc là một phần của lịch sử đất nước này, đặc biệt là trong những giai đoạn chính trị căng thẳng, khi quân đội can thiệp để kiểm soát tình hình.
Thiết quân luật Hàn Quốc là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng và đầy tranh cãi trong quá trình phát triển của quốc gia này. Quá trình này chủ yếu diễn ra trong các giai đoạn có sự bất ổn chính trị, xã hội, đặc biệt là sau các cuộc khủng hoảng chính trị hoặc quân sự. Tuy nhiên, nó cũng làm dấy lên nhiều lo ngại về sự hạn chế quyền tự do cá nhân và các vấn đề dân chủ trong xã hội.
Lệnh thiết quân luật Hàn Quốc là gì?
Thiết quân luật là gì? Đây là một biện pháp đặc biệt được áp dụng khi an ninh quốc gia bị đe dọa nghiêm trọng. Tổng thống có quyền tuyên bố thiết quân luật để đối phó với các tình huống như chiến tranh, thiên tai hoặc các khủng hoảng quốc gia.
Khi thiết quân luật được áp dụng, chính quyền quân sự sẽ thay thế chính quyền dân sự, và các quyền tự do cơ bản của công dân có thể bị tạm dừng. Những hoạt động chính trị, biểu tình hay tự do ngôn luận có thể bị hạn chế. Đây là lần đầu tiên kể từ khi thiết quân luật Hàn Quốc 1980 được áp dụng.
Lý do chính để Tổng thống ban hành thiết quân luật là nhằm đối phó với các mối đe dọa từ bên ngoài hoặc để trấn áp những lực lượng chống đối chính phủ. Trong suốt thời gian áp dụng, quyền tự do cá nhân như tự do ngôn luận, hội họp, và biểu tình có thể bị giới hạn, và quân đội sẽ trực tiếp kiểm soát các chức năng của chính quyền dân sự.
>> Xem thêm: Tổng thống Hàn Quốc dỡ bỏ thiết quân luật, phe đối lập kêu gọi lập tức luận tội.
Ảnh hưởng của lệnh thiết quân luật là gì?
Khi thiết quân luật Hàn Quốc được áp dụng, người lao động có thể đối mặt với nhiều tác động tiêu cực như sau:
-
Gián đoạn công việc: Các hoạt động kinh tế có thể bị gián đoạn vì các biện pháp hạn chế di chuyển và thiết lập lệnh giới nghiêm. Có thể dẫn đến việc tạm dừng sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ, làm giảm thu nhập của người lao động.
-
Mất việc làm: Trong bối cảnh bất ổn, nhiều doanh nghiệp có thể phải thu hẹp quy mô hoặc đóng cửa, dẫn đến tình trạng sa thải nhân viên, ảnh hưởng đến việc làm của người lao động.
-
Giới hạn quyền lợi: Các quyền lợi như quyền đình công hoặc biểu tình có thể bị hạn chế hoặc hoàn toàn cấm trong thời gian thiết quân luật, làm giảm khả năng bảo vệ quyền lợi của người lao động.
-
Tăng cường kiểm soát: Người lao động có thể bị giám sát chặt chẽ hơn bởi chính quyền và quân đội, tác động đến tự do cá nhân và chất lượng môi trường làm việc.
-
Ảnh hưởng tâm lý: Tình trạng bất ổn và lo ngại về tương lai có thể gây ra căng thẳng tâm lý cho người lao động và gia đình họ.
>> Xem thêm: Triều Tiên cho nổ tung một phần đường liên Triều ở phía biên giới với Hàn Quốc.
Lịch sử thiết quân luật Hàn Quốc trong quá khứ
Tại Hàn Quốc, Tổng thống có quyền ban hành lệnh thiết quân luật theo quy định của Hiến pháp, trong các tình huống như chiến tranh, xung đột vũ trang hoặc khẩn cấp quốc gia. Thiết quân luật ở Hàn Quốc được chia thành hai loại: thiết quân luật khẩn cấp và thiết quân luật an ninh.
Gần đây, Tổng thống Yoon Suk-yeol đã áp dụng thiết quân luật khẩn cấp, cấp cho chính phủ những quyền lực mạnh mẽ, bao gồm hạn chế tự do báo chí, kiểm soát quyền tụ tập và khả năng hủy bỏ các phán quyết của tòa án dân sự. Sau khi ban hành thiết quân luật, Tổng thống phải thông báo cho Quốc hội, và nếu Quốc hội yêu cầu chấm dứt thiết quân luật bằng đa số phiếu, Tổng thống phải thực hiện yêu cầu đó.
Trước khi chuyển sang chế độ dân chủ trực tiếp vào cuối những năm 1990, Hàn Quốc đã nhiều lần áp dụng thiết quân luật. Lần gần nhất trước ngày 3/12 là vào tháng 10/1979, khi Thủ tướng Choi Kyu-hah ban hành thiết quân luật sau vụ ám sát Tổng thống Park Chung-hee. Thiết quân luật kéo dài đến năm 1980 và được dỡ bỏ vào năm 1981 thông qua một cuộc trưng cầu ý dân.
Lần đầu tiên thiết quân luật ở Hàn Quốc được công bố vào năm 1948 bởi Tổng thống đầu tiên Syngman Rhee. Sau đó, vào năm 1952, ông lại áp dụng thiết quân luật trong thời kỳ Chiến tranh Triều Tiên.
>> Xem thêm: Mỹ công bố gói viện trợ vũ khí trị giá 725 triệu USD cho Ukraine.
Diễn biến lệnh thiết quân lập gây chấn động ở Hàn Quốc
Vào lúc 22h23 (giờ Seoul) ngày 3/12, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã bất ngờ tuyên bố thiết quân luật trong một bài phát biểu truyền hình khẩn cấp, cáo buộc đảng đối lập chính có chính sách thân Triều Tiên và tham gia vào các hoạt động chống đối chính quyền. Ông Yoon không đưa ra bất kỳ mối đe dọa cụ thể nào từ Triều Tiên mà chủ yếu chỉ trích các đối thủ chính trị trong nước.
Tổng thống cho rằng phe đối lập đang "đe dọa" quá trình lập pháp và gây nguy cơ khủng hoảng quốc gia, viện dẫn việc đảng Dân chủ, đảng đối lập chủ yếu trong quốc hội, đang thúc đẩy việc luận tội một số công tố viên cao cấp và từ chối thông qua đề xuất ngân sách của chính phủ. Đây là lần đầu tiên sau 44 năm Hàn Quốc thực thi thiết quân luật.
Ngay sau đó, vào khoảng 22h40, lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập, Lee Jae-myung, đã lên tiếng chỉ trích quyết định này, gọi đó là hành động "vi hiến" và yêu cầu tổ chức cuộc họp quốc hội khẩn cấp để phản đối lệnh thiết quân luật. Lãnh đạo đảng cầm quyền PPP của ông Yoon, Han Dong-hoon, cũng không đồng tình với quyết định này và đã đến quốc hội để làm việc với phe đối lập.
Vào lúc 23h, thiết quân luật chính thức có hiệu lực, cấm tất cả các hoạt động chính trị và quốc hội, đồng thời hạn chế tự do truyền thông. Tướng lục quân Park An-su, người chỉ huy thiết quân luật, đã ra lệnh hạn chế hoạt động chính trị và truyền thông.
Lúc 23h14, Chủ tịch Quốc hội Woo Won-shik và các nghị sĩ đối lập khác đã đến tòa nhà quốc hội, một số người phải trèo tường để vào bên trong khi lực lượng an ninh ngăn chặn lối vào. Tới 0h27 ngày 4/12, số lượng nghị sĩ trong quốc hội đã vượt quá 150, đủ để mở phiên họp. Quân đội đã triển khai một đơn vị đặc nhiệm 707, thuộc Bộ tư lệnh tác chiến đặc biệt, để thi hành thiết quân luật.
Đến 1h04, toàn bộ 190/300 nghị sĩ có mặt tại quốc hội và đã bỏ phiếu chống lại lệnh thiết quân luật của Tổng thống Yoon. Chủ tịch Quốc hội tuyên bố lệnh này không còn hiệu lực.
Tới 4h26, Tổng thống Yoon thông báo sẽ rút lại sắc lệnh thiết quân luật trong một bài phát biểu thứ hai và vào lúc 4h40, lệnh thiết quân luật chính thức bị hủy bỏ, quân đội rút về doanh trại.
Sau sự kiện này, nhiều đảng đối lập đã kêu gọi luận tội Tổng thống Yoon, trong khi lãnh đạo đảng PPP, Han Dong-hoon, yêu cầu Tổng thống cung cấp thông tin chi tiết về tình hình.
Thiết quân luật Hàn Quốc dù có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình hình trong những giai đoạn khó khăn, vẫn để lại những dấu ấn khó phai trong lịch sử đất nước. Những quyết định này không chỉ phản ánh sự căng thẳng nội bộ mà còn thể hiện sự đấu tranh giữa quyền lực chính trị và sự bảo vệ quyền tự do, dân chủ của nhân dân. Mặc dù trong những tình huống đặc biệt, việc thiết quân luật có thể là cần thiết, nhưng việc duy trì một xã hội dân chủ, ổn định vẫn luôn là mục tiêu mà Hàn Quốc hướng tới trong quá trình phát triển hiện đại.
>> Xem thêm:
- Máy bay chiến đấu Nga và Syria tăng cường các cuộc ném bom tại khu vực tây bắc Syria.
- Mạng lưới buôn lậu dầu nhiên liệu mang về 1 tỷ USD cho Iran và các lực lượng ủy thác.
- Tấn công hạt nhân khó xảy ra mặc dù có cảnh báo từ Putin, theo tình báo Mỹ.
