- Giá tiêu dùng tăng 0,5% trong tháng 1
- Nhà ở, thực phẩm, xăng dẫn đầu mức tăng chung
- Chỉ số CPI tăng 3,0% so với cùng kỳ năm trước
- CPI lõi tăng 0,4%; tăng 3,3% so với cùng kỳ năm trước
Giá tiêu dùng tại Mỹ tăng mạnh nhất trong gần 1 năm rưỡi vào tháng 1, khi người dân phải đối mặt với chi phí cao hơn cho nhiều loại hàng hóa và dịch vụ. Điều này củng cố thông điệp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) rằng họ không vội cắt giảm lãi suất trong bối cảnh gia tăng bất ổn kinh tế.
Báo cáo lạm phát nóng hơn dự kiến từ Bộ Lao động Mỹ vào thứ Tư có thể một phần do các doanh nghiệp tăng giá vào đầu năm. Điều này được thể hiện qua mức tăng kỷ lục trong giá thuốc kê đơn và bảo hiểm xe cơ giới.
Báo cáo này tiếp tục cho thấy xu hướng CPI vượt dự báo vào tháng 1 hàng năm, khiến một số nhà kinh tế nghi ngờ rằng yếu tố điều chỉnh theo mùa – công cụ mà chính phủ sử dụng để loại bỏ các biến động theo chu kỳ – có thể chưa phản ánh hết hiện tượng tăng giá vào đầu năm.
Tuy nhiên, họ cũng nhấn mạnh rằng yếu tố mùa vụ không thể giải thích hết sự gia tăng giá cả trên diện rộng, điều này là lời cảnh báo đối với chính sách tăng thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Nhiều nhà kinh tế chỉ trích rằng thuế nhập khẩu sẽ làm tăng lạm phát.
Trump đã cam kết hạ giá hàng hóa cho người tiêu dùng vốn đang chịu áp lực từ lạm phát. Tuy nhiên, lạm phát cao có thể đe dọa chương trình nghị sự của chính quyền Trump, bao gồm cắt giảm thuế (có thể khiến nền kinh tế tăng trưởng quá nóng) và trục xuất hàng loạt người nhập cư trái phép, điều có thể gây thiếu hụt lao động và đẩy lương lên cao.
"Sự suy giảm lạm phát mà chúng ta thấy vào mùa hè năm ngoái không còn nữa," Scott Anderson, chuyên gia kinh tế trưởng tại BMO Capital Markets, nhận định. "Vấn đề đối với Fed là đây không chỉ là hiện tượng của một tháng, mà có vẻ như lạm phát đang tăng lên trong nhiều tháng."
Chi tiết báo cáo CPI
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,5% trong tháng trước, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 8/2023, sau khi tăng 0,4% trong tháng 12.
Nhà ở, bao gồm khách sạn và nhà nghỉ, tăng 0,4% và đóng góp gần 30% vào mức tăng của CPI, sau hai tháng tăng liên tiếp 0,3%.
- Giá thực phẩm tăng 0,4% sau khi tăng 0,3% trong tháng 12.
- Giá hàng tạp hóa tăng 0,5%, trong đó giá trứng tăng vọt 15,2% – mức tăng lớn nhất kể từ tháng 6/2015. Giá trứng đã tăng 53% so với cùng kỳ năm trước do ảnh hưởng từ dịch cúm gia cầm, khiến nguồn cung bị gián đoạn.
- Giá thịt, gia cầm, cá, đồ uống không cồn và các sản phẩm từ sữa cũng tăng.
- Giá rau quả giảm mạnh nhất trong gần hai năm.
- Giá xăng tăng 1,8%, giá khí đốt tự nhiên tăng 1,8%, trong khi giá điện không thay đổi.
Trong 12 tháng qua, CPI đã tăng 3,0%, mức tăng lớn nhất kể từ tháng 6/2024, sau khi tăng 2,9% trong tháng 12. Các nhà kinh tế được khảo sát bởi Reuters trước đó đã dự báo CPI chỉ tăng 0,3% và đạt 2,9% so với cùng kỳ năm trước.
Cục Thống kê Lao động (BLS) đã cập nhật trọng số CPI và các yếu tố điều chỉnh theo mùa để phản ánh xu hướng giá cả năm 2024. Tuy nhiên, các nhà kinh tế kỳ vọng những điều chỉnh này sẽ giảm bớt mức tăng CPI.
Ngoài ra, một số doanh nghiệp có thể đã tăng giá trước để chuẩn bị cho các đợt thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu.
Triển vọng cắt giảm lãi suất ngày càng mờ nhạt
Khả năng Fed cắt giảm lãi suất trong năm nay đang giảm dần. Kỳ vọng lạm phát một năm của người tiêu dùng đã tăng lên mức cao nhất trong 15 tháng vào đầu tháng 2, theo khảo sát từ Đại học Michigan.
Fed đã giữ nguyên lãi suất chính sách trong khoảng 4,25% - 4,50% vào tháng 1, sau khi đã giảm 100 điểm cơ bản kể từ tháng 9. Trước đó, Fed đã tăng lãi suất 5,25 điểm phần trăm trong giai đoạn 2022-2023 để kiềm chế lạm phát.
CPI lõi và các yếu tố quan trọng khác
CPI lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng) tăng 0,4% trong tháng 1, sau khi tăng 0,2% trong tháng 12. Yếu tố mùa vụ còn sót lại (residual seasonality) có xu hướng ảnh hưởng mạnh hơn đến CPI lõi.
Trong 12 tháng qua, CPI lõi tăng 3,3%, sau khi tăng 3,2% trong tháng 12.
Dựa trên dữ liệu CPI, các nhà kinh tế ước tính chỉ số giá tiêu dùng cá nhân lõi (core PCE) – thước đo lạm phát ưa thích của Fed – đã tăng 0,4% trong tháng 1, sau khi tăng 0,2% trong tháng 12.
Dữ liệu giá sản xuất (PPI) vào thứ Năm có thể ảnh hưởng đến các dự báo này.
"Rủi ro đang nghiêng về việc Fed sẽ ít nới lỏng chính sách hơn, nếu chính sách kinh tế của chính quyền Trump tiếp tục thúc đẩy lạm phát và kỳ vọng lạm phát," Gregory Daco, chuyên gia kinh tế trưởng tại EY-Parthenon, nhận định.
Theo Reuters
