Tỷ lệ lạm phát Việt Nam là một trong những chỉ số quan trọng trong nền kinh tế, phản ánh mức độ tăng giá của hàng hóa và dịch vụ, cùng Golden Fund tìm hiểu.
Tỷ lệ lạm phát Việt Nam luôn là một trong những chỉ số kinh tế được quan tâm hàng đầu, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và sự ổn định của nền kinh tế. Trong bối cảnh thế giới và khu vực đang đối mặt với nhiều thách thức, tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam trong thời gian qua đã có những biến động đáng chú ý.
Biểu đồ lạm phát Việt Nam qua các năm 2011 - 2024
Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam đã có những biến động trong thời gian qua:
Tỷ lệ lạm phát Việt Nam năm 2011
Năm 2011, tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam đạt mức cao nhất trong hơn một thập kỷ, chạm mốc 18,58%. Đây là con số cao nhất trong khoảng thời gian từ 2010 đến 2020, phản ánh những khó khăn trong việc kiểm soát giá cả và sự ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế vĩ mô.
Tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam từ 2012 - 2015
Trong giai đoạn 2012 – 2015, chính phủ đã thực hiện các chính sách kinh tế nghiêm ngặt, bao gồm thắt chặt chính sách tiền tệ và tài khóa, thúc đẩy sản xuất trong nước, khuyến khích xuất khẩu và kiểm soát nhập khẩu. Nhờ vậy, tỷ lệ lạm phát giảm đáng kể, đạt mức thấp kỷ lục chỉ 0,63% vào năm 2015. Sự giảm giá mạnh mẽ của xăng dầu trên thị trường quốc tế là một yếu tố quan trọng dẫn đến mức lạm phát thấp này.
>> Xem thêm:
Tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam từ 2016 - 2020
Giai đoạn 2016 – 2020 chứng kiến sự ổn định về tỷ lệ lạm phát Việt Nam, khi chính phủ điều hành nền kinh tế chặt chẽ. Mức lạm phát trong suốt giai đoạn này duy trì ở mức khoảng 4%. Tuy nhiên, năm 2020 là năm đặc biệt, khi đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu, khiến tỷ lệ lạm phát có những biến động phức tạp.
Tỷ lệ lạm phát Việt Nam từ 2021 - 2023
Từ năm 2021 đến 2023, dù chịu tác động của những yếu tố toàn cầu như xung đột Nga-Ukraine và các vấn đề về chuỗi cung ứng do đại dịch, tỷ lệ lạm phát của Việt Nam vẫn được kiểm soát ở mức khá thấp. Năm 2021, tỷ lệ lạm phát chỉ đạt 1,84%, trong khi nhiều quốc gia khác phải đối mặt với lạm phát cao. Tỷ lệ lạm phát Việt năm 2023 tăng nhẹ lên mức 3,25%, đạt đúng mục tiêu đề ra và duy trì sự ổn định trong bối cảnh nền kinh tế thế giới gặp nhiều thách thức.
Hiện nay, Việt Nam là một trong số ít quốc gia có mức lạm phát duy trì ổn định trong khoảng 4-6%, cho thấy khả năng kiểm soát giá cả và ổn định kinh tế tốt.
>> Xem thêm: Lãi suất thực là gì? Công thức tính và ví dụ chi tiết.
Nguyên nhân ảnh hưởng đến tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam
Tỷ lệ lạm phát Việt Nam trong giai đoạn 2011-2023 có sự biến động và các nguyên nhân chính ảnh hưởng đến mức độ lạm phát gồm những yếu tố sau:
Chênh lệch giữa sản lượng thực và sản lượng tiềm năng
Lý thuyết kinh tế cho rằng khi sản lượng thực tế của nền kinh tế vượt quá sản lượng tiềm năng, sẽ dẫn đến lạm phát. Ngược lại, khi sản lượng thực tế thấp hơn sản lượng tiềm năng, nền kinh tế có thể đối mặt với suy thoái. Trong giai đoạn 2011-2022, tốc độ tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam trung bình là 5.85%, gần bằng với mức tăng trưởng GDP tiềm năng (5.9%), cho thấy nền kinh tế đang duy trì sự ổn định và lạm phát được kiểm soát.
Chi tiêu của Chính phủ
Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã có sự điều chỉnh chi tiêu ngân sách quốc gia (NSNN), đặc biệt trong giai đoạn 2011-2015, khi chi ngân sách tăng mạnh. Tuy nhiên, sau giai đoạn 2014-2020, Chính phủ thực hiện chính sách tái cơ cấu chi tiêu công, làm giảm bội chi ngân sách và nợ công, từ đó góp phần duy trì ổn định vĩ mô và kiểm soát tỷ lệ lạm phát Việt Nam.
>> Xem thêm: Tỷ lệ thất nghiệp là gì? Ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế và giá vàng?
Chính sách tiền tệ
Trước năm 2011, tăng trưởng tín dụng của Việt Nam quá nhanh, khiến lạm phát ở mức cao. Tuy nhiên, từ năm 2012, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh chính sách tín dụng, giảm tốc độ tăng trưởng tín dụng xuống khoảng 12-14% mỗi năm. Từ đó, cung tiền M2 cũng được điều hành hợp lý, giúp ổn định thị trường tiền tệ và kiểm soát lạm phát.
Cán cân thương mại
Với nền kinh tế mở, Việt Nam có tỷ lệ xuất khẩu cao và phần lớn hàng nhập khẩu là nguyên liệu sản xuất trong nước. Do đó, biến động giá cả thế giới, đặc biệt là giá hàng hóa nhập khẩu, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả trong nước. Khi giá cả hàng hóa quốc tế tăng, Việt Nam có thể bị "nhập khẩu" lạm phát từ các nước khác.
Dịch bệnh bất ngờ
Sự xuất hiện của dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền kinh tế Việt Nam. Khi nền kinh tế giảm tốc, người dân thắt chặt chi tiêu và nhu cầu tiêu dùng giảm, dẫn đến tỷ lệ lạm phát Việt Nam thấp trong giai đoạn này. Tuy nhiên, sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng và các biện pháp chống dịch cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến giá cả một số mặt hàng.
>> Xem thêm: Chỉ số CPI là gì? Cách tính và tác động của CPI tới kinh tế.
Lạm phát ảnh hưởng gì đến nền kinh tế Việt Nam
Lạm phát có ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế Việt Nam, gây ra tác động tích cực và tiêu cực tùy vào từng giai đoạn.
-
Từ 2014 đến nay, lạm phát duy trì dưới 4%, nhưng trong thời kỳ khủng hoảng tài chính 2008 và 2011, lạm phát đã lên đến 22,97% và 18,6%.
-
Giai đoạn 2012-2013, khi khủng hoảng nợ công xảy ra tại Châu Âu, chính phủ Việt Nam đã áp dụng các biện pháp hỗ trợ, nhưng thiếu sự đồng bộ khiến hiệu quả không cao. Lạm phát tăng khiến người dân đầu tư vào vàng, làm giá vàng tăng, trong khi lãi suất cao kiềm chế lạm phát nhưng gây khó khăn cho vay tiêu dùng và doanh nghiệp.
Lạm phát cũng đẩy giá nguyên vật liệu lên cao, gây "nhập khẩu lạm phát", làm tăng chi phí sản xuất và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Ngoài ra, các chi phí khác như vận chuyển, lãi vay và tiền lương cũng tăng, khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn và phải cắt giảm nhân sự.
Tuy nhiên, xuất khẩu Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng ổn định, dù gặp khó khăn trong giai đoạn khủng hoảng tài chính và COVID-19. Tuy nhiên, sự chậm lại của tăng trưởng kinh tế thế giới và chi phí logistics cao có thể ảnh hưởng đến xuất khẩu và phát triển kinh tế.
>> Xem thêm: PPI & PPI lõi và biến động của giá vàng đối với tin tức.
Tỷ lệ lạm phát Việt Nam năm 2024 phản ánh điều gì?
Tỷ lệ lạm phát Việt năm 2024 là 3,74% có thể được lý giải qua một số yếu tố quan trọng:
-
Kiểm soát lạm phát hiệu quả: Mức lạm phát này cho thấy rằng nền kinh tế đang duy trì được sự ổn định về mặt giá cả. Lạm phát không quá cao, giúp tránh được các vấn đề nghiêm trọng như suy giảm giá trị tiền tệ hay giảm sức mua của người dân.
-
Tính ổn định về giá cả: Lạm phát 3,74% phản ánh sự gia tăng giá cả hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế, nhưng không vượt ra ngoài tầm kiểm soát. Điều này tạo ra một môi trường ổn định cho người tiêu dùng và doanh nghiệp trong việc lên kế hoạch chi tiêu và đầu tư.
-
Ảnh hưởng đến chính sách lãi suất: Với mức lạm phát ổn định, Ngân hàng Nhà nước có thể không cần thực hiện các điều chỉnh mạnh mẽ về lãi suất. Điều này giúp giữ chi phí vay vốn ở mức hợp lý, khuyến khích các doanh nghiệp và người tiêu dùng duy trì các hoạt động đầu tư và tiêu dùng.
-
Tình hình sức khỏe nền kinh tế: Mức lạm phát 3,74% cũng cho thấy nền kinh tế đang trong quá trình phát triển, nhưng vẫn cần phải chú ý đến các yếu tố có thể tác động đến lạm phát như chi phí sản xuất, giá nguyên liệu đầu vào và nhu cầu tiêu dùng.
>> Xem hêm: Suy thoái kinh tế là gì? Có tác động như thế nào đến giá vàng?
Dự báo tỷ lệ lạm phát Việt Nam 2024 - 2029
Dự báo lạm phát ở Việt Nam trong giai đoạn 2024 - 2029 cho thấy mức độ ổn định với tỷ lệ dao động từ 3% đến 4% hàng năm. Sự ổn định này sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm sự phục hồi kinh tế toàn cầu, giá dầu và các hàng hóa thiết yếu duy trì ổn định, cùng với chính sách tiền tệ thận trọng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Chính phủ dự định sẽ tiếp tục duy trì các chính sách ổn định vĩ mô, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy đầu tư vào các ngành công nghiệp trọng điểm. Những biện pháp này sẽ giúp kiểm soát lạm phát và đảm bảo nền kinh tế phát triển bền vững.
Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới có nhiều bất ổn, Việt Nam cần duy trì khả năng ứng phó linh hoạt với các yếu tố rủi ro và điều chỉnh kịp thời các chính sách kinh tế. Điều này sẽ góp phần giữ vững sự ổn định giá cả, đồng thời hỗ trợ phát triển lâu dài. Việc tiếp tục cải cách và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế sẽ là yếu tố quyết định trong việc đạt được mục tiêu phát triển trong tương lai.
Tỷ lệ lạm phát Việt Nam trong thời gian gần đây đã có những biến động đáng chú ý, ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế và đời sống người dân. Hy vọng bài viết này của Golden Fund đã mang đến cho mọi người những thông tin quan trọng về biến động lạm phát trong những năm qua.
>> Bài viết liên quan:
-
Hạ cánh mềm là gì? Tác động của hạ cánh mềm đến nền kinh tế.
-
Tăng trưởng kinh tế là gì? Tại sao tăng trưởng kinh tế lại quan trọng?
